Ένας φόρος τιμής στην Μέλπω Αξιώτη

Ενα σύντομο ντοκιμαντέρ αναφοράς και μνήμης στη Μυκονιάτισσα δημιουργό και αγωνίστρια Μέλπω Αξιώτη, δημιούργησαν μαθητές και καθηγητές του Γυμνασίου Μυκόνου, με αφορμή τη συμμετοχή τους στον Πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό ταινιών μικρού μήκους αλλά και την επέτειο των 50 χρόνων από τον θάνατό της.

Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται σύντομα στη ζωή και στο έργο της μεγάλης Μυκονιάτισσας λογοτέχνιδας, που άφησε σημαντικό έργο στην πεζογραφία και την ποίηση. Αναφέρει τα πιο σημαντικά σημεία της βιογραφίας της και εστιάζει στις δυσκολίες που συνάντησε στη ζωή της, από την παιδική ακόμα ηλικία μέχρι και το τέλος της ζωής της, στη βαρύτητα και στη σημασία του συγγραφικού της έργου, στους πολιτικούς αγώνες της και στην συνολική και διαχρονική λογοτεχνική, πολιτική και κοινωνική αξία του έργου της.

 

Φόρος τιμής στη μεγάλη λογοτέχνιδα

Ο καθηγητής φιλολογίας του Γυμνασίου Μυκόνου, Δημήτρης Παπαδημητρίου, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” για την διαδικασία της δημιουργίας του ντοκιμαντέρ, το οποίο είναι εδώ και λίγες ημέρες διαθέσιμο στο κοινό μέσω της πλατφόρμας youtube.

“Πρόπερσι, συμμετείχαμε με το Γυμνάσιο Απάνω Μεράς, με ένα ντοκιμαντέρ για την Μάντω Μαυρογένους. Αποφασίσαμε και φέτος μία ομάδα καθηγητών και μαθητών να συμμετάσχουμε στον ίδιο διαγωνισμό ξανά στην κατηγορία ντοκιμαντέρ. Ευκαιρίας δοθείσης ότι φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατό της, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ για την Μέλπω Αξιώτη, ως ελάχιστο φόρο τιμής προς αυτήν” αναφέρει σχετικά με την αφορμή της δημιουργίας του ντοκιμαντέρ ο κ. Παπαδημητρίου.

“Το πιο σημαντικό είναι ότι το ντοκιμαντέρ αυτό δημιουργήθηκε με πρωταγωνιστές τα παιδιά. Μάθαμε πως μπορούμε να φτιάξουμε ένα ντοκιμαντέρ, μελετήσαμε τη ζωή και το έργο της λογοτέχνιδας, διαβάσαμε αποσπάσματα από βιβλία της, γράψαμε τη βιογραφία της και τα αφηγηματικά μέρη. Ήταν μία πολύ ωραία , αν και κουραστική κι επίπονη διαδικασία και είμαστε περήφανοι τελικά για το αποτέλεσμα που πιστεύουμε ότι εκφράζει αυτήν τη μεγάλη λογοτέχνιδα η οποία αδικήθηκε από την ιστορία λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων αλλά και λόγω του ότι ήταν γυναίκα σε μία εποχή που τα πατριαρχικά πρότυπα ήταν πολύ χειρότερα και οι συμπεριφορές βαναυσότερες. Διώχθηκε, αντιμετωπίστηκε εχθρικά , κυνηγήθηκε, εξορίστηκε...Ακόμα και από τους ντόπιους δεν αντιμετωπίστηκε με φιλικό τρόπο κι έγινε αγώνας για να γίνει η προτομή της στο νησί. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, είμαστε χαρούμενοι που, με τη βοήθεια κάποιων ανθρώπων του νησιού, δημιουργήσαμε ένα όμορφο ψηφιδωτό για τη ζωή και το έργο της, αποδίδοντας έναν φόρο τιμής σε αυτή την γυναίκα”.

 

Συντελεστές και αρωγοί

Για την ταινία συνεργάστηκαν οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ανδρομάχη Ζγκούρα, Γιώργος Νίκου και Μαρία Ντίνου και οι μαθητές (με τη σειρά που εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ): Γεωργία Ζουγανέλη , Αγάπη Ευαγγελίου, Σορίνα Γκρέφου, Ιωάννα Δακτυλίδη, Στέφανος Κουκάς, Γιουλίτα Καμπέρι, Φαίη Αρχοντή, Διονυσία Γεωργίου, Κλαίρη Μπαϊράμι.

Καθοριστική για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ αλλά και για το τελικό αποτέλεσμα, υπήρξε η συμβολή του συγγραφέα Παναγιώτη Κουσαθανά, της καθηγήτριας Αγγλικής φιλολογίας και υπεύθυνης της Λέσχης Ανάγνωσης της Μυκόνου, Αγγέλας Καλαφάτη και του διευθυντή του Γυμνασίου Μυκόνου και προέδρου της ΔευτεροβάθμιαςΣχολικής Επιτροπής του Γυμνασίου Μυκόνου, Δημήτρη Μπάλλα.

Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θα ανακοινωθούν πριν το τέλος του σχολικού έτους ενώ η πρώτη επίσημη προβολή του ντοκιμαντέρ του Γυμνασίου Μυκόνου προβλέπεται να πραγματοποιηθεί τον Μάιο, στο νησί της Μυκόνου, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την Μέλπω Αξιώτη.

 

Ο βίος και το έργο της Μέλπως Αξιώτη

Η Μέλπω Αξιώτη (1905-1973) καταγόταν από παλιά αρχοντική οικογένεια της Μυκόνου. Γονείς της ήταν ο μουσικοσυνθέτης Γεώργιος Αξιώτης και η Καλλιόπης Βάβαρη. Μεγάλωσε στην Μύκονο και από το 1918 ως το 1922 μπήκε εσωτερική στη Σχολή των Ουρσουλίνων της Τήνου. Το 1925 παντρεύτηκε το θεολόγο και δάσκαλό της Βασίλη Μάρκαρη, από τον οποίο χώρισε τέσσερα χρόνια αργότερα.  Το 1933 έκανε την πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα, με το διήγημα Απ' τα χτες ως τα σήμερα, στην εφημερίδα Μυκονιάτικα Χρονικά. Ακολούθησαν κι άλλες δημοσιεύσεις στο ίδιο περιοδικό μέχρι το 1938 που κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο” Δύσκολες Νύχτες” για το οποίο τιμήθηκε ένα χρόνο αργότερα με το πρώτο βραβείο του Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών.  Το 1936 προσχώρησε στο Κ.Κ.Ε. και παρέμεινε πιστή στην Αριστερά ως το θάνατό της.

Κατά την προπολεμική περίοδο ήρθε σε επαφή με τους αθηναϊκούς λογοτεχνικούς κύκλους και γνωρίστηκε με το Νίκο Εγγονόπουλο, το Γιώργο Θεοτοκά, το Νίκο Καββαδία, τον Κλέωνα Παράσχο και τον Γιώργο Σεφέρη, ενώ στην Κατοχή, εντάχθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ και συνεργάστηκε στον παράνομο Τύπο μαζί με τη Διδώ Σωτηρίου, την Έλλη Αλεξίου, την Έλλη Παππά κ.ά .Μετά την απελευθέρωση, συνέχισε τη συγγραφική και πολιτική της δραστηριότητα για την οποία διώχθηκε καταφεύγοντας στη Γαλλία όπου γνωρίστηκε με κορυφαίες μορφές της αριστερής διανόησης (Louis Aragon, Elsa Triolet, Paul Elyard, Andre και Alice Bonnard, Pablo Neruda κ.α.). Το μυθιστόρημά της Εικοστός αιώνας μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και της χάρισε πανευρωπαϊκή καταξίωση.

Το Δεκέμβριο του 1964 επισκέφτηκε την Ελλάδα μετά από επίπονες προσπάθειες τεσσάρων χρόνων και το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου επαναπατρίστηκε με απόφαση του τότε υπουργού εξωτερικών Ηλία Τσιριμώκου. 

Τα τελευταία χρόνια τςη ζωής της υπέφερε από προϊούσα αμνησία και σωματική καχεξία. Έφυγε από τη ζωή τον Μάιο του 1973.

 Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συγγραφικής της φυσιογνωμίας διαδραμάτισαν οι εμπειρίες της από τη ζωή στη Μύκονο, καθώς επίσης το μοίρασμα των νεανικών της χρόνων ανάμεσα στο νησί και την Αθήνα. Βασικό άξονα του έργου της αποτέλεσε η μνήμη και η απόπειρα ανάπλασης του παρελθόντος ενώ, παράλληλα, η γραφή της επηρεάστηκε από τις νεωτεριστικές τάσεις της γενιάς του ‘30, το ρεύμα του σουρεαλισμού, την εμφάνιση του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα και την ένταξή της στο κομμουνιστικό κόμμα.

Πηγή : https://www.koinignomi.gr/