φωτοTzina Prokopiou
Παρά το γεγονός, ότι συνήθως προωθούνται ως οι ιδανικοί προορισμοί για τις καλοκαιρινές διακοπές των επισκεπτών, ο χειμώνας για τα μικρά νησιά των Κυκλάδων αποτελεί περίοδο υψηλής ανασφάλειας, σε κοινωνικό, υγειονομικό, αλλά και επιχειρηματικό επίπεδο.
Επί σειρά ετών, τόσο μέσα από τα ρεπορτάζ της «Κοινής Γνώμης», όσο και από τις παρεμβάσεις που διαχρονικά πραγματοποιούν προς το κεντρικό κράτος οι φορείς των Κυκλάδων, για τα ζητήματα που προκύπτουν από τη συνθήκη της νησιωτικότητας, έχει διαφανεί η ανισότητα που δημιουργείται ανάμεσα στις – ακόμη και δυσπρόσιτες ή απομακρυσμένες – περιοχές της ηπειρωτικής χώρας και στη νησιωτική χώρα, πόσω δε μάλλον για τα μικρότερα νησιά.
Την κατάσταση σκιαγραφούν οι Δήμαρχοι της Σερίφου, κ. Κωνσταντίνος Ρεβίνθης, της Σικίνου, κ. Βασίλης Μαράκης, της Ανάφης, κ. Ιάκωβος Ρούσσος και της Κιμώλου, κ. Κωνσταντίνος Βεντούρης, οι οποίοι μίλησαν στην εφημερίδα, σχετικά με τα σημαντικότατα ζητήματα, που ορισμένες φορές αναγκάζουν τους πολίτες των νησιών αυτών να αισθάνονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Πολυεπίπεδα τα προβλήματα της μικρονησιωτικότητας
Κατά τη χειμερινή περίοδο, ακόμη και μία παρατεταμένη κακοκαιρία, που θα κρατήσει «δεμένα» τα πλοία στα λιμάνια, μπορεί να σημαίνει έλλειψη βασικών προϊόντων και αγαθών από τα ράφια των εμπορικών καταστημάτων και των φαρμακείων σε ένα μικρό νησί, δεδομένου ότι δεν υπάρχει άλλος διαθέσιμος τρόπος μεταφοράς εμπορευμάτων. Συγκεκριμένα, ο Δήμαρχος Ανάφης, κ. Ιάκωβος Ρούσσος, αναφέρθηκε στη συγκυρία των προηγούμενων ημερών, όπου τις δύο συνεχόμενες 48ωρες απεργίες της ΠΝΟ διαδέχτηκε η κακοκαιρία «Κάρμελ», σημειώνοντας, ότι λόγω μη δυνατότητας μεταφοράς των εμβολιαστικών σκευασμάτων, ο εμβολιασμός των κατοίκων με την αναμνηστική δόση καθυστέρησε περίπου για δέκα ημέρες, ωστόσο τόνισε, πως λόγω της έγκαιρης προετοιμασίας των φαρμακοποιών και της λήξης της απεργίας, δεν υπήρξαν ελλείψεις σε φάρμακα.
Παράλληλα, η ελλιπής υγειονομική θωράκιση πολλών μικρών νησιωτικών κοινωνιών, όπως τα νησιά με λιγότερους από 3.000 μόνιμους κατοίκους, επιτάσσει τη διακομιδή, διά θαλάσσης ή μέσω του ελικοπτέρου του ΕΚΑΒ, περιστατικών, όπου και πάλι καθοριστικό ρόλο έχουν οι καιρικές συνθήκες, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις είναι αδύνατη η προσγείωση ελικοπτέρου σε συνθήκες θυελλωδών ανέμων, ενώ καθίσταται δύσκολη και η διακομιδή με πλωτό μέσο.
Επιπλέον, σε περιπτώσεις απεργίας στον κλάδο της ακτοπλοΐας, απαραίτητη είναι η συγκέντρωση προμηθειών από πολίτες και επαγγελματίες, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες για το διάστημα του αποκλεισμού, ενώ στο ενδεχόμενο πολυήμερων κινητοποιήσεων και πάλι οι πολίτες των μικρότερων, κυρίως, νησιών, βρίσκονται αντιμέτωποι με ελλείψεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.
Σε αντίθεση με τους πολίτες της ηπειρωτικής χώρας, οι θαλάσσιες μεταφορές και η θαλάσσια συγκοινωνία, τόσο μεταξύ των νησιών, όσο και μεταξύ των νησιών και της πρωτεύουσας αποτελούν τη μοναδική επιλογή, χωρίς να υπάρχει καμία εναλλακτική λύση. Το γεγονός αυτό, σε συνάρτηση με τα παραπάνω και δεδομένου, ότι από πλευράς της πολιτείας δεν έχει ακόμη δοθεί η απαραίτητη μέριμνα για την κάλυψη όλων αυτών των ελλείψεων και αναγκών, διαμορφώνει ένα σκηνικό ανισότητας και ανασφάλειας για τις μικρονησιωτικές κοινωνίες, οι οποίες ήδη καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα πλαίσιο που διαμορφώνεται από περιορισμένες υποδομές, χαμηλή ροή χρηματοδότησης, μικροδιάστατες αγορές, αλλά και ιδιαίτερα περιορισμένες δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα προβλημάτων αποκλεισμού που δημιουργούν οι ελλιπείς υποδομές αποτελεί το γεγονός, το οποίο σημειώθηκε από όλους τους Δημάρχους, πως σε περιπτώσεις έντονων – κατά κύριο λόγο νότιων – ανέμων, δεν είναι ασυνήθιστο το φαινόμενο τα πλοία, παρ’ όλο που εκτελούν κανονικότατα τα δρομολόγιά τους, να μην έχουν τη δυνατότητα να προσδέσουν στα λιμάνια. Μία ακόμη παράμετρος είναι και η περιορισμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση, καθώς όπως εξήγησε ο Δήμαρχος Σερίφου, κ. Κωνσταντίνος Ρεβίνθης, το μοναδικό πλοίο, που κατά τη διάρκεια του χειμώνα διασυνδέει τη Σέριφο με την Αττική, πολλές φορές, δεδομένου ότι εξυπηρετεί όλες τις Δυτικές Κυκλάδες, αδυνατεί να φιλοξενήσει όλα τα Ι.Χ. οχήματα ή τα φορτηγά που μεταφέρουν εμπορεύματα, με αποτέλεσμα οι μετακινήσεις και μεταφορές να καθυστερούν.
«Τα μικρά νησιά δεν έχουν αυτάρκεια»
Ο Δήμαρχος Κιμώλου, κ. Κωνσταντίνος Βεντούρης, χαρακτήρισε «τυχερή» την Κίμωλο, καθώς διαθέτει συχνή επικοινωνία με το μεγαλύτερο νησί της γειτονικής Μήλου, η οποία δεν επηρεάζεται από τις απεργιακές κινητοποιήσεις, ενώ παράλληλα ωφελείται και από την μεγαλύτερη αγορά και τις υπηρεσίες της Μήλου, όπως επίσης και από το γεγονός ότι το διπλανό νησί διαθέτει αεροδρόμιο, αλλά και μεγαλύτερη μονάδα υγείας, στα οποία έχουν πρόσβαση οι κάτοικοι της Κιμώλου.
Ωστόσο, όπως υπογράμμισε, παρ’ όλο που κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τα μικρά νησιά παρουσιάζονται ως ιδανικοί προορισμοί διακοπών και χαλάρωσης για τους επισκέπτες, «με το που έρθει ο χειμώνας, το σκηνικό αλλάζει άρδην. Οι εποχικές επιχειρήσεις κλείνουν, ενώ με το καράβι της γραμμής από την Κίμωλο κάνουμε εννέα ώρες, ορισμένες φορές και δέκα ώρες, για να φτάσουμε στη Σύρο ή στον Πειραιά, προκειμένου να διευθετήσουμε υποχρεώσεις που δεν εξυπηρετούνται από τις υπηρεσίες της Μήλου.
«Κάποιος που ζει σε μία μεγάλη πόλη, ή γενικότερα στην ηπειρωτική χώρα ενδεχομένως να μην αντιλαμβάνεται τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κυρίως τα μικρά νησιά κατά τη διάρκεια του χειμώνα», σχολιάζει ο Δήμαρχος Σικίνου, κ. Βασίλης Μαράκης, αναφερόμενος σε όλες τις παραπάνω δυσκολίες.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Ρεβίνθης τόνισε συμπληρωματικά, πως «θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν, ότι τα μικρά νησιά δεν έχουν αυτάρκεια. Δε διαθέτουν υγειονομικές δομές επαρκείς για την αντιμετώπιση σοβαρών περιστατικών, δεν διαθέτουν διοικητικές υπηρεσίες, δεν διαθέτουν μεγάλες αγορές προϊόντων. Για την κάλυψη αυτών των αναγκών, εξαρτώνται από άλλα, μεγαλύτερα νησιά, ή την Αθήνα. Και για να υπάρχει πρόσβαση εκεί, ο μοναδικός τρόπος είναι η ακτοπλοϊκή μετακίνηση, με τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζονται σε αυτό τον τομέα».
«Τροχοπέδη» στην ανανέωση πληθυσμού και την επάνδρωση υπηρεσιών
Σε συνέχεια των παραπάνω, ο Δήμαρχος Σερίφου ανέδειξε και μία ακόμη επίπτωση των παραπάνω δυσκολιών, που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα τα μικρά νησιά, και πιο συγκεκριμένα το γεγονός, πως όλες αυτές οι συνθήκες, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες, τόσο για τους μόνιμους κατοίκους να παραμείνουν στο νησί, όσο και σε ανθρώπους που σε άλλη περίπτωση θα επιθυμούσαν να έχουν την ποιότητα ζωής και την φυσική ομορφιά που προσφέρει ένας τόπος, όπως ένα μικρό νησί, να μην παίρνουν την απόφαση αυτή, λόγω της ανασφάλειας που δημιουργείται.
Κατ’ επέκταση, οι ίδιοι ανασταλτικοί παράγοντες, σύμφωνα με τον κ. Ρεβίνθη, αποτρέπουν σε πολλές περιπτώσεις και δυνητικούς δημόσιους υπαλλήλους, γιατρούς, νοσηλευτές, εκπαιδευτικούς, υπαλλήλους των Σωμάτων Ασφαλείας, να δεχτούν θέσεις σε δομές μικρών νησιών, με αποτέλεσμα οι ήδη μικρές διοικητικές, εκπαιδευτικές και υγειονομικές δομές, να παραμένουν περισσότερο συρρικνωμένες, παρά το γεγονός, ότι οι Δήμοι θεσπίζουν, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, οικονομικά κίνητρα για την προσέλκυσή τους.
Όπως υπογράμμισε, «η ανάπτυξη και όλο αυτό το ωραίο αφήγημα δεν θα έρθει για τα μικρά νησιά αν αυτά αποκτούν ζωή, επιχειρηματικότητα, κίνηση, μόνο για τρεις ή πέντε μήνες κι έπειτα αφήνονται σε μαρασμό. Ουσιαστική, βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη θα έρθει μόνο, όταν δημιουργηθούν συνθήκες τέτοιες, που να επιτρέπουν το αίσθημα ασφάλειας το οποίο με τη σειρά του θα επιτρέψει να αναπτυχθεί στα νησιά μόνιμος νεαρός και παραγωγικός πληθυσμός (είτε από ανθρώπους που γεννήθηκαν σε αυτά, είτε από ανθρώπους που θα επιλέξουν να μείνουν και να δραστηριοποιηθούν μόνιμα εκεί), ο οποίος θα αυξάνεται και θα δημιουργεί σταθερά “πλούτο”, τόσο σε ιδιωτικό επίπεδο, όσο και για τον τόπο, το Δήμο και το κράτος κατ’ επέκταση».
Στην κατεύθυνση αυτή, ο κ. Ρεβίνθης επεσήμανε, πως μόλις πρόσφατα ξεκίνησε να λαμβάνεται υπόψιν ο όρος της νησιωτικότητας, στη διαμόρφωση πολιτικών, καθώς προ μερικών ετών, ένα μικρό νησί αντιμετωπιζόταν από την πολιτεία σχεδόν το ίδιο, όπως μία απομακρυσμένη ηπειρωτική περιοχή, παρά την τεράστια διαφορά των αναγκών. Εντούτοις, υποστήριξε, πως θα χρειαστεί ακόμη ιδιαίτερη πίεση, προκειμένου οι ιδιαίτερες ανάγκες των νησιών και των μικρών νησιών να γίνουν απόλυτα αντιληπτές και να ξεκινήσουν να καλύπτονται ουσιαστικά από το κράτος.
«Μεγάλοι χαμένοι οι κάτοικοι των μικρών νησιών»
Συγκεκριμένα, σχετικά με το ζήτημα του αποκλεισμού λόγω των απεργιών, όλοι οι Δήμαρχοι ξεκαθάρισαν, πως βρίσκονται στο πλευρό των διεκδικήσεων του κλάδου, ωστόσο τόνισαν το γεγονός, ότι η διεκδίκηση των δικαιωμάτων δεν απαιτείται να συνεπάγεται τον πλήρη αποκλεισμό των μικρών νησιών.
«Το πρόβλημα είναι πως πάντοτε την “πληρώνουν” οι μόνιμοι κάτοικοι. Αν η διένεξη αφορά το ναυτικό κλάδο και τους ακτοπλόους, ή τον ναυτικό κλάδο και το Υπουργείο, αυτοί που ουσιαστικά είναι οι μεγάλοι χαμένοι της υπόθεσης, σε κάθε περίπτωση, είναι οι μόνιμοι κάτοικοι των μικρών νησιών, καθώς δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Η διαφορά της νησιωτικής Ελλάδας από την ηπειρωτική, είναι ακριβώς αυτό. Ότι για εμάς υπάρχει γύρω-γύρω θάλασσα και κανένας άλλος εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης», σημείωσε ο Δήμαρχος Σερίφου.
Αντίστοιχη ήταν και η τοποθέτηση του Δημάρχου Ανάφης, ο οποίος ανέφερε, ότι «ως επί το πλείστον, “τιμωρούνται” τα μικρά νησιά. Τα νησιά που δε διαθέτουν αεροπορική σύνδεση, που οι κάτοικοί τους δεν έχουν εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης, Για τα μικρά νησιά, που δεν έχουν κάτι άλλο, το πλοίο είναι ό,τι το λεωφορείο για τις ηπειρωτικές περιοχές. […] Είμαστε στο πλευρό των ναυτικών. Αν θέλουν να πετύχουν κάτι, και αν μη τι άλλο να πιέσουν, δεν νομίζω ότι καταλληλότερη εποχή είναι ο χειμώνας, αλλά κάποια άλλη, όπου υπάρχει αυξημένη επιβατική κίνηση και η πίεση που θα ασκηθεί θα είναι μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη σε μικρότερο χρονικό διάστημα, ώστε να προωθήσουν τα αιτήματά τους, χωρίς να χρειαστεί ο παρατεταμένος αποκλεισμός των μικρών νησιών, αλλά και η ταλαιπωρία λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούν».
Από την πλευρά του Δημάρχου Σικίνου, υπογραμμίστηκε πως θα πρέπει να γίνει κατανοητό από κάθε εμπλεκόμενο φορέα, πως θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν «η ανάγκη τροφοδοσίας των μικρών νησιών, αλλά και της επικοινωνίας τους με τον έξω κόσμο».
Το σημείο, στο οποίο συμφώνησαν άπαντες οι εκπρόσωποι των μικρών νησιωτικών Δήμων, είναι το γεγονός, ότι οι νησιωτικές κοινωνίες θα βρίσκονται στο πλευρό των διεκδικήσεων των ναυτικών, εφόσον υπάρξει μία κατανόηση των αναγκών των νησιών, με τη διατήρηση ενδεχομένως των πλοίων ασφαλείας κατά τη διάρκεια των απεργιών, ή την πραγματοποίηση συζητήσεων μεταξύ των εκπροσώπων των ναυτικών φορέων και των νησιωτικών Δήμων, ως προς την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων, προκειμένου οι ναυτικοί να προχωρούν κανονικά στις κινητοποιήσεις τους, χωρίς να ασφυκτιούν οι μικρονησιωτικοί προορισμοί. Παράλληλα, από όλους τους Δημάρχους υπογραμμίστηκε η ανάγκη, η πολιτεία και συγκεκριμένα το αρμόδιο Υπουργείο Ναυτιλίας, να λάβει υπόψιν τις ιδιαίτερες συνθήκες και να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να αρθεί το αίσθημα αποκλεισμού για τα νησιά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου