Ολυμπιάδα Κελαηδή παλαιά η αντίληψη του «ικανού χεριού» στην σχεδίαση.

Γ΄τάξη δημοτικό σχολέίο Σερίφου 
Καλοί μου συνάδελφοι δάσκαλοι,

γράφει η Ολυμπιάδα Κελαηδή 

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΚΑΡΒΟΥΝΟ 
Τα προορισμένα βιβλία του μαθήματος των Εικαστικών  για  όλες τις τάξεις του δημοτικού είναι από τα λίγα και μοναδικά προσεγμένα βιβλία του παιδαγωγικού ινστιτούτου.

Είναι ολοκάθαρο πως δημιουργήθηκαν από ανθρώπους που κατανοούν βαθιά την σύγχρονη διδακτική της Τέχνης και «πονούν» πραγματικά το αντικείμενο. ( Πράγματι φωτεινά  τα παραδείγματα αυτών των συναδέλφων εικαστικών ! ).

Πληροφορούν σωστά και πρακτικά για την εικαστική γλώσσα , με έξυπνες αναφορές κάθε φορά στο έργο καλλιτεχνών του 20^ου αι. και άλλων συγχρόνων μας.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί μυεί το παιδί  στην τέχνη της εποχής του , την λεγόμενη μοντέρνα και μεταμοντέρνα τέχνη.

Στην Α΄& Β΄τάξη του δημοτικού σχολείου Σερίφου ....το θέμα ήταν ελεύθερο με στόχο τον πειραματισμό

Λέω πάντα στα παιδιά, όταν μου αναφέρουν την κλασική ατάκα που αφορά στο μάθημά μας «μα Κυρία εγώ δεν έχω το χέρι και δεν μπορώ…»,  να χαίρεστε παιδιά μου, γιατί πάτε κατευθείαν στην ουσία της ζωγραφικής πράξης που όπως μας φανέρωσαν όλοι οι καλλιτέχνες του 20^ου αι. είναι πρωτίστως η ελεύθερη έκφραση μέσα από πολύ γνωστά εικαστικά στοιχεία όπως οι γραμμούλες, τα σημεία-σημαδάκια, τα άπειρα σχήματα , ο χρωματικός πλούτος και τόσα άλλα έτοιμα να σας προσφέρουν την απόλαυση,  όπως ακριβώς την νοιώσατε κάποτε που ξεκινήσατε να γράφετε κρατώντας ένα μολυβάκι και είδατε την γραμμούλα σας να χαράσσει το γράμμα  στο χαρτί σας και πήρατε την πρώτη ικανοποίηση από το «νόημα» που μπορέσατε να επικοινωνήσετε στους άλλους.

Γι αυτό και η μόνη απαίτηση που έχουν όλα τα εικαστικά στοιχεία, είναι να οργανώνονται και να συνθέτονται μέσα σε αρμονίες και ισορροπίες τέτοιες, ώστε να μπορούν να μεταδίδουν το νόημά τους.

 Στην Γ΄τάξη το θέμα ήταν το δένδρο με πρότυπα τα σχέδια του Βαν Γκόγκ και του Πιτ Μοντριάν και με στόχο την εξοικίωση με τον εξπρεσσιονιστικό τρόπο έκφρασης και την επαφή με την αφαίρεση ή αυτό που ονομάζουμε στη ζωγραφική "αφαιρετική διαδικασία" που ούτως ή άλλως φανερώνεται και ως "τρόπος" στην παιδική ζωγραφική.

Έτσι, πρωτίστως λοιπόν, μπαίνει η έννοια του «αντιλαμβάνομαι» πως ακριβώς λειτουργούν τα εικαστικά μου στοιχεία και μετά του «βάζω σε πράξη» πάνω στο χαρτί μου.

Στη ζωγραφική σκέφτομαι και κάνω και όχι απλά κάνω.

Όταν κατανοήσω την φύση των πραγμάτων τότε έχω την δυνατότητα να γίνω μέτοχος αλλά συγχρόνως και δημιουργός.

Η μοντέρνα Τέχνη απελευθερώνει τον καθένα μας από το σύνδρομο κατωτερότητας που δημιουργούσε η παλαιά αντίληψη του «ικανού χεριού» στην σχεδίαση.

Όταν το παιδί αντιληφθεί πως δεν υπάρχει κανένα πρόσκομμα για την προσωπική του έκφραση, τότε δεν παύει να απορροφάται από την ενασχόλησή του με την ζωγραφική και κάθε εικαστική έκφραση.

 Αντίγραφο από σχέδιο του Βαν Γκόγκ Δ΄τάξη δημοτικού σχολείου Σερίφου

Όταν όμως, μέσα από διαδικασίες «στερεοτυπικές» που εφαρμόζουμε, διότι μέσα μας εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε ξεπεράσει ή δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα, την αρέσκειά μας στην έννοια του «άψογου» και παραστατικού τρόπου απόδοσης των εικόνων των πραγμάτων γύρω μας, τότε όχι μόνο πληροφορούμε λάθος το παιδί αλλά και μπλοκάρουμε την  δυνατότητά του για προσωπική έκφραση και ανάλογο ξεδίπλωμα πλευρών της προσωπικότητάς του.

Χαίρομαι που στο ελληνικό σχολειό έχουμε τέτοια βιβλία εικαστικών που θα τα ζήλευαν πολλά σχολειά στην Ευρώπη – αν, δηλαδή υπάρχει ακόμα σε άλλα κράτη της το μάθημα της Τέχνης… διότι η καινούργια Ευρωπαϊκή πολιτική φαίνεται πως δεν επιθυμεί την ανάπτυξη ελεύθερης  και οξυμένης κριτικής σκέψης και έκφρασης στους πολίτες της .

Καλοί μου δάσκαλοι , έστω κι αν εμάς, τους «καλλιτεχνικούς»,  μας καταργήσουν τις ώρες του μαθήματος των εικαστικών στο σχολείο, έχετε – κι ελπίζω να συνεχίζετε να έχετε – αυτά τα υπέροχα βιβλία – «μπούσουλες» για το μάθημα αυτό. Καθένας σας κι από προσωπικό του μεράκι συμπληρώνοντας στην εικαστική γνώση, μπορεί να ανταποκριθεί σωστά και εποικοδομητικά για τα παιδιά  στο μάθημα αυτό.

        Με αγάπη προς όλους σας και πόνο για το αντικείμενο

                                                                 Κ. Ολυμπιάδα

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ της Α΄& Β΄ Τάξης του Δημοτικού.

                      ΕΝΟΤΗΤΑ Γ

« Όταν λείπουν τα χρώματα» σελ. 55, 56

Περιγραφή:

Τα παιδιά συναντούν τον ζωγράφο Δ. Μυταρά μέσα από τα σχέδιά του με κάρβουνο και πειραματίζονται τα ίδια με αυτό το υλικό και την τεχνική του.

Προσωπικές παρατηρήσεις από το μάθημα.

Για πρώτη φορά έβαλα τις τάξεις Α΄,Β΄,Γ΄& Δ΄ να δοκιμάσουν και να γνωρίσουν ένα φυσικό και πρωτογενές υλικό όπως είναι το κάρβουνο.

Δεν περίμενα αυτή την ανταπόκριση που βρήκα, τον ενθουσιασμό τους για το καινούργιο αυτό υλικό που δοκιμάζανε στο χαρτί τους, το πάθος με το οποίο βάλθηκαν να μουτζουρώνουν, να τρίβουν, να σβήνουν, προσπαθώντας να ανακαλύψουν στην πράξη τα καινούργια «εφέ» που κάθε τους κίνηση με το υλικό φανέρωνε πάνω στο χαρτί.

Έδειξα στα παιδιά κι άλλα δείγματα σχεδίων με κάρβουνο από άλλους καλλιτέχνες . 

Από την διαδικασία διαλόγου μέσα στην τάξη βγάλαμε τις πληροφορίες σχετικά με το υλικό . Στο τέλος, αυτό που ενθουσίασε τα παιδιά ήταν η πληροφορία ότι μπορούν τα ίδια να δημιουργήσουν κάρβουνο από καύση ενός άλλου υλικού π.χ. φελλός, χαρτί,  ή να το βρούνε μέσα στη φύση,  π.χ. στην παραλία,  σε αποκαΐδια φωτιάς,  να το πιάσουν και επιτόπου να αρχίσουν να σχεδιάζουν πάνω σε τοίχους, πέτρες και άλλες επιφάνειες.

 Η μαμά ενός μικρού μού ανέφερε την επομένη πως το παιδί της βρήκε τα καρβουνάκια από το μπάρμπεκιου και άρχισε να σχεδιάζει πάνω στις πέτρες της βεράντας τους. 

Δεν του φώναξε αλλά το άφησε…. 

θυμήθηκα τότε τα λόγια ενός επιστήμονα με ανακαλύψεις και επιτεύγματα στο αντικείμενό του. Έλεγε πως αν δεν είχε τέτοιους γονείς να τον αφήνουν να ζωγραφίζει στους τοίχους του σπιτιού του δεν θα είχε φτάσει την πρωτότυπηκαι δημιουργική σκέψη που τον έκανε να ανακαλύπτει και να γίνει αυτό που έγινε.

Μπράβο στην μαμά του παιδιού και σε κάθε τέτοια μανούλα!!!

Η Ολυμπιάδα Κελαηδή είναι καθηγήτρια εικαστικών στο Δημοτικό σχολείο Σερίφου 
Πηγή : http://dimserif-art.blogspot.gr/
Πηγή :