Μέλισσες τα πιο σημαντικά έμβια όντα στον πλανήτη.

της Δωροθέας Τόμελη

«Αν οι μέλισσες εξαφανίζονταν από το πρόσωπο της γης, οι άνθρωποι θα είχαν μόλις τέσσερα χρόνια ζωής», όπως ανέφερε ο Βρετανός ζωολόγος και συγγραφέας, David Attenborough. Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι μέλισσες είναι ένα επικίνδυνο κι ενοχλητικό έντομο της εξοχής. 

Μπορεί να φαίνονται μικρές κι ασήμαντες , αλλά οι μέλισσες ανήκουν στους επικονιαστές, είναι απαραίτητες για το οικοσύστημα και την βιοποικιλότητα. Οι επικονιαστές βοηθούν στην αναπαραγωγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των φυτών (πέρα από τις μέλισσες που επικονιάζουν, είναι οι νυχτερίδες, τα πουλιά, οι σκίουροι κλπ). Το Ινστιτούτο Παρατήρησης της Γης (Earthwatch Institute), ανακήρυξε τις μέλισσες ως τα πιο σημαντικά έμβια όντα στον πλανήτη. Οι πληροφορίες κι οι αποδείξεις παρουσιάστηκαν στην τελευταία συνάντηση της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας στο Λονδίνο. 

Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια οι μελισσοκόμοι αναφέρουν μεγάλες απώλειες στον πληθυσμό των μελισσών, σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία, Βέλγιο και Γερμανία. Το ίδιο βέβαια παρατηρείται και σε χώρες εκτός Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων της Βραζιλίας και των ΗΠΑ. Άρα μιλάμε για ένα παγκόσμιο ζήτημα. Το 2018 ξεκίνησε μία επιτροπή για τους επικονιαστές με θέμα την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός της επιτροπής αυτής είναι η βελτίωση των επιστημονικών γνώσεων όσο αφορά τους επικονιαστές, την αντιμετώπιση των αιτιών και την ενίσχυση της συνεργασίας των χωρών στην Ευρώπη. 

 Παράγοντες που απειλούν τις Μέλισσες

 Στην Ευρώπη συναντάμε κυρίως μέλισσες, πεταλούδες, δίπτερα, νυχτοπεταλούδες και ορισμένα ακόμα έντομα. Η δυτική μέλισσα είναι το πιο γνωστό είδος, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή μελιού από τους μελισσοκόμους. Δεν υπάρχει μια πλήρη εικόνα για τον λόγο μείωσης του πληθυσμού των μελισσών, αλλά ο κύριος παράγοντας είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα. 

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, ένα στα δέκα είδη μελισσών και πεταλούδων απειλείται με εξαφάνιση. Λόγο της αστικοποίησης και της γεωργίας, οι φυσικοί οικότυποι μειώνονται ή γίνονται ακατάλληλοι. 

Η μεγάλη σε μέγεθος γεωργική εκμετάλλευση του εδάφους δημιουργεί ομοιογενή τοπία, και συνεπώς συμβάλλει στην μείωση της ποικιλίας της χλωρίδας. Τα φυτοφάρμακα και οι σχετικοί ρύποι δεν αφήνουν ανεπηρέαστους τους επικονιαστές. Η χρήση των τοξικών φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές καλλιέργειες θεωρούνται ως η μεγαλύτερη απειλή. 

Τα φυτοφάρμακα κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη των φυτών, έτσι όταν οι μέλισσες πλησιάζουν για το νέκταρ, το νευρικό τους σύστημα επιβαρύνεται και συχνά τις οδηγεί στον θάνατο. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι η αύξηση της θερμοκρασίας και η κλιματική αλλαγή. Επίσης, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στην Ελβετία, η κινητή τηλεφωνία και τα κύματα που παράγονται, αποπροσανατολίζουν τις μέλισσες. Συγκεκριμένα σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε, με 83 πειράματα, απέδειξαν ότι την στιγμή που εκπέμπονται κύματα από κλήσεις τηλεφώνων, οι μέλισσες παράγουν θόρυβο 10 φορές μεγαλύτερο από το κανονικό για να ειδοποιήσουν τις υπόλοιπες μέλισσες ότι κινδυνεύουν και ότι πρέπει να εγκαταλείψουν τις κυψέλες τους.

 Οι Μέλισσες είναι σημαντικές στον Πλανήτη

 Φανταστείτε ότι το 84% των ειδών καλλιεργούμενων φυτών και το 78% άγριων λουλουδιών στην Ευρώπη, εξαρτώνται μόνο από την επικονίαση από ζώα. 

 Γενικά πάνω από 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από έντομα σαν κι αυτά. Η επικονίαση από ζώα βελτιώνει την ποιότητα και την ποικιλία των φρούτων, λαχανικών, σπόρων, καρπών κ.α. 

