Σέριφος ..«ΕΣΠΑ ένα παράθυρο ευκαιρίας που μπορεί να μείνει ερμητικά κλειστό χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία…»

«ΕΣΠΑ ένα παράθυρο ευκαιρίας που μπορεί να μείνει ερμητικά κλειστό χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία…» 

 Σε κεντρικό Ευρωπαϊκό επίπεδο ο σχεδιασμός της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 έχει ήδη προχωρήσει.

 Οι στρατηγικοί στόχοι της ΕΕ ,μέσα από τους στρατηγικούς άξονες για 

 α)Σημαντική μείωση της περιττής διοικητικής επιβάρυνσης για τους δικαιούχους και τους φορείς διαχείρισης,

 β)Αύξηση της ευελιξίας για την προσαρμογή των στόχων και των πόρων των προγραμμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές των περιστάσεων 

και γ)Καλύτερη ευθυγράμμιση των προγραμμάτων με τις προτεραιότητες της ΕΕ και αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους οδήγησαν στην διατύπωση των 5 θεματικών στόχων πολιτικής :

 1. Μια εξυπνότερη Ευρώπη — καινοτόμος και έξυπνος οικονομικός μετασχηματισμός. 

2. Μια πιο «πράσινη» Ευρώπη, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. 

3. Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη — κινητικότητα και περιφερειακές διασυνδέσεις ΤΠΕ. 

4. Μια πιο κοινωνική Ευρώπη — υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

 5. Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της — βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, χάρη σε τοπικές πρωτοβουλίες.

 Η στρατηγική της νέας προγραμματικής περιόδου έχει αρκετές διαφορές, με την προηγούμενη στρατηγική του ΕΣΠΑ. Είναι πολύ σημαντικό ότι προσπαθεί να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα από τις μέχρι τώρα εμπειρίες της. Ιδιαίτερα ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής συνοχής, που καλύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό των χρηματοδοτήσεων, περιλαμβάνεται ουσιαστικά στο τρίπτυχο: απλούστευση διαδικασιών, ευελιξία, αποτελεσματικότητα.

 Βέβαια όταν κάποιος ακούει απλούστευση ,ευελιξία, αποκέντρωση και ενισχυμένοι πόροι για τη χώρα μας μπορεί να φαντάζεται πως οι Δήμοι και οι Περιφέρειες θα πρέπει να ετοιμάζουν αυτόματα τα ταμεία τους για τις Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις αλλά προφανώς η αλήθεια έρχεται να τους προσγειώσει απότομα στην πραγματικότητα. Η εμπειρία από το προηγούμενο ΕΣΠΑ αποδείχθηκε αρκετά αρνητική για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. 

Άρα, για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων, θα πρέπει να προετοιμαστούμε για παρεμβάσεις, τόσο σε Εθνικό, όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και το σημαντικότερο θα πρέπει να προετοιμαστούν οι δήμοι ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της νέας προγραμματικής περιόδου. 

Οι νέες Δημοτικές αρχές θα πρέπει να καθορίσουν το στρατηγικό όραμα τους.

 Θα πρέπει να μπορούν μέσα από τα πλαίσια που θα προκύψουν να μπορούν να μετουσιώσουν τις πολιτικές επιλογές και το πρόγραμμα τους σε ένα εφικτό στρατηγικό όραμα με στόχους κ προδιαγραφές. 

Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να καθορίσουν τους άξονες στρατηγικής στους οποίους θα βασίσουν την υλοποίηση του οράματος τους και οι άξονες αυτοί θα πρέπει να συνάδουν με τους θεματικούς στόχους του ΕΣΠΑ καθώς σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους ,στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Πολύ σημαντικό να μπουν προτεραιότητες στην υλοποίηση των δράσεων και σωστή ιεράρχηση η οποία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες ταυτόχρονα όπως η πολιτική βούληση, η αναγκαιότητα που επιβάλλει το έργο ,η ύπαρξη σχετικής προεργασίας ,η παρούσα κατάσταση κ.α. 

Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί το κατάλληλο επιχειρησιακό σχέδιο που θα βοηθήσει τον προγραμματισμό, την εφαρμογή και τον έλεγχο της πορείας της υλοποίησης της επιλέξιμης στρατηγικής και να καθορίζει διακριτά τις περιοχές παρέμβασης, τον απαιτούμενο προϋπολογισμό κ το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου. Πολύ σημαντική παράμετρος η προετοιμασία. 

Θα πρέπει να έχουν αναζητηθεί και να περιγραφούν οι αναγκαίες διαδικασίες για την προετοιμασία κ ωρίμανση του κάθε επιλέξιμου έργου καθώς και να είναι σε θέση να περιγραφούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα ιδιαίτερα σε τομείς όπως η απασχόληση, η κοινωνική και περιβαλλοντική προστασία και η καινοτομία. 

Μία ακόμα σημαντική παράμετρος αποτελεί η διαδικασία διαβούλευσης με τους κατοίκους και ο βαθμός συμμετοχής των εταίρων. 

Η συμμετοχή όλων των παιχτών στην διαδικασία της τοπικής ανάπτυξης αποτελεί μονόδρομο για μία διαφανή και αποτελεσματική διαδικασία. 

 Και τέλος ίσως από τις σημαντικότερες απαιτήσεις, να μπορεί ο ίδιος ο Δήμος να αξιολογήσει την διαχειριστική του ικανότητα, να εντοπίσει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει αναφορικά με αυτά που προγραμματίζει και μέσα από αυτή την αξιολόγηση να προχωρήσει τόσο στην αναβάθμιση του υπάρχοντος προσωπικού του και της οργάνωσης του όσο και στην αναζήτηση των κατάλληλων εξωτερικών υποστηρικτικών συνεργασιών. 

Το ΕΣΠΑ αποτελεί ένα παράθυρο ευκαιρίας για την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά χωρίς την σωστή προετοιμασία είναι κρίμα να παραμένει ερμητικά κλειστό για αρκετούς Δήμους. 

Τα πρώτα βήματα που περιγράψαμε είναι απαραίτητα για να μπορεί ένας Δήμος να είναι προετοιμασμένος για να αντιμετωπίσει τα νέα δεδομένα και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως δυστυχώς μία ευκαιρία φαίνεται πάντα μεγαλύτερη όταν φεύγει παρά όταν έρχεται. 

Πηγή : Δημιουργική πρωτοβουλία Σερίφου