ΙΟΥΛΙΟΣ 2007
Στον μεγάλο απόντα, στον αξέχαστο Σωτήρη Μουστάκα, ήταν αφιερωμένη η παράσταση που παρουσίασε στην Κομοτηνή ο θίασος του Θύμιου Καρακατσάνη, με το έργο του Αριστοφάνη «Πλούτος»..
Μια δροσερή καλοκαιρινή παραγωγή, η οποία έχοντας ήδη μια πετυχημένη πορεία στη Αθήνα και την Επίδαυρο, περιοδεύει για δεύτερη χρονιά στη περιφέρεια, πλαισιωμένη από άξιους και ταλαντούχους, παλαιούς και νέους καλλιτέχνες, όπως ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο Τάκης Παπαματθαίου, η Μίρκα Καλατζοπούλου, ο Κώστας Ευρυπιώτης, η Αλεξάνδρα Καρακατσάνη (εξαιρετική στο ρόλο της Πενίας, που πέρυσι ερμήνευσε με επιτυχία ο αείμνηστος πια Σωτήρης Μουστάκας), ενώ ανάμεσα στα άτομα του Χορού είναι και η Αλεξία Μουστάκα.
Ο Θύμιος Καρακατσάνης μας μίλησε για τον Αριστοφάνη, την τέχνη, τον πολιτισμό, την πολιτική, αλλά και γενικότερα για όλα όσα τον εξοργίζουν και τον πληγώνουν στην Ελλάδα του σήμερα.
ΕΡ : Ένα ακόμη καλοκαίρι με μια αριστοφανική παράσταση στην περιφέρεια. Ποιά είναι η εικόνα που έχετε από την επαφή σας με το κοινό της επαρχίας.
ΑΠ : Το κοινό είναι το ίδιο παντού. Αυτοί που λένε ότι το κοινό αλλάζει, ασχολούνται πολύ με την περιφέρεια τους, εννοώ τα οπίσθιά τους. Κάποτε βλέπαμε ένα κοινό πολύ αγνότερο από ότι είναι σήμερα, αλλά δυστυχώς η τηλεόραση έχει κάνει όλη την Ελλάδα ένα τηλεοπτικό ηλίθιο χωριό. Όσοι αντιστέκονται, τους χαιρόμαστε, τους αγαπάμε και ποθούμε να μας φέρουν κι άλλους τέτοιους μαζί μας.
ΕΡ : Υπάρχει εναλλακτική λύση; Υπάρχει τρόπος να αντισταθούμε και να ξεφύγουμε από την τηλεοπτική μιζέρια;
ΑΠ : Υπάρχει τρόπος. Πολύ εύκολα μπορούμε να κλείσουμε το κουμπί. Αν το κλείσουμε, χάνουν την διαφημιστική πίτα, η οποία είναι χρήμα. Γιαυτό παίζουμε και τον «Πλούτο».
ΕΡ : Μιλήστε μας για την παράσταση αλλά και για αυτά τα ιδιαίτερα στοιχεία που εσείς είδατε στο έργο με τη ματιά του σκηνοθέτη;
ΑΠ : Το έργο είναι το τελευταίο του Αριστοφάνη και γράφτηκε τότε που το νόμισμα είχε μόλις 80 χρόνια ζωής. Τώρα πως κατάφερε να αποστάξει τόσο καταπληκτικά την έννοια, τη φθορά που δημιουργεί το χρήμα στην κοινωνία! Τόσο σοφά και τόσο μαγικά και προφητικά! Το χρήμα λέει πάει στους βρώμικους γιατί ο πλούτος είναι στραβός και προσπαθούνε σε όλο το έργο να τον ξεστραβώσουνε και όντως τον ξεστραβώνουνε αλλά αποδεικνύεται όλα αυτά γίνονται στον ύπνο του Καρίωνα και είναι μια ουτοπία.
ΕΡ : Κάθε φορά που σας βλέπουμε στη σκηνή, έχουμε την εντύπωση ότι ο Αριστοφάνης είναι το πρόσχημα, είναι το άλλοθι για να μιλήσετε για όσα σας εξοργίζουν και σας πληγώνουν στην Ελλάδα του σήμερα.
