ΠΕΡΙ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑς ΣΤΗΝ ΣΕΡΙΦΟ

 Αναστάσιος Ρώτας απο τους παλιούς και καλούς μελισσοκόμους  της Σερίφου

Γράφει ο Γιάννης Γούναρης 

Στις αρχές του 2000 έπειτα από πολλη σκέψη   αποφάσισα με δυο φιλαράκια να ασχοληθώ με την μελισσοκομία γράφτηκα στην σχολή του υπουργείου Γεωργίας  για να μάθω την τέχνη της μελισσοκομίας μαζί με τον Θεοδόση τον φίλο μου ,κατά περίεργη σύμπτωση η καθηγήτρια που μας έκανε τα μαθήματα λεγόταν Σοφία Γούναρη ήταν γεωπόνος από την Θεσσαλονίκη με ειδικότητα στην μελισσοκομία εκεί συνάντησα και τον σημερινό δήμαρχο Αντώνη Αντωνάκη που και αυτός με την σειρά του είχε έρθει στην σχολή για να πάρει τις πολυπόθητες γνώσεις

 Ήμουν τόσο συν επαρμένος από την τέχνη της μελισσοκομίας που η πρόοδός μου ήταν εξαιρετική .Η μελισσοκομία είναι μια τέχνη ζωής η μέλισσα με την εργατικότητα της διδάσκει τον άνθρωπο πως πρέπει να είναι μια κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της στην προσπάθεια της επιβίωσης .


Για να γίνεις καλός μελισσοκόμος δεν αρκεί  να ξέρεις τις συνήθειες των μελισσών και τις αρρώστιες που παθαίνουν για να επέμβεις ανάλογα την εποχή ,γιατί αυτή είναι η δουλειά του μελισσοκόμου να κατευθύνει και να αξιοποιήσει την εργατικότητα της μέλισσας μεταφέροντας τα μελίσσια του στην κατάλληλη ανθοφορία ανάλογα πάντα την εποχή και να φροντίσει να προφυλάξει τα σμήνη του από τις αρρώστιες που καραδοκούν κάνοντάς προληπτική χρήση με ειδικά μελισσοκομικά φάρμακα .Ένας καλός μελισσοκόμος δεν κυνηγάει μόνο το κέρδος αλλά την ποιότητα στο προϊόν που παράγει   και η ποιότητα δεν ορίζεται κερδίζεται μέσω της γνώσης του ενδιαφέροντος της υπευθυνότητας και του σεβασμού που έχεις για αυτό που κάνεις

 Το παρατσούκλι του είναι ο Μελάς εδώ με τον γιό του

.Έτσι λοιπόν αγόρασα 5 Μελίσσια από κάποιον μελισσοκόμο στην Αθήνα [είναι ένας αριθμός ιδανικός για να ξεκινήσει ένας αρχάριος ]και μαζί με τον Θεοδόση αποφασίσαμε τον Μάη του 2000 να τα εγκαταστήσουμε στην Σέριφο είχα ένα κτήμα στην Μαύρη συκιά με το φορτηγό τα μεταφέραμε μέχρι του Πούλου κοντά στην Αγία μηλιανή και μετά με ένα γαϊδουράκι που είχα πάρει από ένα φίλο τα φορτώσαμε για να τα μεταφέρουμε στον Σωτήρα περίπου 2 χιλιόμετρα ανάβασης από μονοπάτι όπου ήταν το χωράφι .

Κατά την διάρκεια της μεταφοράς τα μελισάκια που από την προηγούμενη νύχτα ήταν κλεισμένα στις κυψέλες βάλε και 4 ώρες ταξίδι είχαν αφηνιάσει και οι κυψέλες βούιζαν από την ταλαιπωρία που υπέστησαν έκανε και ΄ζεστη περίπου 30 βαθμούς Κελσίου τους έριχνα νερό και ανεβαίνομε προς τον Σωτήρα.

 Σε κάποια στιγμή το μονοπάτι ήταν κακοτράχαλο και ο γάιδαρος παραπάτησε με έπιασε κρύος ιδρώτας με την σκέψη ότι τα τα Μελίσσια ίσως να έπεφταν θα μας έτρωγαν ζωντανούς με ένα σάλτο μορταλε πάνω σε βράχια απέτρεψα το γεγονός  τι ανακούφιση θεέ μου γλυτώσαμε από του χάρου τα δόντια .

 Αποψη μελισσοκομείου

 Οι συνθήκες επιλογής του μελισσοκομείου στην Σέριφο απαιτούν όχι μόνο να έχει ανθοφορία το μέρος που θα επιλέξει ο μελισσοκόμος αλλά να προστατεύεται από τους ανέμους να έχει κοντινή πρόσβαση στο νερό να μην έχει μεγάλη υγρασία για τον κίνδυνο της νοζεμίασης 

 [Μιά αρρώστια των μελισσών που προκαλείται από υψηλά ποσοστά υγρασίας του μελισότοπου και κακό αερισμό της κυψέλης ] και πρόσβαση σε δρόμο για καλύτερη εξυπηρέτηση και λιγότερο κόπο .Σημαντικό ρόλο παίζει και η θέση του μελισικομείου δηλαδή να έχει προσανατολισμό δυτικό που θα επιτρέπει στις μέλισσες μεγαλύτερη έκθεση στο φως .

Η επιλογή που κάνουν οι ντόπιοι είναι ένα σταθερό μελισσοκομείο μικρής δύναμης από 10 έως 25 μελίσσια σε διάφορα σημεία του νησιού με άξονα την ανθοφορία του θυμαριού και την συλλογή γύρης για την επιβίωση του μελισσοκομείου η πρόσβαση στο νερό δεν ειναι πάντα εφικτή και έτσι ταλαιπωρούνται για το πότισμα των μελισσιών

Η ανθοφορία στην Σέριφο είναι περιορισμένη δεν έχεις την άνεσή να τα μεταφέρεις όπως στην ηπειρωτική χώρα σε άλλες περιοχές, οι ανθοφορίες είναι 2 Άνθη και θυμάρι που σημαίνει ότι οι μελισσοκόμοι στο νησί τρυγούν 2 το πολύ φορές αργά τον Μάη παίρνοντας το μέλι των άνθεων και αργά  δηλαδή κατά τα τέλη του Ιούλη που τρυγούν το θυμάρι γιαυτό και η πολιτεία τους δίνει το δικαίωμα να πωλούν και λίγο πιο ακριβά

 Η Μέλισσα επί το έργον

 Η  διατροφική αξία του μελιού  κατά την άποψή μου βρίσκεται στους γυρεόκοκκος που έχει το μέλι μέσα του όταν συλλέγεται από την μέλισσα έτσι κάνονοντας μια βόλτα στα Σούπερ Μάρκετ συναντάμε στα ράφια μέλια που δεν ζαχαρώνουν που σημαίνει ότι δεν έχουν καμιά θρεπτική αξία και αυτό γιατί το καλό μέλι πάντα ζαχαρώνει πάντα  άλλο πιο γρήγορα άλλο πιο αργά δεν έχει σημασία .

Τι κάνουν λοιπόν οι παραγωγοί όχι όλοι, οι μεγάλες εταιρείες βράζουν το μέλι σε θερμοκρασίες πάνω των 100 βαθμών κελσιου για να μην ζαχαρώνουν και κτυπάνε άσχημα στον πελάτη  που σημαίνει ότι καταστρέφουν τους γυρεόκοκκους .

.Η μελισσοκομία στην Σέριφο προϋποθέτει και γνώση των μελισσοκομικών φυτών όπως το θυμάρι το καραμπάσκι το θρούμπι και άλλα που ευδοκιμούν στο νησί δεν είναι λοιπόν φρύγανα και ξερόχορτα όπως ισχυρίζονται πολοί ειναι μελισσοκομικά φυτά η Σέριφος έχει περίπου 300 είδη φυτών στο εδαφός της αλλά για αυτό θα μιλήσουμε άλλη φορά .

Το να ακήσεις λοιπόν την τέχνη του μελισσοκόμου στήν Σέριφο εκτός από τα παραπάνω που έχουμε αναφέρει πρέπει να γνωρίζεις και τους μελισοκομικούς χειρισμούς που απαιτούνται σε κάθε εποχή η Σέριφος διαθέτει μέλι αρίστης ποιότητος πλουσιο σε γυρεόκοκκους που μπορει να ανταγωνισθεί παγκοσμιως και να πιάσει πολυ καλη τιμή είναι ένα προιόν μεγίστης διατροφικής αξίας αν ο μελισσοκόμος τηρεί τους κανόνε ς βιολογικής καλιέργειας .

 Κυψέλη

Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα σε κάποιον που δεν γνωρίζει καλλα την τέχνη της μελισσοκομίας και πηγαίνει μόνο για το κέρδος Η μελισσοκομία στην Σέριφο ασκείται από πολύ παλια με τα κοφινοκύψελα και αναφέρεται σε αυτά  

η Ευτυχία Λιάτα στο βιβλίο της Η Σέριφος Κατά Τήν Τουρκοκρατία η παραγωγή του νησιού εκτός από τον μούστο παρήγαγε σε μικρές ποσότητες σιτάρι ,ρεβίθια ,φασόλια ,μέλι και κερί ,βαβούλι[σύσπορο βαμβάκι ]και αρκετή ποσότητα ζαφοράς σελ 164.

Με την πάροδο του χρόνου η μελισσοκομία στο νησί εξελίχθηκε πολλοί ασχολούνται τώρα με την μελισσοκομία αλλά σε επίπεδο πρωσοπικό λίγοι είναι οι επαγγελματίες που έχουν πάνω από 100 Μελίσσια και αυτό γιατί παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του νυν δημάρχου Αντώνη Ατωνάκη η τοπική αυτοδιοίκηση δεν έχει ακομα καταφέρει να συσπειρώσει τους μελισοκόμους και να φτιάξει έναν συναιτερισμό με τυποποίηση και εμπορική πολιτική για να μπορεί το προϊόν να σταθει στην αγορά ,περιορίζεται στην αγροτική πολιτική που θέλει τον καθένα μελισοκόμο να κάνει την προσπάθεια μόνος του.

 Μελισσοκομικές εργασίες

Προσφέρει μεν καλύτερες τιμές μέσω του αγροτικού συνεταιρισμού του νησιού στα φάρμακα και στην αγορά πρώτων υλών [ζάχαρης ζαχαροζύμαρα εξοπλισμό κυψελών γυρεόπιτες ] όμως ποτέ δεν είδε το μέλι σαν πλούτο του νησιού που θέλει αξιοποίηση το ίδιο και με το κρασί αλλά για αυτό θα τα πούμε  στην πορεία .

Επιστρέφω λοιπόν πάλι στην προσπάθειά μου να στεριώσω στο νησί σαν μελισσοκόμος τήν πρώτη χρονιά βγάλαμε 150 κιλά μέλι θυμαρίσιο μέσα από μεγάλη κούραση γιατί η επιλογή του μελισοκομείου ήταν λάθος να φαντασθείται ότι κουβάλαγα τον μελιτοεξαγωγέα βάρους 40 κιλών που μου δάνεισε ο Τάσος ο Ρώτας η ΜΕΛΑς και τον επέστρεφα για να κάνω τον τρύγο στο ξωκλήσι του ΣΩΤΗΡΑ στήν Μαύρη συκιά κάνοντας μια απόσταση 1000 μέτρων με ανηφόρα και ζέστη αισθανόμουν σαν τον ΣΎΣΙΦΟ .

Τα έξοδα πήγαινε έλα ήταν δυσβάσταχτα και έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με την μελισσοκομία στην Αθήνα τώρα έχω 10 Μελίσσια και βγάζω το μέλι μου και δίνω και σε κάνα φίλο .Ευχαριστώ τον Τάσο τον Ρώτα παλιό μελισοκόμο του νησιού απο τους καλύτερους γνώστες της Μελισσοκομίας για την συμπαράσταση και τις γνώσεις που μου έδωσε

.Και κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι η μελισσοκομία στο νησί της Σερίφου είναι ναι μέν δύσκολη αλλά προσφέρει απίστευτες εμπειρίες ζωής επαφή με την φύση χαρά για ένα προιόν καταξιωμένο και ευλογημένο αν κάποιος μένει στο νησί μόνιμα μπορεί να την ασκήσει σαν δεύτερο επάγγελμα όπως και κάνουν οι πιο πολλοί Σερφιώτες που ασχολούνται με αυτήν για να βελτιώσει το εισόδημα του και αποκομήσει την χαρά της δημιουργίας που προσφέρει η ενασχόληση με τον μαγικό κόσμο της ΜΕΛΙΣΣΑς Ελπίζω ο θεός να με αξιώσει να κάνω ένα μικρό μελισσοκομείο όταν θα πάρω την σύνταξη αν προλάβουμε και αν θα πάρουμε και σύνταξη αμήν