Το Δίκτυο Αρχιπέλαγος διασώζει την πολιτιστική κληρονομιά των Κυκλάδων

Το Δίκτυο Αρχιπέλαγος είναι μια πρωτοβουλία για την έρευνα και την τεκμηρίωση της απειλούμενης οπτικοακουστικής κληρονομιάς και της υλικής γνώσης των Κυκλάδων. Μέσα από δράσεις αποκατάστασης και διατήρησης αρχειακού υλικού, διεπιστημονικά προγράμματα φιλοξενίας (residencies) και δημόσια προγράμματα, αναδεικνύει το κυκλαδίτικο αρχιπέλαγος ως εργαστήριο επιτόπιας έρευνας και παραγωγής γνώσης, θέτοντας στο επίκεντρο καίρια κοινωνικά και οικολογικά ζητήματα της εποχής μας. Συνεχίζοντας το σημαντικό του έργο στην ευρύτερη περιοχή των ελληνικών θαλασσών, ετοιμάζει μία σειρά από νέες δράσεις καταγραφής και δημόσια προγράμματα στο κυκλαδίτικο αρχιπέλαγος, που περιλαμβάνουν τη Σίφνο, την Αμοργό, τη Σύρο, την Πάρο, το Κουφονήσι και τη Σαντορίνη. Συγκεκριμένα, το επόμενο χρονικό διάστημα θα πραγματοποιηθούν δύο προγράμματα που αφορούν στην διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυκλαδίτικων νησιών και στη διαφύλαξη της ταυτότητας του τόπου μέσα από τέχνες και τεχνικές που αναπτύχθηκαν μέσα στο χρόνο.

 

Αγγειοπλαστική της Σίφνου

Οι κάτοικοι της Σίφνου δημιουργούν εδώ και γενιές μοναδικά κεραμικά, σε μια διαδικασία στενά συνδεδεμένη με την πολιτιστική κληρονομιά, την καλλιτεχνική δημιουργία και την οικονομία του νησιού. Μέχρι σήμερα, περισσότερα από δεκατέσσερα αγγειοπλαστικά εργαστήρια συνεχίζουν να παράγουν ιδιαίτερα κεραμικά αντικείμενα, φημισμένα τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος επιδιώκει να συμβάλλει στη διαφύλαξη και προώθηση της σιφνέικης κεραμικής τέχνης μέσω της συνεργασίας του με το Σωματείο Αγγειοπλαστών Σίφνου και την ομάδα εργασίας του Μουσείου Νεότερης Κεραμικής Σίφνου. Αυτή την περίοδο συγκεκριμένα, πραγματοποιείται διεπιστημονική έρευνα πεδίου για την σιφνέικη αγγειοπλαστική σε συνεργασία με τις καθηγήτριες Lydia Matthews (Parsons School of Design) και Ιωάννα Θεοχαροπούλου (Cornell University).

Επιπρόσθετα, ψηφιοποιούνται τα φωτογραφικά αρχεία οκτώ παραδοσιακών εργαστηρίων κεραμικής, καθώς επίσης και τη Συλλογή Χειροποίητων Κεραμικών του αρχιτέκτονα Κοσμά Ξενάκη, που αποτελείται από διαγράμματα, σημειώσεις και φωτογραφίες. Τέλος,το Δίκτυο βρίσκεται σε διαδικασία παραγωγής δεκατριών ταινιών μικρού μήκους για τα ενεργά εργαστήρια αγγειοπλαστικής της Σίφνου, των οποίων η πρεμιέρα θα πραγματοποιηθεί τέλη Ιουνίου στη Σίφνο.

Τα αποτελέσματα αυτής της δράσης, η οποία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, θα φιλοξενηθούν στο αρχείο ανοικτής πρόσβασης στην ιστοσελίδα του Δικτύου Αρχιπέλαγος και θα παραχωρηθούν στο Μουσείο Νεότερης Κεραμικής της Σίφνου.

 

Ναυτικές τέχνες των Κυκλάδων

Οι Κυκλάδες έχουν μία ιδιαίτερα πλούσια ιστορία στα παραδοσιακά ναυτικά επαγγέλματα καθώς και στις τέχνες που σχετίζονται με αυτά, όπως ξυλοναυπηγική, αλιεία μικρής κλίμακας και ναυσιπλοΐα. Δυστυχώς, οι ραγδαίες αλλαγές που σημειώνονται σε τοπικό και διεθνές επίπεδο έχουν ως αποτέλεσμα αυτά τα εξειδικευμένα συστήματα γνώσης να κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Με σημείο εκκίνησης αυτά τα μοναδικά επαγγέλματα και τις εφαρμοσμένες τέχνες, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος έχει ξεκινήσει ένα πολυεπίπεδο ερευνητικό πρόγραμμα με την υποστήριξη του Ιδρύματος Costas M. Lemos Foundation. Εστιάζοντας στην Πάρο, τη Σύρο, τη Σαντορίνη, την Αμοργό και το Κουφονήσι, το πρότζεκτ επικεντρώνεται στην καταγραφή ιστορικών στοιχείων και σύγχρονων πρακτικών μέσω της ψηφιοποίησης οπτικοακουστικών αρχείων και της παραγωγής οπτικού εθνογραφικού υλικού. Στόχος είναι η διαφύλαξη των προφορικών παραδόσεων, των κοινωνικών πρακτικών, των τελετουργικών, των εορταστικών εκδηλώσεων και των τεχνικών γνώσεων που σχετίζονται με το θαλάσσιο περιβάλλον. Όλα τα ευρήματα θα δημοσιευθούν σε μια ειδική ενότητα του αρχείου ανοικτής πρόσβασης του Δικτύου Αρχιπέλαγος στον επίσημο ιστότοπό του.

Επίσης, σχεδιάζεται ένα δημόσιο πρόγραμμα με επιτόπιες δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων μία περιοδεύουσα έκθεση και μια έκδοση επιλεγμένου υλικού της έρευνας. Απώτερος στόχος του Δικτύου είναι να βοηθήσει στη διαφύλαξη και προώθηση των κυκλαδίτικων ναυτικών επαγγελμάτων και τεχνών για τις μελλοντικές γενιές, μέσα από το πρίσμα της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Πηγή : https://www.koinignomi.gr/