Ενώνει την φωνή της η ΠΕΔ Ν. Αιγαίου με την Περιφέρεια για το σοβαρό πρόβλημα σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα

Oυσιαστική λύση για το σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα στα νησιά διεκδικούν από κοινού οι Δήμοι των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, προκειμένου δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, αλλά και μόνιμοι κάτοικοι πλέον, να μπορούν να εξασφαλίζουν κατοικία στους δύο νησιωτικούς νομούς.

Η τουριστική “έκρηξη” στα νησιά, η εκμετάλλευση κατοικιών για βραχυχρόνια μίσθωση και η ανάπτυξη του συγκεκριμένου οικονομικού κλάδου σε τεράστιο βαθμό σχεδόν σε όλα εξ αυτών, έχει προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στην προσπάθεια του ανθρώπινου δυναμικού να βρει κατοικίες και μάλιστα με προσιτό αντάλλαγμα, την ίδια στιγμή που οι τοπικές κοινωνίες έχουν ανάγκη από ιατρούς, πυροσβέστες, εκπαιδευτικούς και αρκετό ακόμη προσωπικό που εργάζεται τόσο στον δημόσιο, όσο όμως και στον ιδιωτικό τομέα.

Το θέμα τέθηκε επί τάπητος στη συνεδρίαση της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, τα μέλη της οποίας συναντήθηκαν στην Αθήνα, αποφασίζοντας ομόφωνα να συμπορευτούν στον αγώνα της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, για δρομολόγηση λύσης που θα κινείται σε ουσιαστική κατεύθυνση.

Συγκεκριμένα, η πρόταση την οποίαν θα ζητήσουν από το κεντρικό κράτος, αφορά στη δυνατότητα κατασκευής κατοικιών στην ενδοχώρα των νησιών που θα δίδονται κατά προτεραιότητα σε επιστημονικό, υπαλληλικό και άλλο προσωπικό που θα μετακινείται από την ηπειρωτική χώρα.

Το θέμα μάλιστα πρέπει να προωθηθεί άμεσα σε κεντρικό επίπεδο, αφού τώρα εκπονούνται σε νησιά τα ειδικά χωροταξικά, ενώ προσεχώς θα ακολουθήσουν σχετικά σχέδια και σε άλλα νησιά των δύο νομών.

Πρέπει να σημειωθεί πως η δυνατότητα ανέγερσης τέτοιων κατοικιών θα πρέπει να συνοδευτεί από τη δυνατότητα πολεοδόμησής τους με αυξημένο συντελεστή δόμησης και με σύντομες διαδικασίες, σύμφωνα με όσα προτείνει το Περιφερειακό Συμβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου.

Τονίζεται εξ αρχής πως το πρόβλημα της εύρεσης στέγης, όσο παραμένει άλυτο αποτελεί ευθεία απειλή για τις τοπικές κοινωνίες των νησιών, οι οποίες σταδιακά θα αποδυναμώνονται και το αίσθημα ασφάλειας σε αυτές θα “εξανεμίζεται”.

Γιγαντώθηκε το πρόβλημα στα νησιά

Συγκεκριμένα η εισήγηση – πρόταση που πέρασε από τα δύο όργανα σε επίπεδο Νοτίου Αιγαίου έχει ως εξής. “Ζητείται η θεσμοθέτηση ειδικής κατηγορίας χρήσεων γης με κύρια χρήση την κατοικία η οποία θα εφαρμόζεται σε ζώνες που θα χωροθετούνται κατά προτίμηση στη νησιωτική ενδοχώρα, ώστε να δίδεται η δυνατότητα πολεοδόμησής τους με αυξημένο συντελεστή δόμησης και με σύντομες διαδικασίες”.

Σύμφωνα με όσα σχολίασαν τόσο ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, Αντώνης Καμπουράκης, όσο και ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, το στεγαστικό πρόβλημα απαιτεί λύση γιατί προκύπτει πλέον ίσως ως το σημαντικότερο στο νησιωτικό χώρο.

Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στη συνεδρίαση της ΠΕΔ, το θέμα της έλλειψης κατοικιών και μάλιστα κατοικιών με χαμηλά ενοίκια έχει γιγαντωθεί και δεν ταλαιπωρεί μόνον δημόσιους υπαλλήλους, αλλά και ιδιωτικούς υπαλλήλους, όπως όμως πια και μόνιμους κατοίκους των νησιών. Η αναζήτηση στέγης αποτελεί καθημερινό “εφιάλτη” για επιστημονικό προσωπικό, υπαλλήλους σε λιμενικό σώμα, αστυνομία και πυροσβεστική, όπως όμως και για εκπαιδευτικούς, αλλά και για προσωπικό που εργάζεται στα ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις εστίασης των νησιών κατά την τουριστική σεζόν.

Νησιωτική ιδιαιτερότητα και στεγαστικές ανάγκες

Σαφής ήταν η εισήγηση που έλαβαν τα μέλη της ΠΕΔ Ν. Αιγαίοι στην τελευταία συνεδρίασή τους, για το θέμα. Το θέμα της νησιωτικότητας και των στεγαστικών αναγκών αναλύθηκαν ως ακολούθως.

“Είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετά χρόνια σε πολλά νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου υπάρχει πρόβλημα στην εξεύρεση στέγης για το ανθρώπινο δυναμικό που μετακινείται από την ενδοχώρα στα νησιά προκειμένου να στελεχώσει υποδομές δημοσίου αλλά και ιδιωτικού τομέα που στηρίζουν την ανάπτυξη, ορισμένες δε, εξ αυτών εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας. Το πρόβλημα αυτό βαίνει κάθε έτος αυξανόμενο και αν συνδυαστεί με το αυξημένο κόστος μετακίνησης και διαβίωσης και την “εποχικότητα” της τοπικής οικονομίας, τότε καθιστά σχεδόν απαγορευτική την εξυπηρέτηση των αναγκών του κάθε νησιού, αφού για το μέσο εργαζόμενο καθίσταται σχεδόν απαγορευτική η εγκατάστασή του στο νησιωτικό μας σύμπλεγμα προκειμένου να εργαστεί και να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες. Το γεγονός αυτό κάθε άλλο παρά τους στόχους της “βιώσιμης ανάπτυξης” και της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εξυπηρετεί. Επομένως πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω ειδικών δράσεων στο πλαίσιο της νησιωτικότητας δίνοντας τα απαραίτητα θεσμικά κίνητρα.

Είναι επίσης γνωστό ότι στο νησιωτικό σύμπλεγμα και σε ό,τι αφορά στο δομημένο περιβάλλον επικρατεί η ανάπτυξη κατά μήκος της παράκτιας ζώνης, η διάσπαρτη δόμηση στην ενδοχώρα και η πυκνή δόμηση στους πυρήνες των οικισμών. Οργανωμένη δόμηση που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει διάφορους σκοπούς και σύγχρονες ανάγκες (όπως εν προκειμένω), δεν υπάρχει. Καθίσταται επομένως αδήριτη η αναγκαιότητα υλοποίησή της.

Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί θεσμικά κατ΄ αρχήν σε χωροταξικό – πολεοδομικό επίπεδο και στη συνέχεια με την παροχή των ανάλογων κινήτρων.

Έτσι στα διάφορα σχέδια χρήσεων για (υφιστάμενα ή μελλοντικά ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ – ΤΠΣ κλπ), ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές θα μπορούσε να προσδιοριστούν χώροι στους οποίους να επιτρέπεται η δημιουργία οικιστικών περιοχών με αυξημένο Σ.Δ. και με χρήση αμιγούς κατοικίας, κατόπιν πολεοδόμησης. Οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί και να χωροθετηθούν κατά προτίμηση στην ενδοχώρα έτσι ώστε το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα να ελαχιστοποιηθεί.

Μέσα από μια τέτοιου είδους οικιστική ανάπτυξη που δεν σχετίζεται με τη συνήθη τουριστική και με πρωτοβουλία είτε του Δημόσιου, είτε του ιδιωτικού τομέα, είτε και των δύο ταυτόχρονα, θα μπορούσε μεσοπρόθεσμα να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή για την εξυπηρέτηση των αναγκών που περιγράφηκαν παραπάνω ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές. Η ανάπτυξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της “βιωσιμότητας” ή “αειφορίας”, ούτε με τα υφιστάμενα χωρικά πλαίσια, αλλά αντίθετα τις εξυπηρετεί και επομένως είναι πλήρως υλοποιήσιμη αρκεί να θεσπιστούν οι αντίστοιχες προδιαγραφές ως ειδική κατηγορία χρήσεων γης – όρων δόμησης και να τύχουν της ανάλογης εφαρμογής είτε στα υπό ανάθεση Τοπικά Πολοεοδομικά Σχέδια βάσει του νέου οικιστικού νόμου είτε στην αναθεώρηση των υφιστάμενων.

Προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος αυτού είναι η σύντμηση των χρόνων ολοκλήρωσης – θεσμοθέτησης του ρυθμιστικού σχεδιασμού και οι περιοχές που θα χωροθετηθούν προς το σκοπό αυτό τύχουν άμεσης πολεοδόμησης κατά τα πρότυπα της ιδιωτικής πολεοδόμησης ή άλλης ειδικού τύπου πολεοδόμησης.

Θα μπορούσε επίσης μια τέτοια προοπτική να συμπεριληφθεί ρητά στο πεδίο εφαρμογής των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων κατά το άρθρο 8 του Ν 4759/2020 (ΦΕΚ 245/ Α΄/ 9.12.2020) με την κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση.

Θα μπορούσε τέλος να προσδιοριστεί ως αυτοτελής ρύθμιση με ειδικό θεσμικό – πολεοδομικό καθεστώς στο πλαίσιο της συνταγματικής πρόνοιας για τη “νησιωτικότητα””.

Κοινός αγώνας και ανάληψη ευθύνης

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου εξήγησε πως οι Δήμοι συντάσσονται με την προσπάθεια της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου ώστε να ενεργοποιηθεί το κεντρικό κράτος και να ανταποκριθεί σε επίπεδο αντιμετώπισης του προβλήματος.

“Το να κοιτάμε τα προβλήματα με σταυρωμένα χέρια δεν έχει κανένα νόημα. Λύσεις πρέπει να δώσουμε και γι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό το ζήτημα που άνοιξε με εισήγησή του το Περιφερειακό Συμβούλιο και ο Περιφερειάρχης και εμείς ερχόμαστε ως Α΄ Βαθμος Αυτοδιοίκησης να στοιχηθούμε στην προσπάθεια ενεργοποίησης της πολιτείας ώστε να λάβει νομοθετικές και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή του” σημείωσε ο Αντώνης Καμπουράκης, κάνοντας λόγο για πολεοδόμηση αστικών κατοικιών στις ενδοχώρες των νησιών που θα δίδονται με χαμηλά ενοίκια.

Άξια αναφοράς υπήρξε η παρατήρηση του ίδιου και όσον αφορά τον τουριστικό κλάδο και το πρόβλημα αναζήτησης υπαλλήλων. Σύμφωνα με όσα εξήγησε από τα χρόνια της πανδημίας και μετά, παρουσιάστηκε ιδιαιτέρως έντονο το πρόβλημα της μη ύπαρξης ικανού αριθμού ατόμων που θα εργάζονταν σε τουριστικές επιχειρήσεις. Ένας κρίσιμος λόγος είναι και τα υψηλά ενοίκια που πρέπει να καταβάλουν, με αποτέλεσμα να πρέπει να δώσουν ένα μεγάλο μέρος της αμοιβής τους.

Ο κ. Καμπουράκης έθεσε επί τάπητος και την ευθύνη που οφείλουν – όπως χαρακτηριστικά είπε – να αναλάβουν και όλοι οι επαγγελματίες του τουρισμού και δη οι ξενοδόχοι, μιλώντας ειδικότερα για συμβάσεις με γενναία αύξηση, που θα μπορούν να ανακουφίζουν τους εργαζόμενους στο κομμάτι του ενοικίου. Σύμφωνα με τον ίδιο η τουριστική βιομηχανία της χώρας, δεν μπορεί να μένει μόνον στα παράπονα.

Η ματιά των Δημάρχων στις Κυκλάδες

Στην ίδια συνεδρίαση της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου υπήρξαν άξιες αναφοράς τοποθετήσεις από πολλούς Δημάρχους τόσο των Κυκλάδων, όσο και της Δωδεκανήσου. Κοινές παρατηρήσεις όλων ήταν οι συνέπειες του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι, αλλά και οι ενέργειες ή οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν για τη διαχείριση του θέματος.

Ενδεικτικά, ο Δήμαρχος Πάρου, Μάρκος Κωβαίος γνωστοποίησε πως ο Δήμος διαχειρίζεται την υπόθεση της αξιοποίησης του παλαιού αεροδρομίου ακριβώς προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, δηλαδή της ανάπτυξης κατοικιών για χρήση από δημοσίους και ιδιωτικούς υπαλλήλους. Σύμφωνα με τον ίδιο το πρόβλημα στα τουριστικά νησιά έχει γιγαντωθεί και πρέπει συντεταγμένα να αναζητηθούν και να δρομολογηθούν λύσεις.

Επιπλέον, το πρόβλημα περιέγραψε και ο Δήμαρχος Μυκόνου, Κωνσταντίνος Κουκάς, τονίζοντας ακόμη πως ορθά η Περιφέρεια έχει επιλέξει τον τρέχοντα χρόνο για να το αντιμετωπίσει και να ασκήσει πιέσεις, αφού τώρα εκπονούνται τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια. “Το πρόβλημα είναι σήμερα μεγαλύτερο απ΄ ό,τι το γνωρίζαμε ως τώρα” εξήγησε ο κ. Κουκάς, λέγοντας πως ο Δήμος επιχειρεί να το αντιμετωπίσει παρέχοντας δημοτικούς κοιτώνες, αλλά και επαναφέροντας το θέμα της δυνατότητας επιδότησης του ενοικίου σε δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους.

Ο Δήμαρχος Μυκόνου δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει πως η υλοποίηση της κοινωνικής κατοικίας θα πρέπει να προασπιστεί, όχι μόνον για την εξυπηρέτηση των πολιτών, αλλά και για να μπορούν οι τοπικές κοινωνίες να έχουν τη συνοχή που απαιτείται με την ομαλή λειτουργία όλων των υπηρεσιών, των σχολείων και των δομών υγείας.

Ο ίδιος δεν παρέλειψε να σχολιάσει αρνητικά περιστατικά καταγγελιών απέναντι σε ιδιώτες που επιδιώκουν να οικοδομήσουν φθηνές κατοικίες για εκπαιδευτικούς στο νησί.

Σε παρόμοιο τόνο μίλησε και ο Δήμαρχος Αντιπάρου, Αναστάσιος Φαρούπος, ο οποίος εξήγησε γλαφυρά πως στο νησί δεν κατοικεί ούτε υδραυλικός, ούτε ηλεκτρολόγος, ενώ για όσα περιστατικά προκύπτουν και χρειάζεται η παρέμβασή τους, αυτοί μετακινούνται από Πάρο.

Πηγή : https://www.koinignomi.gr/