Λίγο πανηγύρι, λίγο χοιροσφάι, λίγη Σέριφος του σήμερα

Σέριφος

Λίγο πανηγύρι, λίγο χοιροσφάι, λίγη Σέριφος του σήμερα

φωτοDimitra Kouzoupi

γράφει ο Γιώργος Γαλανός

Πριν τα Χριστούγεννα στα χωριά έσφαζαν γουρούνια κάνοντας την ανάλογη εκδήλωση τα λεγόμενα χοιροσφάγια η γουρουνοχαρά.....

Τα χοιροσφάγια έχουν θυσιαστικό χαρακτήρα και παραπέμπουν σε αρχαίες εξιλαστήριες θυσίες.....

Η ακάθαρτη μορφή του χοίρου τον κάνει εξιλαστήριο θύμα με καθαρτικές επιδράσεις που συνοδεύονται από μαγικές δεισιδαιμονίες.....

Πιθανότατα ο χοίρος ήταν η ενσάρκωση του βλαστικού και γονικού δαίμονα.....

Στην Σέριφο υπήρχε παράδοση εκτροφής χοίρων που υπήρξε αιτία να μεταδοθεί πανούκλα από τα ποντίκια των πειρατικών και να εξαφανιστούν οι περισσότεροι Σερφιώτες.....

Τα τάιζαν συνήθως με αποφάγια, φλούδες φρούτων, λαχανικών και πίτουρα.....

Σπίτι που δεν έτρεφε χοίρο θεωρούνταν φτωχό η ανοικοκύρευτο γιατί ήταν αναγκαίο για το σπίτι και εκάληπτε συνήθως τις περισσότερες ανάγκες ενός χρόνου σε κρέας, λίπος, λούντζες, λουκάνικα, σύγλινα, πηκτή και με το δέρμα τους έφτιαχναν γουρουνοτσάρουχα που αποτέλεσαν παρατσούκλι για τους καταγόμενους από την γειτονική Κύθνο (γουρουνοτσαρουχάδες).....

Η γουρουνοχαρά (χοιροσφάγια) με τις δοξασίες και τις τελετουργίες της γινόταν πανηγυρικό γεγονός.....

Υπήρχαν ειδικοί σφαγείς που καλούνταν μαζί με συγγενείς και φίλους και την ώρα της σφαγής έριχναν ντουφεκιές....

Η νοικοκυρά έδινε αναμμένο κάρβουνο με λιβάνι στον σφαγέα για να θυμιατίσει τους καλεσμένους και την στάχτη την έριχνε στον λαιμό του χοίρου για να είναι ευλογημένο το κρέας.....

Στην συνέχεια το καψάλιζαν, το ξύριζαν,το έκοβαν σε μικρά κομμάτια, λουρίδες και μπριζόλες για να κάνουν σύγλινα, τσιγαρίδες, λούντζες, λουκάνικα, κομμάτια για κανιστά στο τζάκι.γλίνα, πηκτή και το συκώτι με τα πνευμόνια που δεν μπορούσα να συντηρηθούν ψητά η κοκκινιστά με ρίζι.....

Κατά την ώρα των εργασιών έπιναν τσίπουρο με μεζέδες τις ώρας πίτες κτλ. κάνοντας διάφορα πειράγματα.....

Η διαδικασία εργασιών διαρκούσε 2-3 μέρες.....

Χαρακτηριστικό αλληλεγγύης στα πλαίσια της διαδικασίας της γιορτής ήταν να προσφέρουν από τα παραγόμενα στις φτωχές οικογένειες.....

Οι εκδηλώσεις των Χριστουγέννων είναι πολύ ξεχωριστές καθώς γίνονται συγκεντρώσεις και μας δίνετε η δυνατότητα να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας και να βιώσουμε όσα μας έλειψαν κατά την διάρκεια της σκληρής δουλειάς κατά την διάρκεια του χρόνου.....

“Γιατί, η καλή αλήθεια είναι πως σ’ αυτό το νησί, της Σερίφου , είτε για σπίτι πρόκειται, είτε για εκκλησιά και ξωκλήσι, είτε για ανεμόμυλους και περιστεριώνες, είτε για μαντρότοιχους και για πεζούλες και για πλακόστρωτες αυλές, και για μικρά ή πιό μεγάλα σοκάκια,  παντού και πάντοτε προβάλλει φωτεινή και ζωντανή η ποιότητα και το καλοσχεδιασμένο σχήμα, σαν ένας υψηλός λόγος.

 Όταν δηλαδή το κάθε κτίσμα, η κάθε αρχιτεκτονική, είναι σαν μία σκέψη, σαν ένας βαθύς στοχασμός, σαν ποιητική πράξη, μέσα σε έναν κόσμο, που δεν μπορεί να είναι μονάχα λογικός, όταν μπορεί να είναι και όμορφος… 

Κι όποιος βρεί τον καιρό να μείνει και να ζήσει μερικές μέρες στο νησί, θα γευθεί και άλλες χαρές, και άλλες νοστιμάδες, και άλλες λιχουδιές. Το καλό χοιρινό κρέας, τα μοναδικά λουκάνικα, και τα “συγκλινα”, και τις “λούζες”, και το νόστιμο τυρί,  “το τυρί  του λαίνου ”, και το κρίθινο παξιμάδι, μαζί με κάποιο καλό κρασί, σε συντροφιές με ντόπιους, που ξέρουνε  από φαγοπότι και από γλέντια, και κεράσματα και τραγούδια, ίσως γιατί από τα πιό αρχαία χρόνια, ο θεός που λατρευόταν “κατ’ εξοχήν” στη Σέριφο  ήταν καταβάθος ο Διόνυσος, που και σήμερα τον βρίσκεις παντού, στη χώρα, στο λιμάνι, στο ανοιχτό τοπίο. Κι όποιος, τέλος, έχει την τύχη να βρεθεί σε “χοιροσφάι” που γίνεται κάθε χρόνο απόλίγους πλέον Σερφιώτες , στη μεγάλη εξοχή , όπου με έναν ιεροτελεστικό τρόπο προετοιμάζονται τα σύγκλινα και τα λουκάνικα και οι λούζες, θα χαρεί μιά ομηρική, θα τολμούσα να πω ατμόσφαιρα, κάτω από έναν ανοιχτό ουρανό, κι έτσι όπως θα τονε συντροφεύει η θάλασσα, απ’ όλες τις μεριές γύρω του, για να τον ενώνει με όλη την οικουμένη”.

ΧΡΌΝΙΑ ΠΟΛΛΆ ΚΑΙ ΚΑΛΆ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ.....Γ.Ζ.Γ.

Πηγή :