Η Ανδρος δείχνει τον σωστό δρόμο

Το έδαφος στη Μεσόγειο είναι πολύ ευάλωτο στην πρόσκρουση κάθε σταγόνας της βροχής. Η διάβρωση δε λόγω της επιφανειακής ροής των υδάτων αποτελεί, ήδη από την αρχαιότητα, τον σημαντικότερο παράγοντα καταστροφής τού εδάφους, κυρίως όσον αφορά τις μεσαίες και απότομες κλίσεις.
Παλιότερα, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις ήταν πάντα σταθερές και οι κάτοικοι αισθανόντουσαν την ανάγκη να είναι σχεδόν αυτάρκεις. Αυτά ανάγκαζαν τους κατοίκους να εκμεταλλεύονται όσο το δυνατόν περισσότερο τη διαθέσιμη γη και να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία τού εδάφους.
Αυτοί οι δύο βασικοί λόγοι, δηλαδή, η προστασία των εδαφών κατά των φαινομένων διάβρωσης και η ανάγκη των κατοίκων για επιβίωση μέσα από την αυτάρκεια, οδήγησαν στην κατασκευή, παντού στη Μεσόγειο, αναβαθμίδων καλλιέργειας.
Η βασική αιτία για την εγκατάλειψη των αναβαθμίδων αυτών ήταν η μηχανοποίηση της γεωργίας.
Αν στην εγκατάλειψη αυτή προσθέσουμε και την πρακτική τής ελεύθερης βοσκής, η οποία τώρα τείνει να καταλάβει όλες τις πρώην καλλιεργημένες περιοχές, καταλαβαίνουμε ότι τα παραδοσιακά συστήματα κινδυνεύουν: εξαφάνιση των υποστηρικτικών τοίχων, ακαλλιέργητα χωράφια, πυρκαγιές αποτελούν τους κρίκους ενός μη αναστρέψιμου φαύλου κύκλου. Το έδαφος δε συγκρατεί πια το νερό της βροχής, το οποίο φτάνει πολύ γρήγορα στις κοιλάδες προκαλώντας πλημμύρες, από τις οποίες για να προφυλαχτούμε, χρειάζεται να υιοθετήσουμε πολύ δαπανηρές ρυθμίσεις χωροταξικού σχεδιασμού.
Σε άλλα οικοσυστήματα, το δάσος κυριεύει ταχύτατα τις πλαγιές και κατακλύζει τις κοιλάδες, πνίγει τα χωριά. Το τουριστικό ενδιαφέρον ολοένα μειώνεται, τα φυτά και τα ζώα που είχαν συνηθίσει να ζουν στο ύπαιθρο εξαφανίζονται.

Ο τρόπος που θα έπρεπε να βλέπει η πολιτεία δηλαδή  εμείς την κατάσταση

Ως προς τους ανθρώπους:
•    Πώς να πείσουμε τις τοπικές κοινωνίες για τη σημασία που έχουν οι αναβαθμίδες καλλιέργειας;
•    Τι κίνητρα μπορούμε να δώσουμε στους γεωργούς για να τις συντηρούν;
•    Ποιες νέες οικονομικές διεξόδους μπορούμε να βρούμε για αυτές τις παραδοσιακές επιφάνειες γης;

Ποιά θα ήταν τα αποτελέσματα και οι περιβαλλοντικές βελτιώσεις.

-    καλλιέργεια αυτών των αναβαθμίδων: προτροπή προς νέες καλλιέργειες, προς την βιολογική γεωργία. Εργασίες σε σχέση με την άρδευση / τη συγκράτηση του βρόχινου νερού (πέτρινα μικρο-φράγματα). Η τουριστική αξιοποίηση των αναβαθμίδων αυτών: αποκατάσταση της μικρής αγροτικής κληρονομιάς των τοποθεσιών, σηματοδότηση, εκδόσεις τουριστικών οδηγών, φυλλάδια, χάρτες και προώθηση μέσα από το διαδίκτυο (δημιουργία ιστοσελίδας). Η κατάρτιση των ντόπιων νέων στις οικοδομικές και γεωργικές τεχνικές, οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες που αναφέρονται παραπάνω.
-    ανάδειξη της παιδαγωγικής αξίας των τοποθεσιών αυτών: πραγματοποίηση δύο Ευρωπαϊκών Campus Περιβάλλοντος και δημιουργία παιδαγωγικού υλικού σχετικά με την ιστορία των τοπίων αυτών, των χαρακτιριστικών τους όσον αναφορά τη χλωρίδα και την πανίδα.

-    Κατάρτιση εργαλείων εργασίας για τις τοπικές αρχές και τους επαγγελματίες για το χωροταξικό σχεδιασμό και τη χρήση των αναβαθμίδων: ψηφιακοί χάρτες που περιέχουν όλα τα δεδομένα αυτών των χώρων και των χρήσεων τους.

Όλα αυτά στόχο έχουν τη διατήρηση της ποικιλομορφία των οικοσυστημάτων, τη διαχείριση των φυσικών πόρων από τους ντόπιους, και τη βιώσιμη ανάπτυξη πάλι από τους ντόπιους.

Η Ανδρος δείχνει τον σωστό δρόμο

O Δήμος Άνδρου σε δυο νέα προγράμματα Life

Το Έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFEΔυο νέα προγράμματα Life, με έμφαση στον πρωτογενή τομέα, το περιβάλλον και τον οικοτουρισμό, πρόκειται να υλοποιηθούν τα επόμενα τέσσερα χρόνια στην Άνδρο.

Οι προτάσεις που είχαν υποβληθεί στις αρμόδιες διευθύνσεις της ΕΕ εγκρίθηκαν και η έναρξη υλοποίησης των προγραμμάτων αναμένεται να πραγματοποιηθεί τους προσεχείς μήνες. Η διάρκεια και των δυο προγραμμάτων είναι τετραετής (2017-2021) και ανάμεσα στους συμμετέχοντες εταίρους βρίσκονται τρία πανεπιστημιακά ιδρύματα: το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στο πρώτο από τα δυο προγράμματα, ο Δήμος Άνδρου, αναλαμβάνει να υλοποιήσει μια δυναμική πρόταση διαχείρισης της γης, μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας, για την παραγωγή πιστοποιημένων ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, με παράλληλη θετική επίδραση στην αειφορία του περιβάλλοντος και στην κλιματική αλλαγή.

Η πρόταση, ανάμεσα στα άλλα, περιλαμβάνει και την αποκατάσταση επιλεγμένων αναβαθμίδων (αιμασιές) και κατασκευών από ξερολιθιά που έχουν υποστεί μερική κατάρρευση, σε μια συνολική έκταση μεγαλύτερη των 1.000 στρεμάτων. Οι εκτάσεις με τις αναβαθμίδες θα παραχωρηθούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από όσους ιδιοκτήτες ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, προκειμένου να αποκατασταθούν και επανακαλλιεργηθούν.

Τα προϊόντα που θα παράγονται, θα πιστοποιηθούν και θα προωθηθούν προς πώληση, με τη συμμετοχή εταιρειών οι οποίες θα αναλαμβάνουν την απορρόφηση και τη μεταποίηση του συνόλου της παραγωγής.
Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι εκτάσεις θα παραδοθούν στους ιδιοκτήτες, αποκαταστημένες και καλλιεργημένες.
Το δεύτερο πρόγραμμα Life αφορά στο περιβάλλον και στοχεύει και αυτό στην εμπλοκή φορέων του νησιού (ξενοδόχοι, επαγγελματίες τουρισμού, αλιείς, αγρότες κλπ) στη διαχείριση και ανάδειξη της προστατευόμενης περιοχής του νησιού, που βρίσκεται μέσα στη ζώνη Natura 2000, με έμφαση στους οικοτόπους και τα είδη προτεραιότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος Άνδρου αναλαμβάνει μεγάλο μέρος διαχειριστικών δράσεων τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα, όπως π.χ. την υλοποίηση αντιδιαβρωτικών, αντιπυρικών και αντιπλημμυρικών μέτρων, τη συμμετοχή στη δημιουργία και συντήρηση Βοτανικού Κήπου με τοπικές ποικιλίες οι οποίες θα διατίθενται στην αγορά, την υλοποίηση μέτρων για την απομάκρυνση των σκουπιδιών και παρατημένων αλιευτικών εργαλείων σε παραλίες, ακτές αλλά και στην θάλασσα, κ.ά.
Τα δυο νέα προγράμματα και η ταυτόχρονη υλοποίησή τους τοποθετούν τον Δήμο Άνδρου στην πρώτη γραμμή των Δήμων που υλοποιούν ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE ανά την Ελλάδα.

Πηγή : http://www.iandros.gr