Σολομώντεια λύση στα πνευματικά δικαιώματα

Συντάκτης: 

Δημήτρης Κανελλόπουλος, Έφη Μαρίνου, Αντα Ψαρρά

Επειτα από σειρά διαβουλεύσεων που ολοκληρώθηκαν και εν μέσω πολλών και διαφορετικών αντιδράσεων, έρχεται αυτές τις μέρες στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για τα πνευματικά δικαιώματα με… σολομώντειες παρεμβάσεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Ερώτημα παραμένει φυσικά αν οι διαφωνίες τελικά θα αμβλυνθούν ή θα οξυνθούν.

Η «Εφ.Συν.» παρουσίασε αναλυτικά το χρόνιο πρόβλημα των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών και κυρίως την ανάγκη διασφάλισης διαφάνειας, δίκαιης κατανομής και κανόνων που θα ορίζουν τους πλήρεις ελέγχους στην ΑΕΠΙ αλλά και σε κάθε παρόμοια εταιρεία διαχείρισης.

Δημοσιεύματα που αφορούσαν τις σκοτεινές πλευρές στην οικονομική διαχείριση της ΑΕΠΙ, την απόφαση της διοίκησης της εταιρείας για άμεση μετακόμιση στην Κύπρο λόγω σφοδρών αντιδράσεων στις διατάξεις του νομοσχεδίου, τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο καλοκαίρι και, τέλος, τις διαφορετικές απόψεις και στάσεις δημιουργών και χρηστών δικαιωμάτων σε σχέση με τις διατάξεις του νομοσχεδίου.

Θυμίζουμε ακόμα ότι το νομοσχέδιο έρχεται να εφαρμόσει σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και να βάλει τάξη στο θολό μέχρι σήμερα τοπίο λειτουργίας των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) αλλά και των Ανεξάρτητων (ιδιωτικών) Οργανισμών Διαχείρισης (ΑΟΔ).

Τρία ήταν τα πλέον καυτά ζητήματα που συγκέντρωσαν τα αντίπαλα βέλη μεταξύ των ενδιαφερομένων αλλά και μερίδας βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.

Σημειώνεται εδώ ότι ειδικά η ΑΕΠΙ διατύπωνε με υπόμνημά της διαφωνία ακόμα και στην υιοθέτηση της οδηγίας και σχεδόν πλήρη αντίθεση με τις περισσότερες διατάξεις του νομοσχεδίου. Αυτός προφανώς ήταν ένας από τους λόγους που δηλώθηκε η ΑΕΠΙ στα κυπριακά Μητρώα.

Σημείο πρώτο: οι νομικές διατάξεις που θα καλύπτουν τη λειτουργία των ΟΣΔ (με δεσπόζουσα ή όχι θέση στην αγορά) θα είναι τελικά κοινές και για τους ΑΟΔ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τις αλλαγές όλοι οι οργανισμοί θα λειτουργούν με βάση ενιαίες νομοθετικές διατάξεις χωρίς εξαιρέσεις.

Σημείο δεύτερο: η προβλεπόμενη αναγκαστική καταφυγή σε διαιτησία στις περιπτώσεις διαφωνιών μεταξύ χρηστών και οργανισμών, όπως η ΑΕΠΙ, τελικά απαλείφεται. Υπάρχει η δυνατότητα εθελοντικής καταφυγής, αλλά τίποτε (δηλαδή αμοιβολόγια, οφειλές κ.λπ.) δεν «παγώνει» μέχρι την τελική δικαστική κρίση.

Σημείο τρίτο: ορισμός επιτρόπου στην περίπτωση που διαπιστώνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες κακοδιοίκηση, οικονομικές ατασθαλίες κ.λπ. στους ΟΣΔ και ΑΟΔ οργανισμούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες, αντί για τον επίτροπο θα έχει αυξημένες αρμοδιότητες το Εποπτικό Συμβούλιο που θα εκλέγεται από τους δημιουργούς-μέλη.

Το Ε.Σ. θα ελέγχει, θα παρίσταται και υποχρεωτικά θα είναι ενήμερο για την οποιαδήποτε κίνηση ή απόφαση της διοίκησης του κάθε οργανισμού.

Δεν γνωρίζουμε ωστόσο με ποιες διαδικασίες προβλέπεται, αν προβλέπεται, η δυνατότητα προσφυγής του Εποπτικού στη Δικαιοσύνη ώστε μια «αμαρτωλή» διοίκηση να μπορεί τελικά να παυτεί.

Τέλος, πάντα σύμφωνα με πληροφορίες, περιορίζονται κατά πολύ οι αρμοδιότητες του ΟΠΙ (Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας), που είχε υποστεί επί χρόνια σφοδρή κριτική για μεγάλη αδράνεια, και την κύρια ευθύνη για την καλή λειτουργία των οργανισμών επωμίζεται πλέον το υπουργείο Πολιτισμού.

Προφανώς τα παραπάνω σημεία βρίσκονται ακόμα στο στάδιο των πληροφοριών και εν αναμονή της κατάθεσης του νομοσχεδίου που θα ξεκαθαρίσει όλο το τοπίο των αλλαγών.

«Σκανδαλωδώς ευνοημένη η ΑΕΠΙ από το νέο καθεστώς»

Στην «Εφ.Συν.», ωστόσο, ήδη έφτασε η πρώτη αντίδραση από τον Γιάννη Γλέζο («Αυτοδιαχείριση»- ξεχωριστή εταιρεία από την ΑΕΠΙ), ανοίγοντας προφανώς έναν νέο κύκλο διαλόγου:

«Φαίνεται ότι οι πιέσεις 3 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με δεσμούς με την ΑΕΠΙ έπιασαν τελικά τόπο και στο ΥΠ.ΠΟ. Το νομοσχέδιο για τη συλλογική διαχείριση τροποποιείται ξαφνικά ώστε η ΑΕΠΙ να βγαίνει τρομερά και σκανδαλωδώς ευνοημένη από το νέο καθεστώς. Συγκεκριμένα, θα πάψει να λειτουργεί ως Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ), όπως λειτουργούσε μέχρι σήμερα, αλλά θα τελεί σε ένα “ειδικό προνομιακό καθεστώς”, το οποίο θα της εξασφαλίζει όλα τα πλεονεκτήματα των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης, ενώ θα έχει μερικές μόνον από τις υποχρεώσεις τους. Δηλαδή το άρθρο 56 για τη Δεσπόζουσα Θέση και για ότι πρέπει υποχρεωτικά όποιος την έχει να είναι Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης (δηλαδή να είναι ή μη κερδοσκοπικός ή να ελέγχεται από τα μέλη του σύμφωνα με το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας) αλλοιώνεται φωτογραφικά ειδικά για την ΑΕΠΙ δημιουργώντας την κατηγορία Ανεξάρτητη Οικονομική Οντότητα με δεσπόζουσα θέση! Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν ΟΣΔ δύο ταχυτήτων. ΗΑΕΠΙ (με ειδικό προνομιακό καθεστώς) και όλοι οι άλλοι. Χαρακτηριστικό του νέου αυτού καθεστώτος είναι ότι η ΑΕΠΙ δεν θα ελέγχεται από τα μέλη της, όπως όλοι οι υπόλοιποι ΟΣΔ. Αντίθετα, θα υπάρχει μία επίφαση ελέγχου από κάποιο συμβούλιο, ενώ η πλειοψηφία των δημιουργών, όπως προβλέπει η οδηγία της Ε.Ε., θα είναι ανήμπορη να επιβάλει οτιδήποτε.

Ταυτόχρονα καταργείται η διαδικασία συναπόφασης αμοιβολογίων που περιλάμβανε το προηγούμενο νομοσχέδιο, ώστε να μπορεί η ΑΕΠΙ να αποφασίζει μονομερώς τα αμοιβολόγιά της κατά το δοκούν και να εκβιάζει τους χρήστες μουσικής έχοντας το πάνω χέρι με ποινικό. Δηλαδή θα αποφασίζει η ίδια για το πόσο υψηλές θα είναι οι αμοιβές της και όσοι δεν συμμορφώνονται θα τους πηγαίνει τόσο στα πολιτικά δικαστήρια για να πληρώσουν όσο και στα ποινικά. Με άλλα λόγια, το άρθρο 45 του νόμου με την πρόσφατη αλλοίωσή του κάνει τη συλλογική διαπραγμάτευση εθελοντική!

Δεν θα υπάρχει κανένας ουσιαστικός έλεγχος στα οικονομικά της ΑΕΠΙ, δεδομένου ότι θα συνεχίζει να είναι κερδοσκοπική επιχείρηση που θα ανήκει σε μία και μοναδική οικογένεια, η οποία θα τη διαχειρίζεται κατά το δοκούν. Πόσο μάλλον που με αυτή την αλλοίωση του νόμου καταργείται το άρθρο 53, δηλαδή ο κρατικός επίτροπος!

Ατομα της διοίκησης της ΑΕΠΙ κατά ισχυρισμούς λαμβάνουν αμοιβή άνω των 30.000 ευρώ μηνιαίως! Σε αυτήν προστίθενται τυχόν bonus, ταξίδια σε πρώτη θέση, πεντάστερα ξενοδοχεία, ακριβά δείπνα, αυτοκίνητα κ.λπ. Τα χρήματα αυτά καταβάλλονται ενώ η ΑΕΠΙφαίνεται να έχει οικονομικά προβλήματα και δημιουργοί υποφέρουν και δεν έχουν να ζήσουν. Είναι από τη διαχείριση των δικαιωμάτων αυτών των δημιουργών που η ΑΕΠΙκερδίζει τα χρήματα που καταβάλλει στους ιδιοκτήτες της εταιρείας.

Το τραγικότερο όλων είναι ότι το υπουργείο ευνοεί κατάφωρα την ΑΕΠΙ τη στιγμή που αυτή ελέγχεται για ενδεχόμενες ατασθαλίες από το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Πολιτισμού. Πώς μπορεί ένα υπουργείο να ελέγχει έναν ΟΣΔ για σοβαρές οικονομικές παραβάσεις και σχετικές ατασθαλίες και νομοθετικά την ίδια στιγμή να τον ευνοεί πλήρως παραβιάζοντας κάθε αρχή ισότητας και αναλογικότητας σε σχέση με τους υπόλοιπους ΟΣΔ;».

Ακύρωση λόγω... ΑΕΠΙ

Πριν από μία εβδομάδα, 3 Σεπτεμβρίου, η γνωστή τραγουδίστρια Αναστασία Μουτσάτσου ανέβασε στη σελίδα της στο facebook το παρακάτω post εναντίον της ΑΕΠΙ:

Θέλω να ενημερώσω τους φίλους που σκόπευαν να μας συναντήσουν στις 14 του Σεπτέμβρη στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη, «50+1 χρόνια Νότης Μαυρουδής» μαζί με τη Νένα Βενετσάνου και τον Γιώργο Τοσικιάν, ότι η συναυλία ακυρώνεται λόγω αδυναμίας πληρωμής του ποσού των 2.000 ευρώ περίπου, με τον ΦΠΑ, που απαίτησε προκαταβολικά (!) η ΑΕΠΙ για να επιτρέψει την πραγματοποίησή της.

Να σημειώσω εδώ ότι και οι τρεις (Μαυρουδής-Βενετσάνου-Μουτσάτσου) είμαστε μέλη της. Για εκείνους που δεν γνωρίζουν, η ΑΕΠΙ στο παρελθόν έπαιρνε ποσοστό επί του εισιτηρίου -και σωστά- μετά την πραγματοποίηση της συναυλίας.

Με αυτήν της την απόφαση η ΑΕΠΙ, προκειμένου να προστατέψει το πνευματικό δικαίωμα ως οφείλει, δημιουργεί ακόμα ένα εμπόδιο, μετά την υπερφορολόγηση και την κρίση, στην πιθανότητα να επιβιώσει ένας καλλιτέχνης από το έργο του

Πηγή : http://www.efsyn.gr/