Ολοένα και πιο ορατές γίνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με τους επιστήμονες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ηδη, στη γείτονα χώρα, η «θαλάσσια βλέννα», όπως αποκαλείται το φαινόμενο με τα μολυσμένα ύδατα στη Θάλασσα του Μαρμαρά, έχει θορυβήσει την περιβαλλοντική κοινότητα.
Βέβαια, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Κωνσταντινούπολη, αφού, όπως προκύπτει από πρόσφατη έκθεση του WWF, η Μεσόγειος «μετατρέπεται» στην ταχύτερα θερμαινόμενη και πιο αλμυρή θάλασσα στον πλανήτη. Μάλιστα, οι θερμοκρασίες αυξάνονται κατά 20% πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενώ η στάθμη της αναμένεται να ανέβει πάνω από ένα μέτρο έως το 2100.
Παρότι φαντάζει αρκετά μακριά μια τέτοια εκτίμηση, επί της ουσίας δεν είναι και αυτό διότι η κλιματική κρίση έχει ήδη επηρεάσει θαλάσσια οικοσυστήματα. Για την περίπτωση του Μαρμαρά δε, χαρακτηρίζεται ως ακραίο φαινόμενο ευτροφισμού από τους ειδικούς.
Μικροοργανισμοί
Οπως εξηγεί στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο καθηγητής Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιώργος Τσιρτσής, «μέσα στο θαλασσινό νερό, αλλά και στο γλυκό νερό, ζουν και αναπτύσσονται μικροοργανισμοί, που δεν είναι ορατοί στο γυμνό μάτι, γνωστοί ως πλαγκτόν.
Οταν οι μικροοργανισμοί αυτοί σε κατάλληλες συνθήκες αναπτυχθούν σε μεγάλους πληθυσμούς, παρατηρείται το φαινόμενο του ευτροφισμού.
Τότε το νερό αποκτά χρώμα, λόγω της μεγάλης πυκνότητας των οργανισμών, συνήθως πράσινο, όπως σε λιμάνια, λίμνες κ.ο.κ. Οι συνθήκες που χρειάζονται για την ανάπτυξη εξάρσεων ευτροφισμού είναι σχετικά υψηλή θερμοκρασία (γι’ αυτό παρατηρείται, κυρίως, την άνοιξη) και θρεπτικά στοιχεία στο νερό (γι’ αυτό παρατηρείται συνήθως σε παράκτιες περιοχές που δέχονται ανεπεξέργαστα λύματα ή αποπλύσεις λιπασμάτων από καλλιεργούμενες εκτάσεις)».
«Στο θαλασσινό, αλλά και στο γλυκό νερό, αναπτύσσονται μικροοργανισμοί, που δεν είναι ορατοί στο γυμνό μάτι, γνωστοί ως πλαγκτόν», δηλώνει στο «Ε.Τ.» ο Γ. Τσιρτσής.
«Στο θαλασσινό, αλλά και στο γλυκό νερό, αναπτύσσονται μικροοργανισμοί, που δεν είναι ορατοί στο γυμνό μάτι, γνωστοί ως πλαγκτόν», δηλώνει στο «Ε.Τ.» ο Γ. Τσιρτσής.
Σύμφωνα με τον κ. Τσιρτσή, σε μια ακραία έξαρση ευτροφισμού, η οργανική ύλη που συσσωρεύεται, αποτελούμενη από ζωντανούς και νεκρούς μικροοργανισμούς και από τις απεκκρίσεις τους (η αποκαλούμενη βλέννα ή γλίτσα), χρειάζεται οξυγόνο για να αποσυντεθεί από άλλους μικροοργανισμούς, που επιτελούν αυτήν την εργασία στο οικοσύστημα.
Οταν η ποσότητα είναι μεγάλη, χρειάζεται πολύ οξυγόνο, οπότε το σύστημα έχει, τελικά, έλλειψη οξυγόνου, που μπορεί να οδηγήσει ψάρια και όστρακα σε θάνατο.
Ερωτηθείς για το αν συνδέεται το φαινόμενο ευτροφισμού στη Θάλασσα του Μαρμαρά με την κλιματική αλλαγή, ο κ. Τσιρτσής σημείωσε ότι «πιθανώς ναι, γιατί η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας διαταράσσει το φυσικό σύστημα μέσα στο οποίο διαβιούν οι θαλάσσιοι οργανισμοί. Για να έχει όμως τέτοια ένταση το φαινόμενο είναι απαραίτητη η παρουσία στο νερό υψηλών συγκεντρώσεων θρεπτικών.
Πιθανές πηγές θρεπτικών σε παράκτιες περιοχές είναι τα ανεπεξέργαστα αστικά λύματα που φτάνουν στη θάλασσα, εκπλύσεις γεωργικών εκτάσεων που λιπαίνονται ή και απόβλητα από ζώα βοσκής».
Δύσκολα θα έρθει στο Αιγαίο
Το φαινόμενο στη Θάλασσα του Μαρμαρά δεν φαίνεται πως θα… επισκεφθεί το Αιγαίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ωστόσο και τα δικά μας νερά έχουν κατά καιρούς αντίστοιχες εικόνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Θερμαϊκός Κόλπος, όπου αναπτύσσονται οι λεγόμενες κόκκινες παλίρροιες, λόγω του κόκκινου χρώματος των μικροοργανισμών στους οποίους οφείλεται το φαινόμενο.
Την άνοιξη
«Κάθε άνοιξη και για έναν μήνα, περίπου, στο Βόρειο Αιγαίο παρατηρείται μια βλέννα ή γλίτσα, η οποία κολλάει στα δίχτυα των ψαράδων και τους δημιουργεί προβλήματα. Σε λιμάνια, λίμνες ή κλειστούς κόλπους παρατηρείται περιστασιακά το φαινόμενο σε ήπια ή πιο έντονη μορφή και το νερό γίνεται πράσινο ή καφεκόκκινο», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο καθηγητής Ωκεανογραφίας.
Αντίστοιχα, στη Λέσβο προ πενταετίας, περίπου, παρατηρήθηκαν σε δύο διαδοχικές χρονιές σε ακτές του νησιού εξάρσεις ευτροφισμού που οφείλονταν σε δύο διαφορετικά είδη φυτοπλαγκτού, ένα εκ των οποίων συνήθως αναπτύσσεται στην Ερυθρά Θάλασσα.
«Καμπανάκι» από έκθεση του WWF για τη Μεσόγειο
Σχεδόν 1.000 ξενικά είδη έχουν ήδη μεταναστεύσει στα ολοένα και πιο θερμά νερά της Μεσογείου και έχουν αντικαταστήσει ενδημικά είδη, ενώ τα αυξανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν καταστροφές σε θαλάσσια λιβάδια αγγειόσπερμων, όπως τα λιβάδια ποσειδωνίας, και κοραλλιογενείς υφάλους της περιοχής.
Αυτό προκύπτει, μεταξύ άλλων, από την έκθεση του WWF για τις αλλαγές που έχει επιφέρει η κλιματική κρίση στη Μεσόγειο.
Η έκθεση με τίτλο «Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο: Ιστορίες από μια θάλασσα που υπερθερμαίνεται» («The Climate Change Effect in the Mediterranean: Stories from an overheating sea») αναδεικνύει τις έξι κύριες επιπτώσεις που έχει η κλιματική αλλαγή στη θαλάσσια βιοποικιλότητα και τις επακόλουθες αλλαγές σε βασικά είδη ψαριών και οικοτόπους, καθώς και τον συνεπαγόμενο αντίκτυπο στις τοπικές κοινωνίες.
Ετερο πρόβλημα στην ήδη κακή κατάσταση, σύμφωνα με το WWF, είναι η επικίνδυνη σχέση μεταξύ των επιπτώσεων που οφείλονται στο κλίμα και των πιέσεων που ασκεί ο άνθρωπος στη θαλάσσια ζωή, όπως η υπεραλίευση, η ρύπανση, η παράκτια ανάπτυξη και η ναυτιλία, οι οποίες έχουν ήδη πλήξει σοβαρά την ανθεκτικότητα των θαλασσών.
Ειδικότερα, οι έξι κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο, σύμφωνα με την έρευνα, είναι οι εξής:
«Τροπικοποίηση» της θάλασσας, με τα είδη που ζούσαν στην περιοχή να εκτοπίζονται ή να πεθαίνουν, λόγω της αυξανόμενης θερμοκρασίας.
Μεταναστεύσεις ψαριών σημειώνονται σε ολόκληρη την περιοχή: Σχεδόν 1.000 νέα ξενικά είδη (126 από αυτά είδη ψαριών) έχουν εισέλθει στη Μεσόγειο, προκαλώντας μειώσεις σε ενδημικά είδη – σε ποσοστό έως και 40% σε ορισμένες περιοχές.
Οι μέδουσες βρίσκονται παντού. Στις νότιες περιοχές της Μεσογείου σημειώνονται κάθε χρόνο όλο και περισσότερες πληθυσμιακές εκρήξεις μεδουσών, οι οποίες διαρκούν ολοένα και περισσότερο. Τα πολλά χρόνια υπεραλίευσης έχουν οδηγήσει στα πρόθυρα κατάρρευσης αρκετά από τα ιχθυαποθέματα ειδών που ανταγωνίζονταν για τροφή τις μέδουσες, με αποτέλεσμα τώρα ορισμένοι ψαράδες να πιάνουν περισσότερες μέδουσες από ψάρια.
Τα λιβάδια ποσειδωνίας απειλούνται από τα όλο και πιο ζεστά ύδατα και από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, με τρομερές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα και τον «μπλε άνθρακα». Είναι ενδεικτικό πως τα λιβάδια ποσειδωνίας αποθηκεύουν το 11-42% των εκπομπών CO2 από τις μεσογειακές χώρες.
Το 30% όλων των γοργονιών (είδη κοραλλιών) καταστράφηκε από μία και μόνο καταιγίδα. Εμβληματικά είδη κοραλλιών που μέχρι τώρα έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε πολλά σύνθετα μεσογειακά οικοσυστήματα καταστρέφονται από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το 80-100% του πληθυσμού πίνας (Pinna nobilis) χάθηκε πρόσφατα σε περιστατικά μαζικής θνησιμότητας στην Ισπανία, στην Ιταλία και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου. Αυτό το δίθυρο μαλάκιο, το μεγαλύτερο ενδημικό στη Μεσόγειο και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, μπορεί να δημιουργήσει ενδιαιτήματα για έως και 146 διαφορετικά είδη.
Στα εξίσου σημαντικά να σημειωθεί ότι οι προστατευόμενες περιοχές καλύπτουν μόνο το 9,68% της Μεσογείου και μόνο το 1,27% διαθέτει μέτρα για την αποτελεσματική διαχείριση και την προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
Πηγή : https://eleftherostypos.gr/
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου