Βαθιά ύφεση εάν καταρρεύσει ο τουρισμός

dmallas@pegasus.gr
Του Δημήτρη Μαλλά
Τη ρήση ότι ο τουρισμός αποτελεί τη «βαριά βιομηχανία» της χώρας επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα από τη μελέτη του SETE Intelligence για τη συμβολή του κλάδου στην ελληνική οικονομία, η αναθεωρημένη έκδοση της οποίας με τα τελικά στοιχεία δημοσιοποιήθηκε χθες. Τα στοιχεία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεδομένης της κατάστασης, καθώς δείχνουν ότι οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις που υπάρχουν ήδη για τον τουρισμό θα επηρεάσουν σημαντικά το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης με τίτλο «Η συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία το 2014 - συνοπτική απεικόνιση βασικών μεγεθών», την προηγούμενη χρονιά ο κλάδος συνέβαλε άμεσα στη δημιουργία του 9,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η άμεση και έμμεση συμβολή του εκτιμάται ότι κινείται μεταξύ 20% και 25%.
Οφέλη

Προσθέτοντας στη δαπάνη εισερχόμενων τουριστών και κρουαζιέρας (13,2 δισ. ευρώ και 466 εκατ. ευρώ αντίστοιχα το 2014) τις δαπάνες των εταιρειών κρουαζιέρας (191 εκατ. ευρώ), τη δαπάνη των εισερχόμενων τουριστών για αερομεταφορές (1,177 δισ. ευρώ ) και θαλάσσιες μεταφορές (151 εκατ. ευρώ), τη δαπάνη του εγχώριου τουρισμού (1,63 δισ. ευρώ) και με μια συντηρητική εκτίμηση της επενδυτικής δαπάνης, καθαρής από εισαγόμενο εξοπλισμό, (200 εκατ. ευρώ), προκύπτει ότι η άμεση συμμετοχή του τουρισμού στη διαμόρφωση του ΑΕΠ στη χώρα πλησίασε τα 17 δισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το ΑΕΠ της χώρας διαμορφώθηκε το 2014 σε 179,1 δισ. ευρώ, προκύπτει ότι η άμεση συνεισφορά του τουρισμού ανέρχεται στο 9,5% του ΑΕΠ. Οσον αφορά τα πολλαπλασιαστικά οφέλη, το ύψος διαμορφώνεται ανάλογα με την προσέγγιση που ακολουθείται. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, κάθε 1 ευρώ που δημιουργεί η τουριστική δραστηριότητα προξενεί έμμεση και προκαλούμενη πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,2 ευρώ και άρα, συνολικά, δημιουργεί 2,2 ευρώ. Δηλαδή, ο πολλαπλασιαστής της τουριστικής δραστηριότητας ανέρχεται σε 2,2. Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, ο πολλαπλασιαστής του τουρισμού για την ελληνική τουριστική οικονομία ανέρχεται σε 2,65, που σημαίνει πως για κάθε 1 ευρώ από την τουριστική δραστηριότητα προξενείται έμμεση και προκαλούμενη πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,65 ευρώ και άρα, συνολικά, το ΑΕΠ αυξάνει κατά 2,65 ευρώ. Συνεπώς ο πολλαπλασιαστής της τουριστικής δραστηριότητας κυμαίνεται μεταξύ 2,2 και 2,65.

Με βάση τα παραπάνω, αν συνυπολογιστούν τα πολλαπλασιαστικά οφέλη, η συνολική συμμετοχή ανέρχεται μεταξύ 37 και 45 δισ. ευρώ, δηλαδή περισσότερο από 20% του ΑΕΠ και ίσως να υπερβαίνει το 25% του ΑΕΠ, καθιστώντας τον τουρισμό βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Ανάπτυξη
Επιπλέον, ο τουρισμός είναι από τους ελάχιστους κλάδους που παρουσιάζουν ανάπτυξη. Σύμφωνα με τη μελέτη του SETE Intelligence, ο τουρισμός το 2014 παρουσίασε ανάπτυξη 11% ή 1,7 δισ. ευρώ (από 15,3 δισ. ευρώ άμεσης συνεισφοράς στο ΑΕΠ το 2013 σε 17 δισ. ευρώ το 2014) όταν το συνολικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 3,4 δισ. ευρώ σε ονομαστικούς όρους και αυξήθηκε κατά περίπου 0,8% σε πραγματικούς λόγω αποπληθωρισμού.

Περιφέρειες
Για ορισμένες περιοχές της χώρας, ο τουρισμός αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων για τους κατοίκους. Ο λόγος για την Κρήτη, το Νότιο Αιγαίο και τα Ιόνια Νησιά, όπου η συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ των τριών περιφερειών αυτών ανέρχεται στο 47%, 60% και 49% αντίστοιχα. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι -εξαιρουμένης της Αττικής- το Νότιο Αιγαίο και τα Ιόνια Νησιά, με κύρια οικονομική τους δραστηριότητα τον τουρισμό, έχουν το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ενώ η επίσης «τουριστική» Κρήτη έχει από τα υψηλότερα.
Απασχόληση
Σημαντική είναι και η συνεισφορά του τουρισμού στον χώρο της απασχόλησης, αν και λόγω της εποχικότητας που υπάρχει στον κλάδο οι συγγραφείς της μελέτης απεικονίζουν την απασχόληση τον Ιούλιο και τον Ιανουάριο.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΚΑ, τον Ιανουάριο / Ιούλιο 2014, η συνολική μισθωτή απασχόληση στον κλάδο τουρισμού και εστίασης ανήλθε σε 229 / 517 χιλιάδες αντίστοιχα, επί συνόλου περίπου 1,5 εκατ. μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα σε όλη τη χώρα, δηλαδή 15% / 34% του συνόλου. Εξ αυτών οι 74 / 289 χιλιάδες απασχολούντο σε αμιγώς τουριστικές επιχειρήσεις. Στο σύνολο του έτους οι συνολικές εισφορές για τα άτομα αυτά εκτιμώνται σε 1,6 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 190 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2013.
Εποχικότητα
Η μελέτη εντοπίζει ακόμη το ζήτημα της εποχικότητας που αντιμετωπίζει ο ελληνικός τουρισμός. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 το 61% των εσόδων και 58% των αφίξεων εμφανίζονται να πραγματοποιούνται το γ' τρίμηνο του έτους (Ιούλιος - Σεπτέμβριος), 36% και 37% συνολικά το β' και το δ' τρίμηνο, και μόλις 3% και 5% αντίστοιχα κατά το πρώτο τρίμηνο.
Πηγή : http://www.imerisia.gr/