Σέριφος, το κυκλαδονήσι της παρέας

Με την κατάλευκη Χώρα να ξεχωρίζει στην κορυφή, μοιάζει με νύφη που στολίζει το κέντρο των Δυτικών Κυκλάδων. Από εκεί, η Σέριφος ατενίζει το Αιγαίο αλλά και τον χρόνο, καθώς σε αυτήν την εκπληκτική ομορφιά αποτυπώνεται μία μεγάλη κληρονομιά και ιστορία. Μέσα σε ξύλινο κιβώτιο έβαλε ο βασιλιάς του Άργους Ακρίσιος την κόρη του Δανάη με το μωρό της Περσέα, γιο του Δία, φοβούμενος τον χρησμό που έλεγε ότι θα θανατωθεί από τον εγγονό του. Τα κύματα τους έβγαλαν στη Σέριφο, όπου φιλοξενήθηκαν από τον βασιλιά Δίκτυ. Ο νεαρός Περσέας ταξίδεψε στα βάθη των ωκεανών και έφερε το κεφάλι της Μέδουσας, με το οποίο απολίθωσε τον έτερο βασιλιά, Πολυδεύκη. Αργότερα, άθελά του, σε αγώνες δισκοβολίας στο Aργος, σκότωσε με τον δίσκο τον παππού του.

 Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η Σέριφος είναι και το νησί του Κύκλωπα. Το περιγιάλι της Συκαμιάς που ραντίζει ο αρμυρός αφρός εμπνέει τον παραθεριστή να αφήσει για λίγο το τρίπτυχο beach bar - ξαπλώστρα - ομπρέλα και να μυηθεί ξανά στην αυθεντική γοητεία της ελληνικής παραλίας. Αλλά οι Σεριφιώτες έχουν γράψει σελίδες και στη νεότερη Ιστορία: Την Κυριακή 21 Αυγούστου 1916, 2.000 άοπλοι απεργοί, φτωχοί μεταλλωρύχοι, συγκεντρώθηκαν με τις οικογένειές τους στη σκάλα φόρτωσης παρεμποδίζοντας ένα αυστριακό ατμόπλοιο να φορτώσει. Διεκδικούσαν οκτάωρο, υποδομές για την αποφυγή εργατικών ατυχημάτων, αύξηση αποδοχών. Οι δυνάμεις καταστολής έστρεψαν τα όπλα τους εναντίον τους.

 Πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το λιτό μνημείο στο Μεγάλο Λιβάδι ανεγέρθηκε στη μνήμη τους και στα αγνώστου αριθμού θύματα που άφησαν την τελευταία πνοή τους στα έγκατα της γης. Στοές και γαλαρίες, εγκαταλελειμμένες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις που λειτουργούσαν ως τα τέλη του ’60, σκάλες φόρτωσης και κλίβανοι, διασκορπισμένα βαγόνια, τροχαλίες και ράγες φυτεμένες μέσα σε βουνά «πνιγμένα» στο θυμάρι, αλυσίδες, καλέμια, σκουριασμένα καρότσια και φορτηγά, καθώς και το ρημαγμένο αρχοντικό διοικητήριο, συνθέτουν ένα εντυπωσιακό υπαίθριο μουσείο, για το οποίο, σε οποιονδήποτε άλλον τόπο της Ευρώπης, θα χρειαζόταν να κόψεις εισιτήριο προκειμένου να το εξερευνήσεις –αξιοποιημένο φυσικά.

 Η γοητεία του «μουσείου» φθάνει στο ζενίθ όταν ξεπροβάλλει ο αιγαιοπελαγίτικος ορίζοντας με τα πολύτιμα πετράδια του, τα μεγάλα και μικρότερα κυκλαδονήσια. Τα λουσμένα στο λευκό σπίτια της Χώρας αγναντεύουν το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Η καμπάνα της Αγίας Κυριακής σήμανε τον εσπερινό. Ακολουθώ ντόπιους και ξένους στην απέριττη λιτανεία που έχει φόντο τη Χώρα, τις ανεμόδαρτες βουνοκορφές και το πορφυρό πέλαγος. Έπειτα, μαθαίνω ότι οι κτήτορες των ξωκλησιών φροντίζουν κάθε χρόνο τα πανηγύρια να έχουν οργανοπαίχτες τις νύχτες και γεμάτα τσουκάλια την αυγή, στη Μονή Ταξιαρχών (12-13/7), στην Παναγία Σκοπιανή (14-15/8), στη Σκάλα (23/8), στην Αγία Θέκλα (23/9). Στην πλατεία της Χώρας, οι παραγγελιές δίνουν και παίρνουν με φόντο το δημαρχείο. Τα σμαραγδένια νερά της Ψιλής Άμμου, όμως, με καλούν. 

Κάτω από τα πυκνά αρμυρίκια, οι δύο ταβέρνες είναι κατάμεστες. Την ώρα που πέφτει το σούρουπο, ανεβαίνω τα στενορύμια της Χώρας. Περνώ από τον φούρναρη Νίκο Χαλίδα και τον τσαγκάρη Νίκο Σπεράντζα, ο οποίος βάζει νησιώτικα τραγούδια στη διαπασών. Τα καταστήματά τους θα μπορούσαν να είναι μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Διασχίζω την πλατεία Αγίου Αθανασίου με το νεοκλασικό δημαρχείο και ανηφορίζω μέσα από μικροσκοπικά τούνελ με μαγαζιά και νοικοκυρεμένα λουλακί σπιτικά ως την κορυφή, με το μικρό πλάτωμα όπου συγκεντρώνεται κόσμος να αγναντέψει τα φωτισμένα καράβια στην αγκαλιά του λιβαδίτικου όρμου.

 Η επιστροφή έχει παραμυθένια θέα. Μπαίνω στη «Θύμηση», ένα κουκλίστικο ατελιέ με χειροποίητα αντικείμενα και κοσμήματα. Στο Γιοτ Κλαμπ του Λιβαδιού, το ξημέρωμα έρχεται με ατμοσφαιρική μουσική και κοκτέιλ blue lagoon. Το πρωί, παίρνω τον δρόμο για τα βόρεια (ή το μονοπάτι από τη Χώρα) με τους ερειπωμένους περιστερώνες προς την Παναγιά Σκοπιανή. Σαν σκοπός «κοιτάζει» το Αιγαίο, την Κύθνο και τη βραχονησίδα Πιπέρι. Ο Πλατύς Γιαλός, ένα φυσικό λιμάνι, προστατεύεται από τον βοριά. Ο δρόμος για την κορυφή του κάστρου της Χώρας περνά από εκκλησιές και ανοίγματα εκπληκτικής θέας προς το λιμάνι. Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται επίσης και το Καστρομονάστηρο των Ταξιαρχών. Ιδρύθηκε το 1572 και χτίστηκε με πολεμίστρες αντί για παραθύρια, για την απώθηση των πειρατών.

Ο πάτερ Μακάριος, που μονάζει εδώ και 52 χρόνια, ανακαινίζει τη μονή με τα χεράκια του. Από την ποδιά του όλοι θα πάρουν λαχανικά που καλλιεργεί στο περβόλι. Η μελένια ευωδιά του κεριού, η βαριά μυρωδιά των κρασιών στο κελάρι, το λαογραφικό μουσείο και το κυπαρίσσι στην αυλή, που αρνείται να ανέβει πάνω από το ύψος του ναού, και το πλατύ χαμόγελο του Μακάριου χρωματίζουν την ψυχή. Με καταφύγιο μοιάζει το μαγαζί με είδη δώρων στη Χώρα. Στην πλαγιά του Προφήτη Ηλία, ο Χρήστος Χρυσολωράς καλλιεργεί τοπικές ποικιλίες και παράγει κρασί που μπορείτε βρείτε στα μαγαζιά. Στο χωριό Παναγιά, οι μπεκιάρηδες κάτοικοι παραπονούνται που η γραφική πλατεία δεν έχει έναν καφενέ κάτω από την χιλιόχρονη ελιά. Ζητήστε τα κλειδιά από την κυρά Δήμητρα για να θαυμάσετε την εκκλησιά. Από ’δώ, το μονοπάτι βυθίζεται μέσα στην καταπράσινη χαράδρα με τις πεταλούδες για να καταλήξει στην παραλία Συκαμιά με τα άφθονα σκιερά σημεία. Στην ταβέρνα, οι μεγαλύτεροι ξεδιψούν τον νέους με τις ιστορίες τους

. Ο Δημήτρης Βήτος θυμάται τον πατέρα του να κουβαλά με τις κόφες τα σταφύλια –και όχι με το γαϊδούρι, γιατί «ζουλιόντουσαν»– ως το λιμανάκι της Σκάλας, όπου φόρτωναν τα καΐκια για την Ύδρα, τις Σπέτσες και την Πάρο, εν έτει 1925. Λικνίσματα που εξανεμίζουν για λίγο τα καθημερινά προβλήματα, στην παραλία Λιβαδάκια. Έργο τέχνης το νησί που σμίλεψε η ανθρώπινη εργασία αιώνων σε παρτέρια με αμπελάκια και σιτηρά, τα λεγόμενα «λουριά». Τα κελιά στολίζουν με την αρχιτεκτονική τους τις πλαγιές. Στέγες πετρόχτιστες, μικρές όπου ξέμενε ο γεωργός κάποιο βράδυ μετά το όργωμα, με το ζωντανό και τα εργαλεία του. Αργότερα, οι γεωργοί φόρτωναν φασόλια και ντομάτες προς το Μεγάλο Λιβάδι όπου κόσμος δούλευε στα νταμάρια για την εξόρυξη μαγνητίτη. Πεντακόσια μέτρα μέσα στα λαγούμια των βουνών, να βαρούν με τις τσάπες και τα νεροσφύρια στο λιγοστό φως της λάμπας ασετιλίνης και παλαιότερα της λάμπας λαδιού. 

Σήμερα, ο συμπαγής γρανίτης του νησιού δεν συγκρατεί τη βροχή και έτσι γεμίζει το φράγμα του νησιού με νερό. Στο Λιβάδι, η Ρίτα Αντωνοπούλου (τηλ. 22810 51434) είναι γνωστή για τα τυριά από τις «γαλλίδες» προβατίνες της, το άγριο βύσσινο και τα άλλα γλυκά κουταλιού, τη σούμα και την κάππαρη. Η τοποθεσία Σκλαβογιάννη προσελκύει όσους θέλουν να γαληνέψουν με τα πορτοκαλί αντιφεγγίσματα της δύσης. Τα ψάρια παίζουν στον αφρό με φωσφορισμούς πλαγκτόν και δειλινού στις δαντελωτές αμμουδιές Γάνεμα, Βάγια, Κουταλάς και Καλό Αμπέλι, ενώ η διπλή λωρίδα γης στον Αϊ-Σώστη μένει χαραγμένη εικόνα στο ημερολόγιο των διακοπών.

 ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ Ρίζες (www.hotelrizes.gr, τηλ. 228-105-2222). Ολοκαίνουργιες οι δύο σουίτες, με ιδιωτικές πισίνες, και οι 14 κατοικίες σχεδιασμένες με μερακλίδικη άποψη και θαλπωρή από τους φιλόξενους ιδιοκτήτες, την χορογράφο Έλενα Κόντε και τον δημοσιογράφο Θανάση Αθανασιάδη. Οι βεράντες, το εστιατόριο και η πισίνα μοιάζουν να αιωρούνται, καθώς «βλέπουν» προς το ανεξίτηλης γοητείας σεριφιώτικο τοπίο. Coralli (www.coralli.gr, τηλ. 228-105-1600). Ενοικιαζόμενα κυκλαδίτικα διαμερίσματα και κάμπινγκ οργανωμένο με πισίνα-μπαρ επάνω στην ακτή Λιβαδάκια. Aμφιτρίτη και Νιόβη (τηλ. 228-105-1114, 228-105-2563, 693-752-0624). Ρομαντικά διακοσμημένα δωμάτια με ξεχωριστό χαρακτήρα το καθένα και θέα σε ολόκληρο τον όρμο του Λιβαδιού με το λιμάνι.

 ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ Το ακρογιάλι του Βήτου (τηλ. 228-105-9289). Τα παπουτσάκια της Άννας, ή κάποια άλλη από τις 17 επιλογές της ημέρας, είναι ό,τι πρέπει μετά το μπάνιο στη Συκαμιά. Ζαρζαβατικά από το μποστάνι, κρέατα από τους βοσκούς του νησιού, ιμάμ με τοπική μυζήθρα. Το ουζερί της Καλής (τηλ. 694-246-7987). Με εμπειρία σεφ στο Μόντε Κάρλο και σε διάσημα εστιατόρια της Ελλάδας, η Καλή εδώ και πέντε χρόνια προσφέρει τις δημιουργίες της στο Λιβάδι. Δοκιμάστε φρέσκα ψάρια, γευθείτε τις σάλτσες της στον αστακό και στις σαλάτες, απολαύστε μους πορτοκάλι του Άγγελου. Το Υπάρχο (τηλ. 228-105-1021). Ταβερνείο τριών γενεών στον Κουταλά. Ο Αντώνης Λιβανούς, που κάποτε έσκαβε στα μεταλλεία, φέρνει με το καΐκι την ψαριά, ενώ οι κόρες του στην κουζίνα μαγειρεύουν ιμάμ μπαϊλντί, μπριζόλα χοιρινή με ντομάτα και κάππαρη στον φούρνο, ρεβίθια φούρνου «κολαστήρι». 

Στου Στράτου (τηλ. 228-105-2566). Σπούδασε στη Σορβόννη, αλλά η Χώρα κέρδισε τον Στράτο Μαστοράκη ο οποίος, στο μεζεδοπωλείο-γκαλερί του, πλάι στα μαραθοπιτάκια και το καπνιστό ψαρονέφρι, σερβίρει ρακόμελο. Για γλύκισμα, χαλβάς σιμιγδαλένιος, σοκολατένιο σαλάμι, αχλάδι ποσέ σε κόκκινο κρασί. Μαργαρίτα (τηλ. 228-105-1321). «Χαμένη» σε περασμένες δεκαετίες και στην πυκνή φυλλωσιά των ημιφωτισμένων πεύκων, η ταβέρνα στην άκρη του Λιβαδιού προσφέρει απόλυτη νηνεμία και χορταστικά μαγειρευτά. Μεταλλείο (τηλ. 694-427-5540). Στη Χώρα, ο Παντελής είναι ξακουστός για τα παραδοσιακά του εδέσματα, τις live μουσικές βραδιές, τις χειμωνιάτικες νύχτες με γαστριμαργικές εμπειρίες και προβολές ταινιών. Αντωνία (τηλ. 228-105-1030): Αρκεί να της τηλεφωνήσετε και θα σας περιμένει με ντοματάκια τηγανητά σε κουρκούτι, ντόπια ξινομυζήθρα και μακαρονάδα με ντόπιο κόκορα, στο μαγειρείο της στην Παναγιά. Μαρδίτσα και Κύκλωπας (τηλ. 228-105-1003 και 228-105-1009) Στο Μεγάλο Λιβάδι, τα τραπεζάκια στην άμμο, κάτω από τα λαμπιόνια στα αρμυρίκια, κοιτούν τα «γλυπτά» των μεταλλείων και στολίζονται με πιάτα γεμάτα ψάρια από το παραγάδι και σπιτικά φαγητά της γιαγιάς. 

 Διαβάστε τη συνέχεια http://birdibirdi.blogspot.com/2010/10/blog-post_7051.html#ixzz1xJK20mw1 Birdi Birdi Blog Under Creative Commons License: Attribution