 Στην Ευρώπη μόνο, χάρη στο τεράστιο έργο των μελισσών, έχουμε 4000 είδη λαχανικών. Άρα αν εξαφανιστούν οι μέλισσες η πανίδα θα αρχίσει να εξαφανίζεται κι εκείνη. 

 Πραγματοποιήθηκε μία μελέτη στο Μελισσοκομικό Επιχειρηματικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Μαγιόρ και στην Μελισσοκομική Ένωση Χιλής, όπου απέδειξαν ότι οι μέλισσες είναι ο μοναδικός ζωντανός οργανισμός που δεν φέρει κάποιον ιό, βακτήριο ή μύκητα. 

 Εκτιμάται ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών είναι 265 δις σε δολάρια τον χρόνο παγκοσμίως. Οπότε αν εξαφανιστούν οι μέλισσες, θα υπάρξει μεγάλη επίπτωση στην παγκόσμια οικονομία. 

 Το μέλι σαφώς και είναι ένα βασικό τρόφιμο για τον άνθρωπο, πολύτιμο, με τεράστια διατροφική αξία. 

 Το πιο βασικό ερώτημα: Πως θα ήταν άραγε η ζωή μας χωρίς καρπούζι, αμύγδαλα, πεπόνι, φράουλες, μήλα, αγγούρι, φασόλια, βότανα, ντομάτες, μελιτζάνες κ.α.; Η λίστα των προϊόντων είναι μεγάλη! 

 Συμβουλές για να βοηθήσουμε τις Μέλισσες 

 Τα επιστημονικά δεδομένα και πειράματα είναι απογοητευτικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει σωτηρία. Ας αφήσουμε τους νόμους, τους οργανισμούς και τα κράτη, κι ας κοιτάξουμε εμείς οι ίδιοι πως μπορούμε να βοηθήσουμε. Σίγουρα υπάρχει κάτι που μπορεί ο καθένας μας να κάνει και να συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού των μελισσών.

 Η πιο απλή ιδέα είναι να ακουμπήσετε ένα κουταλάκι με υγρή ζάχαρη στο μπαλκόνι σας ή στον κήπο του σπιτιού σας και αυτό θα αποτελέσει τροφή για τις μέλισσες. Συνδυάστε απλή λευκή ζάχαρη με νερό σε αναλογία 2/1, ώστε να γίνει σαν μείγμα. Αυτή η κίνηση, θα αναζωογονήσει μια εξαντλημένη μέλισσα. 

 Ας αποφύγουμε τα φυτοφάρμακα στους κήπους μας, μιας και υπάρχουν φυσικές λύσεις που δεν βλάπτουν το περιβάλλον και την υγεία μας. Επίσης, σε κάποια άκρη του κήπου θα ήταν καλό να αφήσουμε τα αγριολούλουδα και τα χόρτα να φυτρώσουν ανεπηρέαστα και να ανθήσουν ώστε να προσελκύσουν τις μέλισσες και να τους προσφέρουν τροφή.

 Ας μετατρέψουμε την αυλή μας σε έναν πολύχρωμο φιλικό για τις μέλισσες χώρο, με γλάστρες με διάφορα είδη λουλουδιών που ανθίζουν διαφορετικές εποχές. Επίσης καλό θα ήταν να υπάρχει ποικιλία λουλουδιών στον κήπο μας και να προτιμήσουμε κάποια μελισσοκομικά φυτά. Για παράδειγμα, κερασιά, πορτοκαλιά, αμυγδαλιά, ευκάλυπτος, ρίγανη, θυμάρι, φασκόμηλο κ.α. 

 Μην καταστρέφετε φωλιές μελισσών και προσπαθήστε να τις βοηθήσετε να αναπτυχθούν, προστατεύοντας την φωλιά τους και τοποθετώντας λίγο νερό σε κοντινό τους σημείο. Πιστεύω ο καθένας από εμάς μπορεί να ακολουθήσει έστω μία συμβουλή από τις παραπάνω και να την υιοθετήσει στην καθημερινότητά του. 

Αξίζει η προσπάθεια! 

 Βιβλιογραφία 

 https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/O-8-2019-000019_EL.html [Επίσκεψη 08-04-22] 

 https://medlabgr.blogspot.com/2018/05/bee.html [Επίσκεψη 10-04-22] 

 https://www.kosmos.gr/post/melisses-upo-exafanisi-autoi-einai-oi-logoi-pou-meiwnontai-graphics-vid [Επίσκεψη 08-04-22] 

 https://www.greenpeace.org/greece/epirease/prostateuoume-melisses [Επίσκεψη 08-04-22] 

 

https://www.votanistas.com/eidiseis-2/ecology/pws-eksartatai-i-zwi-mas-apo-tis-melisses [Επίσκεψη 10-04-22] 

Πηγή : https://www.envinow.gr/