Προβάλλεται σε κινηματογράφους για δεύτερη βδομάδα η πρόσφατη (2012) ταινία «Η Επίθεση» (L΄attentat) του Λιβανέζου σκηνοθέτη Ζιαντ Ντουέϊρι (Ziad Doueiri) που στηρίζεται σε νουβέλα του Αλγερινού συγγραφέα Γιασμίνα Κάντρα (Yasmina Khadra).
Ενδεχομένως πρόκειται για την καλύτερη ταινία της φετινής σεζόν και όχι μόνο.
Ο ήρωας (Αλί Σουλιμάν), Άραβας διακεκριμένος γιατρός στο Τελ Αβίβ, προσπαθεί να καταλάβει τι έχει συμβεί με τη γυναίκα του που φέρεται ότι αυτοανατινάχτηκε σε ισραηλινή καφετέρια την ώρα που γιορταζόταν παιδικά γενέθλια, με αρκετά παιδιά νεκρά ή σοβαρά τραυματισμένα.
Συντετριμμένος, πενθώντας τη γυναίκα του, όμορφη και έξυπνη, που υπεραγαπούσε, διαπιστώνει σταδιακά ότι δεν είχε ουσιαστική επαφή μαζί της, απορροφημένος στις επαγγελματικές του ασχολίες (κάτι που ήδη τον διαφοροποιεί από τη σχέση του τυπικού άραβα οικογενειάρχη με την οικογένειά του).
Στην αγωνία του να αντιληφθεί τα κίνητρα της γυναίκας του, επιστρέφει στη γενέτειρά του πόλη, Ναμπλούς, και εκεί αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι όχι μόνο τη γυναίκα του δεν καταλάβαινε, αλλά ότι έχει χάσει την επαφή του συνολικά με την πραγματικότητα του λαού του.
Καθώς ψηλαφεί τη «διπλή ζωή» της γυναίκας του, αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι και ο ίδιος επίσης ζει διπλή ζωή. Η διχοτόμηση των ανθρώπων πηγάζει από την ανάγκη τους να αντιμετωπίσουν την καθημερινή φρίκη της ζωής στην Παλαιστίνη-Ισραήλ, η οποία αποτελεί το σταθερό φόντο της ταινίας.
Ο ίδιος διχοτομείται για να επιβιώσει, «ξεχνά» τις ιστορικές του ρίζες και την πραγματικότητα που βιώνει ο λαός του, προσπαθεί μέσα από την περιχαρακωμένη του εντιμότητα να στήσει τη ζωή του. Η γυναίκα του επίσης έχει απαντήσει στη φρίκη διχοτομούμενη, προσπαθώντας να άρει τη φρίκη μέσα από τη φρίκη, και αυτός που ζει δίπλα της δέκα χρόνια και την υπεραγαπά (όπως και αυτή αυτόν) δεν έχει πάρει χαμπάρι.
Το μοτίβο της διχοτόμησης διατρέχει σταθερά όλη την ταινία. Για παράδειγμα, το πρώτο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται στο Τελ Αβίβ, πόλη μοντέρνα και ευρωπαϊκή, το δεύτερο μέρος στη Ναμπλούς, πόλη ημιεξαθλιωμένη που οι κάτοικοί της αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Αλλά, και εδώ βρίσκεται από φιλοσοφική άποψη το κατόρθωμα της ταινίας, οι πολλαπλές διχοτομήσεις δεν είναι μεταφυσικοί διαχωρισμοί, του τύπου που μας έχει συνηθίσει το κυρίαρχο σινεμά.
Οι διχοτομήσεις εδώ είναι εσωτερικές αντιφάσεις οργανικών οντοτήτων. Και οι αντιφάσεις αυτές αποτελούν άρρηκτα δεμένες ενότητες ζωντανών διαδικασιών.
Ο κεντρικός ήρωας είναι φιγούρα τραγωδίας: Πιστεύει ότι είναι ελεύθερος να επιλέξει τον τρόπο ζωής του έξω και πέρα από τις ιστορικές διεργασίες στη χώρα του, έξω και πέρα από την εθνική του ταυτότητα και οδηγείται στη συντριβή. Ο αγώνας του να καταλάβει τι έχει συμβεί, να εξηγήσει την κατάρρευση του μικρόκοσμού του, περιγράφεται λιτά με ντοκιμενταρίστικο τρόπο, χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς, με μεγάλη οικονομία μέσων και χωρίς προσπάθεια επιβολής κάποιας a priori άποψης.
Μέχρι το τέλος, δεν πετυχαίνει να αποκτήσει μια συνολική κατανόηση, αλλά κατακάθεται μέσα του η βεβαιότητα ότι τα ιστορικά γεγονότα υπερβαίνουν τα άτομα και τον ίδιο. Η άποψη της γυναίκας του, όπως τελικά την ανακτά μέσω τρίτων, αποκτά αναπάντεχα μεγάλο βάθος, καθώς διαπιστώνει ότι η δική του οπτική γωνία («η γυναίκα μου με πρόδωσε») είναι εντελώς ανεπαρκής μέσα στη δίνη των ιστορικών γεγονότων.
Εκπληκτικό το παίξιμο όλων των ηθοποιών και ανεπανάληπτο του πρωταγωνιστή, καθώς τα μικρά κομμάτια του παζλ κατακάθονται στο πρόσωπό του.
Η γυναίκα του (Ρεϋμόν Αμσαλέμ) προσθέτει στα καίρια σημεία πηγαία, αλλά πάντα συγκρατημένη, συγκίνηση και πινελιές «μαγικού ρεαλισμού».
Κινηματογράφος εξαιρετικός, λιτός και ουσιαστικός, αναδεικνύει την πραγματικότητα χωρίς φλύαρες καταγγελίες και ακκισμούς, δένοντας το ατομικό με το συλλογικό δράμα.
Ο έμπειρος Ντουέϊρι (κάμερα-μαν σε πολλές διάσημες ταινίες, π.χ. Pulp Fiction, Reservoir Dogs, και σκηνοθέτης άλλων τριών ταινιών) κεντράρει στα πρόσωπα των ηθοποιών, χρησιμοποιώντας τα σαν εργαλεία συμπύκνωσης της αφήγησης της ταινίας. Μια αφήγηση στιβαρή με στοιχεία θρίλερ και ταινιών δρόμου που πατά σε ένα άψογα δομημένο σενάριο.
Υ.Γ. Στο τέλος της ταινίας, αποκαλύπτεται ότι η σπίθα που οδήγησε τη γυναίκα του στην απόφασή της ήταν η σφαγή και ισοπέδωση του Παλαιστινιακού στρατόπεδου στην πόλη της Δυτική Όχθης, Τζενίν (2002). Η ταινία παρουσιάζει πλάνα από την ισοπεδωμένη Τζενίν, αλλά ενδεχομένως ο θεατής να μη γνωρίζει τι έγινε εκεί. Προτείνω για περισσότερες πληροφορίες το πολύ καλό ντοκιμαντέρ του Mohamed Bakri «Jenin Jenin» (2002), που υπάρχει ολόκληρο στο YouTube (http://www.youtube.com/watch?v=p_HTviLtynM)
Πηγή : www.sevenart.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου