«Πρώτα βήματα, πρώτες μάχες (1870-1936)» είναι ο τίτλος της έκθεσης ντοκουμέντων από το Αρχείο του ΚΚΕ, η οποία λειτουργησε στο φουαγιέ της Αίθουσας Συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ στο πλαίσιο της ημερίδας που διοργανώθηκε το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Νοέμβρη με θέμα «Η εμφάνιση της εργατικής τάξης, ο ρόλος της στους κοινωνικούς πολιτικούς αγώνες στον 20ό αιώνα και η στρατηγική του ΚΚΕ».
Το ενδιαφέρον των επισκεπτών κεντρίζουν τόσο τα θεματικά ταμπλώ, όσο και οι προθήκες με τα πρωτότυπα ντοκουμέντων από το Αρχείο του ΚΚΕ. Έντυπα από τα πρώτα βήματα του εργατικού κινήματος, όπως για παράδειγμα «η φωνή του εργάτου» (σοσιαλιαστική εργατική εφημερίδα των ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ) στην οποία διαβάζουμε ρεπορτάζ του 1923 για την «απεργία των εργατών θαλάσσης». Ή, το περίφημο«Κόκκινο Ημερολόγιο», έκδοση του «Ριζοσπάστη», στην οποία περιλαμβάνονται κείμενα διανοουμένων της δεκαετίας του '30. Προκηρύξεις της περιόδου που το εργατικό κίνημα ήταν στα σπάργανα, αλλά και εκδόσεις όπως του Φρειδερίκου Έγκελς για τον Ουτοπικό και Επιστημονικό Σοσιαλισμό, του 1920. Ντοκουμέντα ενδεικτικά της διαπάλης της εποχής, όπως ανακοίνωση της Αχτιδικής Επιτροπής Λάρισσας που ενημερώνει τους σιδηροδρομικούς για ένα σωματείο που έστησε ο κρατικός μηχανισμός με σκοπό «την καταπολέμηση των κομμουνιστών»! Ξεχωρίζει ένα φύλλο του «Ριζοσπάστη» του 1908, πριν δηλαδή δεθεί οργανικά με το ΚΚΕ.
Μέσα από την έκθεση βλέπει το φως ένας πλούτος εντύπων και φωτογραφικών υλικών τα οποία αποτυπώνουν την ιστορική διαδρομή του ελληνικού εργατικού κινήματος την περίοδο ανάμεσα στο 1870 και το 1936.
Το νήμα της ιστορίας ξεκινάει από την Κομμούνα του Παρισιού, την «πρώτη έφοδο του προλεταριάτου στον ουρανό» και ξεδιπλώνεται με πρώτο σταθμό τις πρώτες μεγάλες απεργίες των εργατών στα ναυπηγεία της Σύρου το 1879 και στο Λαύριο το 1871, 1887 και 1896, αλλά και τις μεγάλες απεργίες των καπνεργατών, των μεταλλωρύχων στη Σέριφο, των τροχιοδρομικών που έγιναν τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η ιστορία αυτών των αγώνων συνοδεύεται με τις προσπάθειες οργάνωσης της εργατικής τάξης, όπως αποτυπώθηκαν στα έντυπα των πρώτων σοσιαλιστικών ομάδων. Στις προθήκες εκτίθενται, ανάμεσα σε άλλα, φύλλο του «Ριζοσπάστη» του 1908, το πρόγραμμα του Σοσιαλιστικού Κέντρου Βόλου, φύλλο της εφημερίδας «Σοσιαλισμός», το οποίο εντυπωσιάζει με την ποικιλία της ύλης του. Σημαντική υπήρξε και η εκδοτική δραστηριότητα των σκαπανέων του κομμουνιστικού κινήματος που αναδεικνύεται μέσα από το βιβλίο με τίτλο «Η καταγωγή του ανθρώπου και η εξέλιξη στην κοινωνία», στο οποίο περιέχονται κείμενα του Μαρξ, του Δαρβίνου και του Λαμάρκ, που εκδόθηκε το 1916 στην Αθήνα και κόστιζε μία δραχμή.
Επόμενος σταθμός η Οχτωβριανή Επανάσταση και η 18η Νοέμβρη 1918, μέρα και χρονιά ίδρυσης τουΣοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), όπου ανάμεσα σε άλλα στοιχεία και φωτογραφίες περιλαμβάνεται και το φύλλο της εφημερίδας «Εργατικός Αγών» που αναγγέλλει την ίδρυσή του. Η έκθεση συνεχίζεται με ντοκουμέντα από τους μεγάλους εργατικούς αγώνες που αναπτύχθηκαν από το 1920 και το αίμα των εργατών που χύθηκε, όπως το υπενθυμίζει η λογοκριμένη έκδοση του «Ριζοσπάστη» στις 22 Αυγούστου 1923 που αναφέρεται στη σφαγή απεργών στο Πασαλιμάνι που συνέβη την προηγούμενη μέρα. Ξεχωριστή θέση έχουν τα ντοκουμέντα από τις απεργίες το Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη με πρωτοσέλιδα του «Ριζοσπάστη» των ημερών και φωτογραφίες των μεγάλων εργατικών διαδηλώσεων και της καταστολής.Ανάμεσα στα ντοκουμέντα βρίσκεται η έκδοση από τον «Ριζοσπάστη» του ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος» εμπνευσμένο από τα γεγονότα και ειδικότερα από τη φωτογραφία του νεκρού εργάτηΤάσου Τούσση την ώρα που πάνω από το άψυχο σώμα του θρηνεί η μάνα του.
Στις προθήκες εκτίθενται πολλά προπαγανδιστικά υλικά, όπως προκηρύξεις σωματείων και της ΓΣΕΕ. Εκεί βρίσκονται, ανάμεσα σε άλλα, έκδοση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» από το 1921 και το βιβλιαράκι«Η Κομμουνιστική Διεθνής» του εκδοτικού τμήματος του ΣΕΚΕ, η οποία εντυπωσιάζει με τη φροντίδα που επιμελήθηκε και η οποία αποτυπώνεται στην αισθητική του εξώφυλλου.
Ξεχωριστή θέση έχουν φύλλα της εφημερίδας «Η Φωνή του Εργάτου», Σοσιαλιστική Εφημερίδα των Ελλήνων Μεταναστών στις ΗΠΑ, όπως γράφει ο υπότιτλος. Οι εκδόσεις μαρξιστικών και λογοτεχνικών βιβλίων από τον «Ριζοσπάστη» διαδέχονται προκηρύξεις στις οποίες αποτυπώνονται τα αιτήματα της εποχής, όπως «Ψωμί στο φτωχό λαό», «Αύξηση του μεροκάματου», «Κάρβουνα και συσσίτια στους ανέργους» και άλλα αιτήματα που έχουν σημαντικές αναφορές στο σήμερα. Εντυπωσιάζει επίσης ο εξασέλιδος «Ριζοσπάστης» της Κυριακής 8 Μάρτη 1936 του οποίου ο πρωτοσέλιδος τίτλος προειδοποιεί ότι ο Χίτλερ είναι «εμπρηστής του πολέμου». Ο επισκέπτης μπορεί να δει απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για τη δικτατορία της 4η Αυγούστου, που δημοσιεύτηκε τρεις μέρες μετά, στις 7 Αυγούστου 1936. Μπορεί επίσης να δει έντυπα και προκηρύξεις που καταγγέλλουν τη φυλάκιση του Νίκου Ζαχαριάδη, Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ και απαιτούν την απελευθέρωσή του.
Δεν μπορεί να μη γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα έργα που φιλοτεχνήθηκαν εμπνευσμένα από τους εργατικούς αγώνες και την πάλη των κομμουνιστών. Ανάμεσά τους έργα του κομμουνιστή χαράκτη Τάσσου, όπως δημοσιεύτηκαν σε εργατικά έντυπα και με τίτλους όπως «Πυκνώστε τις Γραμμές μας», «Εξέγερση», «Λιμενεργάτες». Σε αυτό το κομμάτι της έκθεσης μπορεί κανείς να δει τη σπουδαία πολιτιστική δουλειά του ΣΕΚΕ και στη συνέχεια του ΚΚΕ και την ιδιαίτερη φροντίδα που έδειχνε για τον πολιτισμό. Ανάμεσα στα ντοκουμέντα που εκτίθενται υπάρχει ποίημα του Γιάννη Ρίτσου με τίτλο «Στα παιδιά των προλεταρίων» το οποίο υπογράφει ως Ι. Σοστίρ, Ι. Ρίτσος γραμμένο ανάποδα. Το ποίημα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Νέος Πρωτοπόρος», φύλλα του οποίου εκτίθενται στην έκθεση. Σε ένα από αυτά βρίσκεται δημοσιευμένο και το ποίημα της Γαλάτειας Καζαντζάκη, «Οι Εργάτισσες», το οποίο απαγγέλθηκε από εργάτριες σε χορό της «Εργατικής Βοήθειας», όπως κάνει γνωστό ο υπότιτλος.
Ακόμα ξεχωρίζει το πρώτο λογοτεχνικό έργο που γράφτηκε για την εργατική τάξη στην Ελλάδα και το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Νουμάς» το 1908.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ντοκουμέντα που εκτίθενται μέσα από τα οποία περνάει η φωνή μιας εποχής που σημαδεύτηκε από τα πρώτα αγωνιστικά σκιρτήματα της εργατικής τάξης και σηματοδοτήθηκε από την ίδρυση του ΚΚΕ και τους σκληρούς ταξικούς αγώνες που την ακολούθησαν.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ/www.youtube.com/watch?v=k5x8-Ls5HE4
Πηγή : http://www.902.gr/
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου