Η Σίφνος, η πατρίδα του Νικόλαου Τσελεμεντέ έβαλε ένα ακόμα λιθαράκι στην ανάδειξη της Κυκλαδίτικης Κουζίνας. Η συνύπαρξη των Κυκλαδιτών σε έναν τόπο, για ένα 3ήμερο, αυτό που πάντα φάνταζε ακατόρθωτο, είναι γεγονός και είναι οι τοπικές παραδοσιακές συνταγές που αποτέλεσαν την αιτία και την αφορμή. Οι αποστάσεις, η έλλειψη επικοινωνίας, τα συγκοινωνιακά προβλήματα οι ασχολίες με τον τουρισμό, ήταν τα κύρια εμπόδια που έπρεπε να ξεπεραστούν. Κι όμως, με κουτάλες, κατσαρόλες και ταψιά, με τσαμπούνες, τουμπάκια, λαούτα, ούτια και βιολιά, έστησαν μια γιορτή με χιλιάδες Έλληνες και ξένους καλεσμένους. 21 νησιά, 6 περιοχές από την υπόλοιπη Ελλάδα και 3 διεθνείς αντιπροσωπείες έφεραν τα νόστιμα παραδοσιακά τους πεσκέσια. Με την συμμετοχή, τον ενθουσιασμό των ντόπιων κατοίκων και με 16 χορευτικά απ’ όλη την Ελλάδα, η επετειακή εκδήλωση εξελίχθηκε σε πανηγύρι. Σε γιορτή νόστου!
Το φεστιβάλ μοιάζει να έρχεται στην καλύτερη συγκυρία καθώς τελευταία έχουν την τιμητική τους τα νησιά των Κυκλάδων στις επιλογές των μαγείρων. Από τα καλά που φέρνει ο τουρισμός η εξοικείωση των καταναλωτών με τα γνήσια τοπικά προϊόντα.
Η μανούρα, τα ξινοτύρια, η κοπανιστή, τα ντόπια σκληρά τυριά, οι λούζες, τα λουκάνικα, τα χοιρομέρια, η χρήση της κάπαρης, του κρίταμου, της θρούμπης, τα μικρόκαρπα ξερικά φασόλια και τα ρεβίθια, οι λογής φάβες, τα λιόκαφτα, δεν αποτελούν πια άγνωστο τόπο, είναι υλικά και προϊόντα που ζητιούνται. Είναι γεύσεις που θυμίζουν ελληνικά νησιά, Κυκλάδες, θάλασσα, διακοπές, μέρες ξεκούρασης και ευχαρίστησης. Γι αυτό και είναι σημαντική η δουλειά που γίνεται, χρόνια τώρα, στην Σαντορίνη, στο Taste of Mykonos, στο Food Paths της Τήνου και από φέτος στο Gr-eatings της Σύρου με στόχο την ανάδειξη της τοπικής Αγοράς και των προϊόντων.
Το φεστιβάλ μοιάζει να έρχεται στην καλύτερη συγκυρία καθώς τελευταία έχουν την τιμητική τους τα νησιά των Κυκλάδων στις επιλογές των μαγείρων. Από τα καλά που φέρνει ο τουρισμός η εξοικείωση των καταναλωτών με τα γνήσια τοπικά προϊόντα.Η μανούρα, τα ξινοτύρια, η κοπανιστή, τα ντόπια σκληρά τυριά, οι λούζες, τα λουκάνικα, τα χοιρομέρια, η χρήση της κάπαρης, του κρίταμου, της θρούμπης, τα μικρόκαρπα ξερικά φασόλια και τα ρεβίθια, οι λογής φάβες, τα λιόκαφτα, δεν αποτελούν πια άγνωστο τόπο, είναι υλικά και προϊόντα που ζητιούνται. Είναι γεύσεις που θυμίζουν ελληνικά νησιά, Κυκλάδες, θάλασσα, διακοπές, μέρες ξεκούρασης και ευχαρίστησης. Γι αυτό και είναι σημαντική η δουλειά που γίνεται, χρόνια τώρα, στην Σαντορίνη, στο Taste of Mykonos, στο Food Paths της Τήνου και από φέτος στο Gr-eatings της Σύρου με στόχο την ανάδειξη της τοπικής Αγοράς και των προϊόντων.
Η Σίφνος τόλμησε κάτι πιο δυνατό. Προχώρησε κυκλαδοκεντρικά, κέρδισε έτσι ένα ρόλο και ανέλαβε μια αποστολή. Η ευχή όλων όσων βρεθήκαμε το τελευταίο Σαββατοκύριακο στο νησί είναι να πετύχει και στα δύο. Καθοριστική υπήρξε η συμβολή των συλλογικοτήτων ανά νησί, των επαγγελματικών ενώσεων και φορέων, των εθελοντών, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και των δήμων. Μακάρι να γίνει ακόμα πιο ουσιαστική, ώστε το Φεστιβάλ να αποκτήσει τον χαρακτήρα που του αξίζει.
Απ’ τ’ Άι Γιώργη ως του Κοντού, μια ομορφιά είναι παντού
Απ’ τ’ Άι Γιώργη ως του Κοντού, μια ομορφιά είναι παντού
Σαν επισκέπτης ενός μόνο τριημέρου και με την αίσθηση ότι δεν είναι γράμμα κενό ο στίχος του τραγουδιού: «Απ’ τ’ Άι Γιώργη ως του Κοντού, μια ομορφιά είναι παντού…» ξεχωρίζω όσα πρόλαβα να απολαύσω στο νησί.
Η πεζή βόλτα στα δρομάκια του Αρτεμώνα, της Απολλωνίας και στο ανάμεσά τους Πάνω Πετάλι, αποκαλύπτει λαμπερά, ολόασπρα σπίτια, με εσωτερικές αυλές, που αναδεικνύουν αίσθηση αρχοντιάς, ισορροπία, μέτρο, θαυμαστή ποιότητα ζωής και παράλληλα με χαρακτήρα Κυκλαδίτικο από τα λίγα απείραχτα νησιά μας.
Η πεζή βόλτα στα δρομάκια του Αρτεμώνα, της Απολλωνίας και στο ανάμεσά τους Πάνω Πετάλι, αποκαλύπτει λαμπερά, ολόασπρα σπίτια, με εσωτερικές αυλές, που αναδεικνύουν αίσθηση αρχοντιάς, ισορροπία, μέτρο, θαυμαστή ποιότητα ζωής και παράλληλα με χαρακτήρα Κυκλαδίτικο από τα λίγα απείραχτα νησιά μας.
Η ύπαιθρος με την αδιάκοπη αλληλουχία ενός τοπίου με λόφους και λαγκαδιές ξαφνιάζει. Άλλοτε κυριαρχεί η θαμνώδης βλάστηση, που διαδέχεται το γυμνό τοπίο κι άλλοτε το πράσινο με ελιές, συκιές, ροδιές, αμυγδαλιές, δέντρα οπωροφόρα ή όχι και περιβόλια, αμπέλια, χωράφια, με κυρίαρχες τις αναβαθμίδες, τις σκάλες, που εδώ τις λένε λουρ(γ)ιά. Οι ξερολιθιές από σχιστόλιθο που συγκρατούν το χώμα για τις καλιέργειες, ορίζουν και τα όρια των ιδιοκτησιών.
Η βόλτα στο Κάστρο απολαυστική. Τα σπίτια αγκαλιασμένα το ένα με τ’ άλλο, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο σύμπλεγμα μεσαιωνικό, που το αλαφραίνει το φως που αντανακλά στον ασβέστη και η καλοσύνη των κατοίκων του. Από εδώ ψηλά σαν τον αντικρίσεις, ο χιλιοφωτογραφημένος ναός των Επτά Μαρτύρων «λαμποκοπά σαν νιόκοπος στον ήλιο αρραβώνας».
Η βόλτα στο Κάστρο απολαυστική. Τα σπίτια αγκαλιασμένα το ένα με τ’ άλλο, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο σύμπλεγμα μεσαιωνικό, που το αλαφραίνει το φως που αντανακλά στον ασβέστη και η καλοσύνη των κατοίκων του. Από εδώ ψηλά σαν τον αντικρίσεις, ο χιλιοφωτογραφημένος ναός των Επτά Μαρτύρων «λαμποκοπά σαν νιόκοπος στον ήλιο αρραβώνας».
Τα παπουτσάκια που απώλεσαν την μπεσαμέλ τους
Στην πλαϊνή αγκαλιά βρίσκεται το πρώτο λιμάνι του νησιού, η αρχαία και Μεσαιωνική θαλάσσια πύλη του, η Σεράλια. Παρέδωσε τα ηνία του λιμανιού στις Καμάρες το 1883. Εδώ δυο μικρά ταβερνάκια θαρρείς βγαλμένα από άλλη εποχή, από αυτά που πολλές φορές αναζητά η ψυχή σου. Μικρόψαρα στο τηγάνι, χανάκια, σκαράκια και μέλουνες. Σκάροι ψητοί, ολόφρεσκοι, με τα μέσα τους όλα να σφραγίζουν τη νοστιμιά.
Μέρες αργότερα ανακαλώ στη μνήμη μου ένα πιάτο μελιτζάνες παπουτσάκια με χταπόδι και καλαμαράκι, της κυρίας Έφης. Από το Ευτυχία παρακαλώ! Διαφωνήσαμε στον τίτλο όχι στην ουσία, ευτυχώς. Είναι ιμάμ! Δεν είναι! Είναι! Εκπληκτική γεύση, με λιτό πείραγμα. Απλά αφαιρεί ένα υλικό και προσθέτει ένα άλλο. Κίνηση ρουά ματ στον ουρανίσκο. Όχι για να εντυπωσιάσει, αλλά γιατί οι γιοι της δεν πιάνουν μοσχαρίσιο κιμά στο δίχτυ, στη συρτή, στο παραγάδι. Καλαμάρια και χταπόδια πιάνουν. Και να, εδώ, στην πατρίδα του Τσελεμεντέ, τα παπουτσάκια απώλεσαν την μπεσαμέλ τους γιατί απλά περίσσευε. Δεν είχε τίποτα να προσθέσει σε ένα πιάτο που θα ανακαλούμε στη μνήμη μας για χρόνια, με την ίδια ζεστασιά που η Ευτυχία ανακαλεί στην θύμησή της τον Δημήτρη της, καθώς, «για ψυχοθεραπεία» καθώς λέει, για να σκουντήξει ο λύχνος την εσπέρα, θα ξεμπερδεύει και θα μπαλώνει δίχτυα, για την ψαριά της επόμενης μέρας.
Μέρες αργότερα ανακαλώ στη μνήμη μου ένα πιάτο μελιτζάνες παπουτσάκια με χταπόδι και καλαμαράκι, της κυρίας Έφης. Από το Ευτυχία παρακαλώ! Διαφωνήσαμε στον τίτλο όχι στην ουσία, ευτυχώς. Είναι ιμάμ! Δεν είναι! Είναι! Εκπληκτική γεύση, με λιτό πείραγμα. Απλά αφαιρεί ένα υλικό και προσθέτει ένα άλλο. Κίνηση ρουά ματ στον ουρανίσκο. Όχι για να εντυπωσιάσει, αλλά γιατί οι γιοι της δεν πιάνουν μοσχαρίσιο κιμά στο δίχτυ, στη συρτή, στο παραγάδι. Καλαμάρια και χταπόδια πιάνουν. Και να, εδώ, στην πατρίδα του Τσελεμεντέ, τα παπουτσάκια απώλεσαν την μπεσαμέλ τους γιατί απλά περίσσευε. Δεν είχε τίποτα να προσθέσει σε ένα πιάτο που θα ανακαλούμε στη μνήμη μας για χρόνια, με την ίδια ζεστασιά που η Ευτυχία ανακαλεί στην θύμησή της τον Δημήτρη της, καθώς, «για ψυχοθεραπεία» καθώς λέει, για να σκουντήξει ο λύχνος την εσπέρα, θα ξεμπερδεύει και θα μπαλώνει δίχτυα, για την ψαριά της επόμενης μέρας.
Δυο ψαροταβέρνες και ένα εργαστήριο αγγειοπλαστικής
Και από το Νοτιά, ψηλά στα βόρεια του νησιού, στη Χερρόνησο. Ένα υπήνεμο λιμανάκι με ψαροκάικα, ωραία δροσερά νερά, δυο ψαροταβέρνες και ένα εργαστήριο αγγειοπλαστικής. Η ανάπτυξη μικρών οικισμών στα παράλια ήταν πάντα συνδεδεμένη με την λειτουργία αγγειοπλαστείων και την εύκολη πρόσβαση των καϊκιών από τα γύρω νησιά και τον Πειραιά. Εδώ το ντάρε αβέρε ψαράδων και αγγειοπλαστών ήταν καθημερινό.
Ανασυνθέτω το σκηνικό μέσα από τις αναμνήσεις γυναικών όπως το Μαργαρώ ή το Μαρώ: Φέρνανε ψάρια οι καϊκτσήδες, αστακούς και καμιά κωλοχτύπα. Εγώ τα τηγάνιζα, έκανα βραστά, ψητά. Τρώγαμε όλοι μαζί και στο τέλος στρώνανε να κοιμηθούν στην αυλή. Κι επειδή το αγώι ξυπνά τον αγωγιάτη πλάτυνε σιγά-σιγά η ομήγυρη, αυγάτισε η πελατεία των ανταλλαγών και σιγά-σιγά στήθηκε η ταβέρνα πλάι στη θάλασσα…
Ανασυνθέτω το σκηνικό μέσα από τις αναμνήσεις γυναικών όπως το Μαργαρώ ή το Μαρώ: Φέρνανε ψάρια οι καϊκτσήδες, αστακούς και καμιά κωλοχτύπα. Εγώ τα τηγάνιζα, έκανα βραστά, ψητά. Τρώγαμε όλοι μαζί και στο τέλος στρώνανε να κοιμηθούν στην αυλή. Κι επειδή το αγώι ξυπνά τον αγωγιάτη πλάτυνε σιγά-σιγά η ομήγυρη, αυγάτισε η πελατεία των ανταλλαγών και σιγά-σιγά στήθηκε η ταβέρνα πλάι στη θάλασσα…
Τσικάλι, ψάρι, κατσίκι, ρεβύθι
Σήμερα χαίρεσαι να επισκέπτεσαι αυτούς τους οικισμούς. Είναι ακόμα έντονη η παρουσία αυτής ακριβώς της ζεστής σχέσης ανάμεσα στους ανθρώπους που ωρίμασαν από καμίνι σε καμίνι. Που είχαν φωτιά, περίσσια θράκα, μαστέλο, τσικάλι, ψάρι, κατσίκι, μελιτζάνα, ντομάτα, ρεβίθι, κρεμμύδι, λάδι, τυρί κι έκαναν το περιβόλι της καρδιάς τους εστιατόριο πλάι στο κύμα.
Συμπερασματικά, στη Σίφνο, από την εύξεινη θάλασσα νοστιμιάς του κτήματος Ναρλή, ως το ελάχιστο, σαν βαρκάκι τραβηγμένο στο γιαλό Ω3 του πολυτάξιδου και πολυμήχανου Σαμοΐλη, κι από τα αμυγδαλωτά, τα λουκούμια, τα παστέλια του ευγενούς κυρίου Βασιλόδημου Θεοδώρου, γνήσιου πρεσβευτή και τελευταίου ίσως θεματοφύλακα της παραδοσιακής αστικής ζαχαροπλαστικής των Κυκλάδων, ως τα ταβερνάκια στις Καμάρες, στη Χρυσοπηγή, στα Βρουλίδια και άλλα μέρη του νησιού, απολαμβάνεις την κάθε σου μπουκιά. Κυρίως χαίρεσαι να ξοδεύεις το κάθε σου ευρώ, κι αξίζει η Σίφνος να κερδίσει το στοίχημα και να εμπνεύσει σε ντόπιους και γείτονες την αγάπη για το καλό φαγητό, τα ντόπια υλικά και τα ποιοτικά προϊόντα των Κυκλάδων.
Στο ταξίδι της επιστροφής φυλλομετράς αναμνήσεις, πρόσωπα φιλόξενων νησιωτών, των καλύτερων πρεσβευτών της Κουζίνας των Κυκλάδων που μοιάζει να έρχεται, ώριμη πια, να κατακτήσει τη θέση της και το μεγάλο νόστιμο κομμάτι που της αναλογεί στην ελληνική γαστρονομία. Η Σίφνος περιμένει από μέρα σε μέρα την έγκριση του φακέλου για να αποκτήσει η Μανούρα δικαίωμα Προστασίας Ονομασίας Προέλευσης. Κι αυτό είναι για τα τρία οργανωμένα τυροκομεία του νησιού ένα μεγάλο βήμα.
Το Φεστιβάλ Κυκλαδίτικης Γαστρονομίας έχει μακρύ ταξίδι. Ήδη γνωρίζουμε τις συντεταγμένες μιας κουζίνας που έχει χαρακτηριστικά εν πολλοίς κοινά στα Κυκλαδονήσια. Ίδια χώματα, ίδιος αέρας, ίδιος ήλιος, ίδια θάλασσα, οι ίδιοι άνθρωποι. Έπεται το επόμενο βήμα. Αυτό που θα αναζητήσει και θα περιγράψει την κοινή γαστρονομική ταυτότητα, ώστε να περάσει δοξαστικά στη συνείδηση και στις κάρτες της δημόσιας εστίασης. Με γνώση και συνείδηση. Με εξωστρέφεια και όχι ξενομανία. Η δραστήρια ομάδα των συντελεστών του φεστιβάλ, όλοι εθελοντές, δήλωσαν ήδη συμμετοχή. Τρέχουν μαραθώνιο άλλωστε. Δεν κάνουν πολιτική.
Συμπερασματικά, στη Σίφνο, από την εύξεινη θάλασσα νοστιμιάς του κτήματος Ναρλή, ως το ελάχιστο, σαν βαρκάκι τραβηγμένο στο γιαλό Ω3 του πολυτάξιδου και πολυμήχανου Σαμοΐλη, κι από τα αμυγδαλωτά, τα λουκούμια, τα παστέλια του ευγενούς κυρίου Βασιλόδημου Θεοδώρου, γνήσιου πρεσβευτή και τελευταίου ίσως θεματοφύλακα της παραδοσιακής αστικής ζαχαροπλαστικής των Κυκλάδων, ως τα ταβερνάκια στις Καμάρες, στη Χρυσοπηγή, στα Βρουλίδια και άλλα μέρη του νησιού, απολαμβάνεις την κάθε σου μπουκιά. Κυρίως χαίρεσαι να ξοδεύεις το κάθε σου ευρώ, κι αξίζει η Σίφνος να κερδίσει το στοίχημα και να εμπνεύσει σε ντόπιους και γείτονες την αγάπη για το καλό φαγητό, τα ντόπια υλικά και τα ποιοτικά προϊόντα των Κυκλάδων.
Στο ταξίδι της επιστροφής φυλλομετράς αναμνήσεις, πρόσωπα φιλόξενων νησιωτών, των καλύτερων πρεσβευτών της Κουζίνας των Κυκλάδων που μοιάζει να έρχεται, ώριμη πια, να κατακτήσει τη θέση της και το μεγάλο νόστιμο κομμάτι που της αναλογεί στην ελληνική γαστρονομία. Η Σίφνος περιμένει από μέρα σε μέρα την έγκριση του φακέλου για να αποκτήσει η Μανούρα δικαίωμα Προστασίας Ονομασίας Προέλευσης. Κι αυτό είναι για τα τρία οργανωμένα τυροκομεία του νησιού ένα μεγάλο βήμα.
Το Φεστιβάλ Κυκλαδίτικης Γαστρονομίας έχει μακρύ ταξίδι. Ήδη γνωρίζουμε τις συντεταγμένες μιας κουζίνας που έχει χαρακτηριστικά εν πολλοίς κοινά στα Κυκλαδονήσια. Ίδια χώματα, ίδιος αέρας, ίδιος ήλιος, ίδια θάλασσα, οι ίδιοι άνθρωποι. Έπεται το επόμενο βήμα. Αυτό που θα αναζητήσει και θα περιγράψει την κοινή γαστρονομική ταυτότητα, ώστε να περάσει δοξαστικά στη συνείδηση και στις κάρτες της δημόσιας εστίασης. Με γνώση και συνείδηση. Με εξωστρέφεια και όχι ξενομανία. Η δραστήρια ομάδα των συντελεστών του φεστιβάλ, όλοι εθελοντές, δήλωσαν ήδη συμμετοχή. Τρέχουν μαραθώνιο άλλωστε. Δεν κάνουν πολιτική.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ (ενδεικτικά)
Η Χερρόνησος – ψαροταβέρνα
λιμανάκι Χερρονήσου, τηλ. 22840 33119
λιμανάκι Χερρονήσου, τηλ. 22840 33119
Καπετάν Σηφάκης ψαροταβέρνα
Σεράλια, τηλ. 22840 31070
Σεράλια, τηλ. 22840 31070
Νερό κι αλάτι – ελληνικό εστιατόριο με Σιφναίικες πινελιές
Πλατύς Γιαλός, τηλ. 22840 71208
Το Αποκοφτό – ψαροταβέρνα
παραλία Χρυσοπηγής τηλ. 22840 71304
παραλία Χρυσοπηγής τηλ. 22840 71304
Το Τσικάλι παραδοσιακή σιφναίικη κουζίνα
Βαθύ, τηλ. 22840 71150
Βαθύ, τηλ. 22840 71150
Ω3 (Omega3) – Μεσογειακή κουζίνα με Σιφναίικες και Νοτιοαμερικάνικες επιλογές
Πλατύς Γιαλός, 22840 72014
Σίμος – εστιατόριο/μαγειρείο, ελληνική και Σιφναίικη Κουζίνα
Καμάρες, 22840
Καμάρες, 22840
Ζαχαροπλαστική Θεοδώρου, αμυγδαλωτά, λουκούμια, παστέλια, χαλβαδόπιτες, βανίλιεςΑρτεμώνας, 22840 31370
Παραδοσιακά Προϊόντα Σίφνου, αμυγδαλωτά, μπισκότα, κουλουράκια γλυκάνισου
Δρόμος Απολλωνίας προς Κάστρο, 2284033308
Κρύπτη, παραδοσιακά προϊόντα: μανούρα, κρασί, ελαιόλαδο,
Κάστρο, 6976942137
Sifnos Farm, αγρόκτημα, αγροτικά προϊόντα, μαγειρέματα
Κάτω Πετάλι, 22840 31192
Η ιστοσελίδα http://www.roomsinsifnos.com/el/ διαθέτει λίστα ξενοδοχείων και άλλων καταλυμάτων, χρήσιμα τηλέφωνα και διευθύνσεις και λίστα παραγωγών διαφόρων προϊόντων, τυριά, μέλια, κάπαρη κ.ά. με τα τηλέφωνά τους)
Από Γαστρονόμος 16/09/2016
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου