Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Η Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ανακοίνωσή της παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξαιτίας της παράλειψής της να καταρτίσει και να κοινοποιήσει τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια.

Η ελληνική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη από τις 23 Ιουλίου 2014 να υλοποιήσει το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της βάσει της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η προθεσμία για την κατάθεση του ΘΧΣ κάθε κράτους-μέλους έληξε τον Μάρτιο του 2022.

Εφόσον η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκπονήσει και υποβάλει τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια στην Επιτροπή, έπειτα από προειδοποιητική επιστολή που εστάλη τον Δεκέμβριο του 2021 και την αιτιολογημένη γνώμη τον Απρίλιο του 2023, η Κομισιόν την παραπέμπει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όπου θα της επιβληθεί επαναλαμβανόμενο πρόστιμο μέχρις ότου υλοποιηθεί η Οδηγία.

Σημειώνεται ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει τις περιοχές αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, τις εγκαταστάσεις, υποδομές και τα υποθαλάσσια έργα για την εκμετάλλευση και την εξόρυξη υδρογονανθράκων και άλλων ενεργειακών πόρων, την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, τις διαδρομές υποβρυχίων αγωγών και καλωδίων, τις περιοχές στρατιωτικών ασκήσεων, τις λιμενικές εγκαταστάσεις και τις οδούς θαλάσσιων μεταφορών, τις προστατευόμενες περιοχές καθώς και τους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία.

Σύμφωνα με τη σελίδα της ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, από τις 22 παράκτιες χώρες της ΕΕ που έχουν υποχρέωση να καταθέσουν ΘΧΣ μόνο η Ελλάδα, η Ιταλία και η Κροατία δεν έχουν υιοθετήσει ακόμα τα θαλάσσια χωροταξικά τους σχέδια.

Ο χάρτης συνοψίζει την κατάσταση της υιοθέτησης των Σχεδίων ΘΧΣ στην ΕΕ
Το Δελτίο Τύπου με την απόφαση της Επιτροπής

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα [INFR(2021)2226] στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή δεν διασφάλισε την ορθή εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2014/89 σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.

Η οδηγία καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποσκοπεί στην οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι. Σ’ αυτούς τους στόχους συγκαταλέγονται η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ορθή επίτευξη των στόχων αυτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Η οδηγία απαιτεί από τα παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ να καταρτίσουν θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να κοινοποιήσουν τα εν λόγω σχέδια στην Επιτροπή και στα άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκπονήσει και υποβάλει τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια στην Επιτροπή.

Ως εκ τούτου, μετά την προειδοποιητική επιστολή που εστάλη τον Δεκέμβριο του 2021 και την αιτιολογημένη γνώμη τον Απρίλιο του 2023, η Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ιστορικό

Η οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (οδηγία 2014/89/ΕΕ) θεσπίζει ένα πλαίσιο για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιων οικονομιών, της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιων περιοχών και της βιώσιμης χρήσης των θαλάσσιων πόρων.

Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ένωσης, το εν λόγω πλαίσιο προβλέπει τη θέσπιση και την εφαρμογή από τα κράτη μέλη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού με σκοπό τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 5 της οδηγίας. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, να μειώνει τις συγκρούσεις και να δημιουργεί συνέργειες, καθώς και να προωθεί τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ (π.χ. για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον καθορισμό οδών ναυσιπλοΐας, την τοποθέτηση αγωγών και υποβρύχιων καλωδίων κ.λπ.). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θέτει επίσης σε εφαρμογή τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Η Επιτροπή αποφάσισε σήμερα να θέσει στο αρχείο παρόμοια υπόθεση κατά της Βουλγαρίας μετά την έγκριση και την υποβολή στην Επιτροπή του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδίου της στις 31 Αυγούστου 2023.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός

Βάση αποφάσεων για παραβάσεις

Ενωσιακή διαδικασία επί παραβάσει

Ελλάδα [INFR (2021) 2226]

Δέσμη παραβάσεων Δεκεμβρίου 2023

Πηγή: commission.europa.eu