ΑΠ : Αλοίμονο ο καλλιτέχνης που δεν έχει στόχο, που δεν βλέπει τι συμβαίνει γύρω του, που ασχολείται – ξέρω γω – με ένα έντομο που πέρασε στο χώρο, έγραψε ένα μηδενικό και έφυγε. Αυτά είναι προβλήματα για μία τάξη που δεν έχει προβλήματα. Ο τόπος, η ζωή έχει προβλήματα. Αυτά πρέπει να βλέπει ο καλλιτέχνης και μέσα από τα έργα να εμπνέεται και να εμπνέει τον κόσμο για να μπορεί να αγωνιστεί. Το θέατρο δεν μπορεί να κάνει επαναστάσεις αλλά μπορεί να γεννήσει επαναστάτες. Γελάω σημαίνει σκέφτομαι. Κι εδώ γελάνε πολύ. Ευτυχώς έχουμε έναν κόσμο ο οποίος θέλει να γελάσει αλλά θέλω και να σκεφτεί.
ΕΡ : Ποια προβλήματα της καθημερινότητας σάς κεντρίζουν το ενδιαφέρον και θέλετε να τα περάσετε και μέσα από την παράσταση;
ΑΠ : Το πρώτο πρόβλημα είναι αν το σύστημα μπορεί να ικανοποιήσει τις ανθρώπινες ανάγκες. Ανθρώπινες ανάγκες δεν είναι μόνο το ξεροκόμματο ή το παντεσπάνι. Είναι το δικαίωμα στην εργασία, η παιδεία, η υγεία, ο πολιτισμός που είναι μια πραγματική παιδεία και θα έπρεπε να είναι μια κοινωνική παροχή.
ΕΡ : Η τέχνη και ο πολιτισμός σε ποιό σημείο βρίσκονται σήμερα και τι ρόλο παίζουν στη ζωή μας;
ΑΠ : Υπάρχουν όλα. Και καλό και κακό θέατρο. Οι μανάδες μας, οι αδερφές μας, οι ερωμένες μας. Υπάρχουνε και οι πόρνες. Εμείς φροντίζουμε να έχουμε πολλές γόνιμες γυναίκες.
ΕΡ : Αν ζούσε ο Αριστοφάνης σήμερα, τι θα έγραφε για τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που ζούμε, που ερωτευόμαστε;
ΑΠ : Δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα στην ελληνική κοινωνία από την εποχή του Αριστοφάνη, γιατί δεν έχουν αλλάξει τα συμφέροντα. Μόνο η τεχνογνωσία. Η επιστήμη και η τεχνολογία δεν έχουν κάνει ουσιαστική πρόοδο και αυτοί που ξέρουν λένε ότι αν δεν είχαμε κατακτηθεί από τους Ρωμαίους, θα είχαμε φτάσει στο διάστημα πολλούς αιώνες πρίν. Ο Αριστοφάνης τα έχει περιγράψει όλα αυτά με θείο και ποιητικό τρόπο. Θεωρείται εφάμιλλος της Σαπφούς της Λέσβιας.
Τώρα δυστυχώς η Λέσβια γίνεται λεσβία και νομίζει ότι απελευθερώνεται, ενώ η άλλη που είναι κανονική της βγαίνει η ψυχή από το πρωί μέχρι το βράδυ για να υπηρετεί το σύστημα και παράλληλα τον αφέντη που λέγεται οικογένεια.
Και μην ακούτε που λένε η χειραφέτηση της γυναίκας. Αυτό ήταν ένα όνειρο ηλίθιο. Απλώς τη βάλανε να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ. Να είναι μια παραγωγική μονάδα και παράλληλα να είναι σκλάβα στα παιδιά και στον άνδρα της. Αν αυτό είναι χειραφέτηση τότε το μόνο που μπορεί να κάνει η χείρα μας είναι να μας μουντζώσει.
Νομίζω τα ίδια θάγραφε που έχει γράψει. Αυτά τα έχει αναλύσει τόσο σοφά που είναι διαχρονικά. Μακάρι να μας τα μεταφέρουνε σωστά οι μεταφραστές και όσοι ασχολούνται με τον Αριστοφάνη. Νομίζουν ότι άμα βάλουν ένα κοστούμι ή ένα αυτοκίνητο στον επιδαύρειο χώρο ότι κάνουνε πρωτοπορία. Άμα είναι έτσι η πρωτοπορία η όπισθεν πως μπαίνει;
ΕΡ : Κλείνετε μισό αιώνα στο σανίδι. Υπάρχει κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό που θα θέλατε να κάνετε για την τέχνη και τον πολιτισμό;
ΑΠ : Ναι θα ήθελα να σκοτώσω όλους τους υπουργούς πολιτισμού και όλους τους πρωθυπουργούς που δεν ασχολούνται με τον πολιτισμό. Επειδή δεν μου αρέσει η έννοια του φόνου, ούτε και για τον πιο μεγάλο εγκληματία που είναι ο παράλογος πολιτικός, δεν θέλω να τους σκοτώσω. θα μπορούσα όμως να τους εξορίζω και θα ήμουν πανευτυχής αν το κατάφερνα αυτό.
ΕΡ : Βλέπουμε πολλούς συνάδελφοί σας δοκιμάζουν την τύχη τους στην πολιτική, εξαργυρώνοντας την αναγνωρισιμότητα που έχουν με μια θέση στη Βουλή ή στους Δήμους. Θα κάνατε κάτι ανάλογο, έτσι ώστε να είστε και εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις για τον πολιτισμό;
ΑΠ : Μου έχουν γίνει προτάσεις κατά καιρούς να μπω στο κοινοβούλιο. Εμένα όμως ο στόχος μου είναι αφυπνιστικός και όχι να χειροκροτώ το εκάστοτε πρωθυπουργό ή πρόεδρο της αντιπολίτευσης την ώρα που μιλάει στη Βουλή. Η τέχνη είναι μια απόλυτα πολιτική πράξη. Το να μπεις στον πολιτικό στίβο είναι εκποίηση των πεποιθήσεών σου. Θα ήμουν ευτυχής άν έμπαιναν στη Βουλή άνθρωποι που ασχολήθηκαν πραγματικά με τον πολιτισμό. Η αναγνωρισιμότητα δεν σημαίνει ότι ασχολούμαι με τον πολιτισμό. Τότε τι να πει και η Γαβριέλα η πόρνη στην πλατεία Βάθης, που είχε επικοινωνία με τόσους πριαπισμούς.
ΕΡ : Το ρόλο και το μέλλον των ΔΗΠΕΘΕ στην περιφέρεια πως τα βλέπετε;
ΑΠ : θα ήταν προτιμότερο να ιππεύει κανείς παρά να δηπεθεύει. Ο τρόπος που φτιάχνονται αυτά είναι ένα αλισβερίσι για πισίνες και πισινούς και εκεί διαφωνώ.
ΕΡ : Ποιό είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε και μέσα από αυτή την παράσταση στο κοινό της περιοχής;
ΑΠ : Πιστεύω ότι οι άνθρωποι που ζούν σε ένα τόπο έχουν κοινά συμφέροντα, πρέπει να αγαπιούνται, να βοηθάει ο ένας τον άλλον, να προσπαθεί ο ένας να ανεβάσει το επίπεδο του άλλου. Αυτό θα πει πολυπολιτισμική κοινωνία και όχι ανταγωνιστική και μάλιστα καμμιά φορά και άσχημη. Εγώ χαίρομαι όταν έρχονται οι μουσουλμάνοι να με δουν στο θέατρο γιατί ξέρω ότι αυτοί οι άνθρωποι θα αρχίσουν να σκέφτονται και να βλέπουν αλλιώς τα πράγματα.
Ο χρόνος πριν την παράσταση πολύτιμος και ο Θύμιος Καρακατσάνης μας αποχαιρετά, τρέχοντας στο καμαρίνι για να ντυθεί και να μεταμορφωθεί στη στιγμή σε ένα ακόμη αριστοφανικό ήρωα της ζωής του. Ο κόσμος γεμίζει ασφυκτικά το χώρο του θερινού θεάτρου. Τα φώτα χαμηλώνουν. «Γελάω σημαίνει σκέφτομαι» είναι η τελευταία σκέψη που προλαβαίνω να κάνω πριν παρασυρθώ κι εγώ από ένα αυθόρμητο κύμα γέλιου στο μαγικό σύμπαν του Αριστοφάνη.
Στη σκηνή ο δούλος Καρίων ονειρεύεται ότι ο τυφλός Πλούτος βρίσκει το φως του…
ΦΟΝ ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου