Ο Μάης και τα μάγια του

φωτοDaniel Simaku

Στην αγία Ειρήνη! Στον Κουταλά,Σέριφος!
Βιβή Κωνσταντινίδου/Γαστρονόμος

«Τώρα είν’ Μάης κι άνοιξη, τώρα είν’ καλοκαίρι» Μήνας αγαπητός ο Μάιος, της ανοιξιάτικης κορύφωσης και της χαράς της ζωής, γεμάτος γιορτές και συμβολισμούς. Συμπίπτει με τις σαράντα ημέρες από την Ανάσταση του Χριστού μέχρι την Ανάληψή του και, σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, ο Χριστός βρίσκεται ακόμη ανάμεσα στους ανθρώπους και μαζί του οι ψυχές των νεκρών αγαπημένων. 

Με μια σπαρακτική συμπόνια πίστευαν ότι οι ανάλαφρες ψυχές κάθονταν αυτό το διάστημα στα τρυφερά βλαστάρια του σταριού και των αμπελιών, γι’ αυτό δεν τα έκοβαν, «μην τύχει και πέσουν οι ψυχές που είναι καθισμένες εκεί και χτυπήσουν και κλαίνε». 

φωτοDaniel Simaku

Στον Άγιο Γεώργιο (περιοχή Τελεύτη),Σέριφος

Ούτε ξαράχνιαζαν τις γωνιές, γιατί κι εκεί κάθονται οι ψυχές, όπως και στις απλωμένες μπουγάδες. Την ημέρα της Ανάληψης (που πέφτει πάντοτε ημέρα Πέμπτη) πιστεύουν πως όποιος έχει ψυχή καθαρή μπορεί τα μεσάνυχτα να δει ένα φως να ανεβαίνει προς τον ουρανό· είναι ο Χριστός που «αναλήφεται» στους ουρανούς. 

Η επιστροφή των ψυχών γίνεται το Σάββατο της Πεντηκοστής, το τελευταίο Ψυχοσάββατο «του Ρουσαλιού». Για να διευκολύνουν τη θλιβερή πορεία τους στα μνήματά τους, άναβαν κεριά στις εισόδους των σπιτιών και κατά μήκος των δρόμων που οδηγούν στα κοιμητήρια. 

 Την ημέρα της Αναλήψεως, εθιμοτυπικά γινόταν το πρώτο μπάνιο στη θάλασσα, σε λίμνες ή σε ποτάμια. Έπαιρναν και νερό από σαράντα κύματα σε ένα μικρό δοχείο και το φύλασσαν όλο τον χρόνο, για να θεραπεύσουν με αυτό εξανθήματα ή τσιμπήματα από έντομα. Συνηθισμένο έθιμο ήταν και η «μαλλιαρή», έθιμο που σήκωνε μεγάλη ελευθεροστομία. Σύμφωνα με αυτό, οι νέες κοπέλες έτρεχαν στα ακρογιάλια και αναζητούσαν στα ρηχά μια πέτρα μαλλιαρή, καλυμμένη δηλαδή με θαλασσινά βρύα, την άφηναν να ξεπλυθεί από σαράντα κύματα και την έφερναν κάτω από το προσκεφάλι τους, για να δουν ποιον θα παντρευτούν.

 Η Ανάληψη είναι η σημαντικότερη γιορτή των κτηνοτρόφων, που τη λένε «Γαλατοπέφτη», καθώς η παραγωγή γάλακτος βρίσκεται στο κορύφωμά της. Τούτη τη μέρα κανένας κτηνοτρόφος δεν κρατάει το γάλα της ημέρας, αντίθετα, μαζί με προϊόντα όπως φρέσκο τυρί, γιαούρτι και γαλατόπιτες, το μοιράζει σε συγγενείς και στα γειτονικά κονάκια. Υπάρχει, βλέπετε, ο φόβος πως εκείνη την ημέρα που αναλήβεται ο Χριστός θα αναληφτεί (στερέψει) και το γάλα των ζωντανών τους. Σκεπάζουν μάλιστα τις καρδάρες τους με ένα ειδικό αγκαθωτό χορτάρι, τη γαλατσίδα (σταμναγκάθι).

ο Άγιος Κωνσταντίνος

 Ο Μάης και τα μάγια του 

 Το όνομα «Μάιος» (που προέρχεται από την ομορφότερη από τις επτά Πλειάδες, τη Μαία, μητέρα του Ερμή) παρετυμολογικά θυμίζει τα μάγια, τη βασκανία. Τον μήνα αυτό σε κανέναν λαό δεν γίνονταν παλιά γάμοι, γιατί θεωρείται πως θα τον γρουσουζέψει η κακοκλωσσιά. Επιπλέον, τον μήνα αυτό γιορτάζεται η Αγία Μαύρα, με όνομα δυσοίωνο, και οι γυναίκες δεν έκαναν καμία οικιακή εργασία γιατί θα αποτύγχανε. 

 Ο μήνας φέρνει και απροσδόκητες κακοκαιρίες –στον καταραμένο τόπο τον Μάη μήνα βρέχει, λέμε ακόμη και σήμερα–, συχνά και καταστροφικές χαλαζοπτώσεις που πιστεύεται ότι τις προκαλεί ο Άη Γιάννης ο Θεολόγος, που τον αποκαλούν και «χαλαζιά» και ο οποίος γιορτάζει στις 8 Μαΐου. 

 Τέλος, μαύρος είναι ο Μάιος γιατί δεν ξεχνούν ότι τον μήνα αυτόν αλώθηκε η Κωνσταντινούπολη (παρόλο που τον μήνα αυτόν εορτάζεται και ο Άγιος Κωνσταντίνος, ο ιδρυτής της, και μαζί του ο τελευταίος της αυτοκράτορας), επισφραγίζοντας την κακοδαιμονία τούτου του, κατά τα άλλα, χαρούμενου μήνα. 

Πηγή :