Το τελευταίο λοκ ντάουν

Όσα τώρα ζούμε ήταν μέσα στο πρόγραμμα. Όχι ως νομοτέλεια. Αλλά ως απευκταία πλην ισχυρή πιθανότητα. Εδώ το ήξερα εγώ – με είχε προειδοποιήσει ένας φίλος, στέλεχος του ιδιωτικού τομέα της Υγείας, την τρίτη εβδομάδα του Αυγούστου, όταν τα ημερήσια κρούσματα είχαν γίνει μόλις τριψήφια. "Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα μετράμε κάθε απόγευμα περισσότερα από χίλια πεντακόσια.

 Τότε θα μάς μαντρώσουν ξανά για κάνα μήνα και θα μάς αμολήσουν για να κάνουμε γιορτές..." (Το είχε γράψει, θυμάμαι, και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.) Το υπονοούσαν σαφώς οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και οι σύμβουλοί τους ιατροί.

 "Το λοκ ντάουν" έλεγαν "φρενάρει αποδεδειγμένα τη διάδοση της νόσου. Αποτελεί το τελευταίο και ασφαλέστερό μας καταφύγιο. Μακάρι να μην το χρειαστούμε. Μακάρι..

."Δοθέντος ότι ο υπόλοιπος πλανήτης δεν τα έχει πάει διόλου καλύτερα, πως ίσα-ίσα η Ελλάδα πέφτει μέχρι στιγμής σχετικά στα μαλακά, δεν μπορείς και να εξοργιστείς με τους κυβερνώντες μας. Υπάρχουν προφανώς επιμηθείς, "σταλεγάκηδες", που εντοπίζουν τις ρίζες του σημερινού κακού στο άνοιγμα της χώρας το καλοκαίρι.

 Εύκολο να το ισχυρίζεσαι εκ των υστέρων. Σκέψου τον Ιούλιο, σε αντίθεση με ό,τι έπραττε η υπόλοιπη Ευρώπη, να κρατούσες εσύ τα σύνορά σου σφραγισμένα...

 Να στερούσες από τους εργαζόμενους και τους επιχειρούντες στον τουρισμό κάθε προοπτική να βιοποριστούν από τη δουλειά τους; Υπάρχουν κι άλλοι, που υπό το κράτος της απελπισίας τους, αμφισβητούν το μείγμα των απαγορεύσεων. "Γιατί κατέβασαν ρολά στα θέατρα και όχι στις εκκλησίες;" ρωτούν.

 Οι εκκλησίες λειτουργούν με ανώτατο όριο εννέα πιστούς εντός του ναού.

 Ποιά παράσταση θα συνέχιζε να παίζεται με εννέα θεατές; Το ποίμνιο, θα πείτε, συγχρωτίζεται στα προαύλια. Σωστό κι αυτό... 

 Δεν διαθέτω δάφνες λοιμωξιολόγου ή στατιστικού για να ενοχοποιήσω μετά λόγου γνώσεως τα εστιατόρια για την υπερδιάδοση του ιού.

 Ούτε φρονώ ότι η επιστημονική γνώση αποτελεί κτήμα προσιτό σε οποιονδήποτε έχει στοιχειώδη μόρφωση και κοινή λογική – αυτό το υποστηρίζει ο Γρηγόρης Πετράκος και πριν από εκείνον το διαλαλούσε ο Μάο Τσε Τουνγκ κατά την "Πολιτιστική Επανάσταση". Εγώ ένα πιστεύω ακράδαντα.

 Πως το λοκ-ντάουν που ξεκινάει από την Τρίτη θα είναι το τελευταίο. Ανοίγονται μπροστά μας, για το μέλλον, δύο εκδοχές.

 Η πρώτη, η αισιόδοξη, είναι το εμβόλιο -τα εμβόλια- να εγκρίνονται και να κυκλοφορούν ανατέλλοντος του 2021. Ίσως ακόμα και στην εκπνοή του 2020. Η αποτελεσματικότητά τους θα είναι στην αρχή σχετική, αντιστρόφως ανάλογη με την επιφυλακτικότητα των πολιτών για τυχόν παρενέργειες. 

Οι περισσότεροι εντούτοις θα λαχταρούν να μπολιαστούν, αφού μονάχα με το σχετικό πιστοποιητικό στην τσέπη θα έχουν πρόσβαση σε "γλυκιές αμαρτίες" όπως τα ταξίδια και οι μπαρότσαρκες. 

Η κυβέρνηση θα λειτουργήσει σαν τροχονόμος. Θα προηγούνται οι υγεινομικοί, μετά οι πάσχοντες από υποκείμενα νοσήματα, εν συνεχεία οι εκπαιδευτικοί και οι στρατιωτικοί, εγώ εν ολίγοις -ως αυτοαπασχολούμενος- θα σηκώσω το μανίκι μου πολλούς μήνες αργότερα. 

Είθε έως τότε να με προστατεύει η ανοσία αγέλης που θα επιτυγχάνεται σταδιακά με τους εμβολιασμούς των άλλων. 

Η επιστήμη εν ολίγοις θα θριαμβεύσει. Η πανδημία θα γίνει μία θλιβερή ανάμνηση. Η δεύτερη, η κακή εκδοχή, θέλει τον κορονοϊό να βάζει τρικλοποδιές στους διώκτες του. 

Οι δοκιμές να αποδεικνύουν τα εμβόλια επικίνδυνα. Είτε ο κύριος Covid-19 να μεταλλάσσεται διαρκώς, να ξεφεύγει πονηρά, να επαναμολύνει τους νοσήσαντες ή εμβολιασθέντες. Τι θα συμβεί τότε; 

 Τι θα συμβεί εάν -κούφια η ώρα που το ακούει- βρεθούμε στον Ιανουάριο, στον Φεβρουάριο, στον Μάρτιο του 2021 και τα εμβόλια δεν φαίνονται στον ορίζοντα ή αποδεικνύονται αναποτελεσματικά; Θα εξακολουθήσει το βιολί των λοκ ντάουν; 

Θα μας τραβάνε τα λουριά οσάκις τα κρούσματα ξεφεύγουν κι έπειτα θα τα χαλαρώνουν για κανένα δίμηνο, ώσπου η κατάσταση να χτυπήσει και πάλι κόκκινο; 

Στο μεταξύ δε η ύφεση θα βαθαίνει, η κοινωνική και οικονομική ζωή θα μαραζώνει, οι κυβερνήσεις θα χρυσώνουν δήθεν το χάπι με μέτρα στήριξης, με έκτακτες ενισχύσεις που θα γίνονται ολοένα και πιο γλίσχρες; 

Διότι τα ταμεία -δημόσια και ιδιωτικά- θα αδειάζουν. Όσο και να χαλαρώσουν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, όσο χρήμα και να κοπεί, ο πλούτος δεν δημιουργείται παρά με την εργασία. Με βρίσκετε υπερβολικό; 

Θα μού αντιτείνετε πως το λοκ ντάουν του Νοεμβρίου είναι πολύ πιο λελογισμένο από εκείνο του περασμένου Μαρτίου – ότι αφορά μονάχα την εστίαση, την ψυχαγωγία και την κυκλοφορία κατά τις νυκτερινές ώρες; 

Ότι οι τεχνικές τής τηλεργασίας έχουν εξελιχθεί και ο κόσμος τη συνηθίζει μέρα με τη μέρα;

 Ότι θιγόμενοι από τα πρόσφατα -ανακουφιστικά για το σύστημα υγείας- μέτρα είναι οι σερβιτόροι και οι μπάρμεν (ούτε καν οι μάγειρες, το ντελίβερι εξακολουθεί) και οι παραστατικοί καλλιτέχνες, οι οποίοι συν τω χρόνω θα μάθουν να διαθέτουν το πολιτιστικό τους προϊόν μέσω διαδικτύου; Διαφωνώ κάθετα! 

Το λοκ ντάουν ισοδυναμεί με στραμπούληγμα και όσο παρατείνεται ή επαναλαμβάνεται με στραγγαλισμό της ίδιας της κοινωνίας όπως την ξέρουμε. Όπως μάς διαμορφώνει και τη διαμορφώνουμε. Και ένα τέτοιο στραμπούληγμα, ένας τέτοιος στραγγαλισμός δεν μπορεί να γίνει για πολύ καιρό ανεκτός.

 Ο φυσικός συγχρωτισμός βρίσκεται στο σκληρό πυρήνα τού είδους μας. Δεν έχουμε φτιαχτεί για να λουφάζουμε στις σπηλιές ή στα διαμερίσματα μας, να τηλεπικοινωνούμε, να τηλερωτευόμαστε… Από τις πέντε αισθήσεις μας, η πιο αρχέγονη είναι η όσφρηση. 

Η πιο αναγκαία για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας είναι η αφή. Άνθρωπος που δεν αγκαλιάζεται, που δεν φιλιέται, που δεν νταραβερίζεται σωματικά, μαραίνεται. Δεν κρίνω. Προσπαθώ να προβλέψω.

 Οι οργανωμένες πολιτείες -και οι πιο ανοιχτές ακόμα- στηρίζονται σε ένα θεμελιώδη κανόνα. Ότι οι κυβερνώντες αποφασίζουν και ο λαός συμμορφώνεται. Η προθυμία συμμόρφωσης βεβαίως ποικίλλει. 

Πάρα πολλά ανέχονται, σφίγγοντας τα δόντια, οι υπήκοοι των δεσποτικών καθεστώτων. Ασυγκρίτως λιγότερα οι πολίτες των φιλελεύθερων δημοκρατιών. 

Υπάρχει ωστόσο μια λεπτή γραμμή. Εάν -για οποιονδήποτε λόγο- την παραβιάσουν οι κυβερνώντες, ο λαός θα αρνηθεί να υπακούσει. Ο νόμος και η τάξη θα καταλυθεί. Νοιώθω ότι το δεύτερο λοκ ντάουν που αποφασίστηκε θα είναι το τελευταίο.

 Στους Έλληνες έχει στραγγίξει ο ηρωισμός, η στωικότητα έστω, του Μαρτίου. Το δέος από την εκθετική αύξηση των κρουσμάτων, ο φόβος αποκλειστικά θα τους κάνει να πειθαρχήσουν. 

 Εάν όμως, στις αρχές του 2021, η κυβέρνηση αποπειραθεί να επιβάλει τρίτο λοκ ντάουν, ο κόσμος απλώς θα εξεγερθεί. Αρχή θα κάνουν οι εικοσάρηδες, αγνοώντας μαζικά τους περιορισμούς. Θα ακολουθήσουν από τις μεγαλύτερες ηλικίες όσοι θα αισθάνονται υγιείς και μάχιμοι.

 Οι "εναλλακτικές", συνωμοσιολογικές θεωρίες θα κερδίζουν αλματωδώς έδαφος σε πείσμα των ιατρικών δεδομένων. Θα τις τροφοδοτεί η ψυχική κόπωση, η επαγγελματική απόγνωση. Διαγενεακός πόλεμος θα ξεσπάσει. 

Οι ηλικιωμένοι θα κρούουν κώδωνα κινδύνου. Οι νεότεροι θα αντιπαραθέτουν την ατομική ευθύνη. "Εμείς είμαστε το μέλλον" θα λένε "που επελαύνει! Εσείς το παρελθόν που απέρχεται. Αρκετά πληρώσαμε εμείς το κόστος τού κορονοϊού. 

Τηρήστε εφεξής εσείς τις προφυλάξεις ώστε να συνεχίσετε να εισπράττετε τις συντάξεις, οι οποίες βγαίνουν από τις δικές μας τσέπες!" 

 Σας ακούγομαι κυνικός; Ανάλγητος; Μα δεν λαμβάνω θέση. Δεν μιλάω για το δέον. Αλλά για το ον. Το μέλλον, για να παραφράσω τον Λόρκα, είναι -ανέκαθεν ήταν- "ένα ποτάμι σκοτεινό γεμάτο κλωνάρια, που μας ζυγώνει με το βούισμα της καλαμιάς και το μουρμούρισμα του τραγουδιού"… Η πανδημία θα τελειώσει.

 Είτε χάρη στην επιστήμη είτε επειδή θα το αποφασίσει η κοινωνία. * Ο κ. Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας

 Πηγή: Capital.gr