Νάντια Κατσαρού
Φωτογραφίες: Ασπασία ΚουλύραΤο ραντεβού ήταν στην Αλόπης 5, στα Κάτω Πετράλωνα, κοντά στο σταθμό. Φανταζόμουν πως θα βρω ένα σπίτι με μεγάλη αυλή, που να χωράει όλα αυτά τα φυτά που φτιάχνουν και μοιράζουν. Όταν είδα ότι βρίσκομαι σε λογιστικό γραφείο, φαντάστηκα πως έκανα λάθος στον αριθμό. Κοντοστάθηκα κι έκανα να πάρω τηλέφωνο τον Βασίλη για να με κατευθύνει. Δεν πρόλαβα γιατί τον είδα να μου κάνει νόημα πίσω από την πόρτα.
Μια μικρή αυλή γεμάτη φυτά. Στο βάθος, εξακολουθούσε να βρίσκεται το λογιστικό γραφείο. Ο Αχιλλέας δεν έβγαλε καν τα ρούχα του γραφείου, πριν καταπιαστεί με τα χώματα. Πέρασε μια ζωή μέσα σε πανεπιστήμια, αλλά τίποτα δεν του δίνει μεγαλύτρη ευχαρίστηση από αυτό εκείνα τα μικρά θαύματα που γίνονται στην αυλή του.
Χιλιάδες θαύματα, για την ακρίβεια, τόσα που δεν μπορεί να τα χωρέσει η αυλή κι έτσι επεκτάθηκαν στην ταράτσα. 9.000 παραδοσιακοί σπόροι που έγιναν φυτά με της προσπάθειες των μελών της ομάδας «Σπορογέννημα». Σπόροι που συντήρησαν οι ίδιοι από τα φυτά τους ή αντάλλαξαν με άλλους, έγιναν φυτά και προσφέρονται σε όσους θέλουν, ακόμη και μέσα στην πόλη, να τρώνε από αυτά που παράγουν. «Είτε τους συλλέγουμε από δικά μας φυτά είτε ζητάμε και μας στέλνουν φίλοι από διάφορες ομάδες που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, όπως είναι το Πελίτι, η ομάδα του Πύργου Ηλείας, της Περατιάς, της Κοζάνης. Είναι πολλές ομάδες και έχουμε δικτυωθεί μέσα από το facebook κυρίως και από τις συμμετοχές μας σε διάφορες γιορτές παραδοσιακών σπόρων που γίνονται ανά την Ελλάδα. Εκεί γνωριζόμαστε, συνδιαλεγόμαστε, αλλάζουμε απόψεις και εμπειρίες. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την εμπειρία της βιολογικής καλλιέργειας και από κει αντλούμε τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε κι εμείς οι νεότεροι και προσπαθούμε να τις κάνουμε πράξη».
Ο Βασίλης είναι ανάμεσα στους ανθρώπους που πηγαίνουν εκεί κάθε απόγευμα και ετοιμάζουν τα φυτά για παράδοση. Οι δυο τους ήρθαν σε επαφή μέσω κοινού φίλου στο facebook, που γνώριζε για τη μοναχική πορεία του καθενός στον αγώνα με τους σπόρους και τα φυτά. Η ομάδα μεγάλωσε και τώρα πια όλους τους ενώνει η αγάπη τους για το σπόρο και την τροφή. Αυτό προσπαθούν να μεταδώσουν και στους άλλλους. Οι συναντήσεις τους είναι σχεδόν καθημερινές, ενώ συμμετέχουν κι άλλοι στην προσπάθεια. Ωστόσο είναι δύσκολο να ξεφύγεις από την καθημερινότητα της πόλης Μας περιγράφει αυτό που έμαθε μέσα από τη διαδικασία του σπόρου. «Ξεκίνησα πριν από 4 χρόνια από ένα θυμό, τον οποίο μετουσίωσα σε δημιουργία. Διαβάζοντας για τον κώδικα Alimentarius, ότι κινδυνεύουμε να μην μπορούμε να φάμε την τροφή που επιλέγουμε, αποφάσισα να μην το επιτρέψω. Προφανώς ήταν και η ώρα που ήμουν και αρκετά ώριμος να το προχωρήσω, γιατί πολλοί το διαβάζουν, θυμώνουν, πάνε και κοιμούνται για να κάνουν την επόμενη μέρα τα ίδια. Και μέσα από το σπόρο, έμαθα να τρώω και καλή τροφή. Να ψάχνω την τροφή μου, την πρώτη ύλη, το καλό αλεύρι, το καλό λάδι, όσπρια. Έχω φτάσει πλέον στο σημείο, κάποιους μήνες του χρόνου, να έχω αυτάρκεια τροφής».
Ο καθένας μέσα στην ομάδα έχει κάνει τη δική του πορεία στη σπορά και την καλλιέργεια των φυτών. Ο Αχιλλέας έχει καταγράψει εμπειρίες αρκετών χρόνων, αφού ασχολείται με το αντικείμενο από το 1981. «Υπάρχει ένα αγρόκτημα στην Περαχώρα στο Λουτράκι όπου εκεί φύτευα, εκεί πειραματιζόμουν, αλλά τα φυτά τα δημιουργούμε εδώ. Πάρα πολλά χρόνια έκανα φυτά μόνος τα οποία προσπαθούσα να διανέμω δωρεάν είτε σε σχολεία είτε σε φίλους που μου τα ζητούσαν. Εδώ και δύο χρόνια έχουν έρθει κι άλλοι φίλοι, έχουμε κάνει αυτήν την παρέα με αποτέλεσμα να γίνεται πιο συστηματικά, πιο οργανωμένα, με μεγαλύτερη αλληλεγγύη και συναδελφικότητα. Οπότε μπορούμε να μοιράζουμε περισσότερα σπορόφυτα και το έργο μας να αυξάνεται».
Ο Βασίλης ξεκίνησε πιο πρόσφατα και, προσπαθώντας να κατανοήσει τον κόσμο των φυτών, ανακάλυψε έναν άλλο τρόπο ζωής και μας αποδεικνύει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και μέσα στην πόλη. «Έχω βάλει ένα δύσκολο στόχο, γιατί είμαι και παιδί της πόλης, και μάλλον θα παραμείνω, αλλά θα έχω αλλάξει ζωή. Για παράδειγμα, στο σουπερμάρκετ δεν πάω. Αυτό για πολλούς ανθρώπους της πόλης είναι τρελό. Γίνεται όμως. Μπορεί ο καθένας να το κάνει, να μπει σε κάποια sites, να ψάξει για παράδειγμα όσπρια. Να βρει έναν παραγωγό στη Λάρισα, να πάρει ένα τηλέφωνο και να έχει μια καλύτερη τροφή και όχι ό,τι του σερβίρουν οι εταιρείες. Ξεκινάς από το σπόρο και μετά από όλη αυτή τη διαδικασία, γίνεσαι και πιο έξυπνος καταναλωτής».
Τα μέλη της ομάδας βάλθηκαν να αφυπνίσουν και να συμπαρασύρουν πολλούς σε διαφορετικές καταναλωτικές συνήθειες. Και το κάνουν οργανωμένα. Όλα ξεκινούν από την ταράτσα των Πετραλώνων όπου βρίσκεις μέχρι και θερμοκήπιο. «Ξεκινάμε από τις αρχές Γενάρη, φέτος λόγω καιρού αργήσαμε και προσπαθούμε να κερδίσουμε χρόνο. Τα φυτά τα παίρνει ο κόσμος, κάνουμε εκδηλώσεις σε σχολεία, δώσαμε στο 46ο σχολείο στην Κυψέλη, τώρα θα δώσουμε κι στο ειδικό σχολείο του Αιγάλεω και δεχτήκαμε με πολύ μεγάλη συγκίνηση να δείξουμε σ’ αυτά τα παιδιά και στους γονείς τους πώς κάνουμε σπορεία. Είναι και για μας ικανοποίηση να νιώθουμε ότι αυτά που κάνουμε πιάνουν τόπο» μας λέει ο Αχιλλέας. Και ο Βασίλης το προχωράει. «Αν γινόταν έξυπνη η κοινωνία και πίεζε και έκανε και μποϋκοτάζ, όλες αυτές οι βιομηχανίες οι μεγάλες και οι μαρκετίστες τους, θα διαπίστωναν ότι ξύπνησε ο κόσμος και πρέπει κάτι να κάνουν. Αναγκαστικά η αλλαγή θα είναι στην ποιότητα, θα αναγκαστούν να δώσουν κάτι καλύτερο. Και είδες πόσο ωραία ειρηνική επανάσταση κάνεις; Και δεν είναι ανάγκη να πεινάσει κανείς. Το σουπερμάρκετ έχει κατά 90% επεξεργασμένες τροφές. Αρκεί για ένα μήνα, οργανωμένα, να μην παίρνουμε 10 προϊόντα. Γι’ αυτούς είναι πολύ σημαντικό».
Μέσα από την αυλή του Αχιλλέα, έχουν φύγει πάνω από 5.000 φυτά και τα υπόλοιπα περιμένουν τους παραλήπτες τους. Οι ποικιλίες που προσφέρονται είναι πολλές, πάντα παραδοσιακές και η πόρτα είναι ανοιχτή για όλους. Όλοι μπορούμε να φάμε αυτά που θα καλλιεργήσουμε σε μια γλάστρα στο μπαλκόνι, επιμένει ο Βασίλης. «Οι μεγαλουπόλεις σε πνίγουν, όμως μ’ αυτό που κάνουμε αποδεικνύουμε πως η αστική καλλιέργεια είναι εφικτή. Γίνεται και στην ταράτσα και στο μπαλκόνι. Μπορείς να μη φύγεις ποτέ από την πόλη αλλά μπορείς να έχεις ένα μαρούλι στο μπαλκόνι σου, ένα μαϊντανό για το φαγητό, ένα βασιλικό για το πέστο».
Την άποψη αυτή ενισχύει ο Αχιλλέας, επισημαίνοντας το λόγο που είναι σημαντικό να μπούμε σ’ αυτή τη διαδικασία. «Όλα μπορεί να τα καταφέρει κανείς, αρκεί να έχει επιμονή και να ψάχνει να βρίσκει τις απαντήσεις που χρειάζεται. Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρει να ευαισθητοποιήσουμε νέους ανθρώπους που μπορούν να καταλάβουν τη σημασία που έχει η τροφή τους στην πορεία της ζωής τους. Ο κόσμος να καταλάβει αυτό που γίνεται και να πλαισιώσει τέτοιες ομάδες, ώστε να μη μείνουν οι σπόροι στα χέρια των μονοπωλείων που ελέγχουν την τροφή μας άρα και την ελευθερία μας. Όποιος ελέγχει την τροφή, ελέγχει και τον κόσμο ολόκληρο».
Ασφαλώς, φεύγοντας, πήραμε και τα φυτά μας. Αυτό το καλοκαίρι θα ελέγξουμε την τροφή μας και τον κόσμο μας. Θα φάμε ντομάτες γαλλικές και ρώσικες, μελιτζάνες Λαγκαδά και τσακώνικες και πιπεριές Ικαρίας. Από τη γλάστρα, στο πιάτο. Εννοείται πως θα κρατήσουμε και σπόρους, για να έχουμε και του χρόνου.
*Το facebook group της ομάδας παραδοσιακών σπόρων “Η Αυλή” εδώ.
