(To άρθρο αποτελείται από 3 Σελίδες)
«Σε γενικές γραμμές, οι κάτοικοι της Ιρλανδίας είναι «φυλετικά δεμένοι» μεταξύ τους - γεγονός που ίσως οφείλεται στα μεγάλα δεινά του παρελθόντος. Η παρουσία και ο ρόλος της οικογένειας είναι εντονότατος σε όλες τις βαθμίδες του κοινωνικού ιστού – ενώ οι Ιρλανδοί δείχνουν να είναι ικανοί, δραστήριοι και απλοί.
Οι περισσότεροι θυμούνταν την
Ιρλανδία ως μια χώρα με υπερβολικά αδύναμη οικονομία – μία χώρα που
υπέφερε από φτώχεια, από υψηλή ανεργία, καθώς επίσης από αναγκαστική
μετανάστευση των Πολιτών της στις Η.Π.Α., στην Αυστραλία, στη Βρετανία
και σε διάφορα άλλα μέρη της Ευρώπης. Είναι επίσης γνωστή η καταπίεση των Ιρλανδών από τους Άγγλους κατακτητές – οι φυλετικές διακρίσεις, όπως και ο απροκάλυπτος ρατσισμός που βίωσαν ως μετανάστες.
Η οικονομική έκρηξη του «Κέλτικου
Τίγρη», ως αποτέλεσμα της υπερβολικής συσσώρευσης ξένου κεφαλαίου, τη
μεταμόρφωσε κυριολεκτικά από μία αγροτική περιφέρεια, σε έναν
«καπιταλιστικό παράδεισο». Επομένως, σε πόλο έλξης φτωχών μεταναστών, κυρίως από τις πρώην «κομμουνιστικές» χώρες – επίσης, σε αγαπημένο προορισμό αιτούντων ασύλου από χώρες του «τρίτου κόσμου».
Ένας παράδεισος ωστόσο με ημερομηνία
λήξης, καθώς η κρίση του 2007 κατάφερε, μέσα σε λιγότερο από τρία
χρόνια, να καταστρέψει ολοκληρωτικά την «επιτυχημένη» οικονομία της
χώρας – η οποία θεωρούνταν ως η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη της
Ευρώπης, μετά το Λουξεμβούργο (ανάλυση). Συνολικά, το έτος που ξέσπασε η κρίση, οι μετανάστες αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού, με την ανεργία να είναι μόλις 4%.
Το μεγάλο ποσοστό των μεταναστών ήταν φυσικό να προκαλεί αρκετά προβλήματα στη χώρα. Ειδικότερα, οι ρατσιστικές επιθέσεις στην Ιρλανδία δεν αποτελούσαν κάτι ασυνήθιστο
– με αποκορύφωμα την δολοφονία δύο Πολωνών μεταναστών από νεαρούς, το
Φεβρουάριο του 2008. Δεκάδες ιστοσελίδες δε προπαγανδίζουν γράφοντας:
«Κρατήστε την Ιρλανδία λευκή», «Η Ιρλανδία για τους Ιρλανδούς», «Θάνατος
στους Νέγρους» κοκ.
Περαιτέρω, αρκετοί υποστήριξαν κατά
καιρούς πως οι ημέρες της οικονομικής στενότητας για τους Ιρλανδούς
ανήκαν πλέον στο σκοτεινό παρελθόν. Εν τούτοι, απέκρυβαν το τεράστιο κοινωνικό κόστος, με το οποίο εξαγοράσθηκε η τότε «ευημερία» - το ακριβό τίμημα της διάλυσης των κοινωνικών δεσμών, στον βωμό του οικονομικού «κανιβαλισμού».
Αναλυτικότερα, επικίνδυνες «ζώνες-γκέτο» είναι ορατές ακόμη και στο κέντρο του Δουβλίνου
– ενώ ζητιάνοι, καθώς επίσης έφηβοι εξαρτημένοι από το αλκοόλ και τα
ναρκωτικά, κάνουν έντονη την παρουσία τους στις περισσότερες περιοχές
τόσο της πρωτεύουσας, όσο και των υπολοίπων περιοχών της χώρας.
Κοινωνική βία, ρατσισμός,
προκαταλήψεις, θρησκοληψία, φονταμενταλισμός, καθώς επίσης οι συνεχώς
αυξανόμενες ανισότητες, είναι μερικά από τα εντονότερα προβλήματα που
αντιμετωπίζει η χώρα. Οι συμμορίες ανηλίκων και οι δολοφονίες νεαρών ατόμων είναι συχνά πρωτοσέλιδα. Παράλληλα, η ανυπαρξία υποδομών, σε ότι αφορά τις δημόσιες συγκοινωνίες, καθιστούν την καθημερινή ζωή σχεδόν ανυπόφορη.
Περαιτέρω, οι ελλείψεις στο
εκπαιδευτικό σύστημα της Ιρλανδίας επιβαρύνουν επιπλέον την ανάπτυξη
θετικών συνθηκών διαβίωσης – ενώ η υπερκατανάλωση αλκοόλ είναι ο μοναδικός τρόπος διασκέδασης για πολλούς. Η εικόνα λοιπόν, με την οποία τα ΜΜΕ παρουσιάζουν την χώρα, απέχει πολλά χιλιόμετρα από την πραγματικότητα.
Από την άλλη πλευρά, το έτος 2000, το μεγαλύτερο μέρος των Πολιτών της Ιρλανδίας, απαντούσε παραδόξως θετικά στην ερώτηση «Πιστεύετε πως η μετανάστευση είναι καλό ή κακό πράγμα για την χώρα σας;» – με αποτέλεσμα να τοποθετείται η Ιρλανδία στην κορυφή των πλέον φιλόξενων χωρών.
Πως όμως είναι δυνατόν μια τόσο θρησκευόμενη, συντηρητική κοινωνία, να παρουσιάζεται ως δεκτική και ανεκτική προς άτομα διαφορετικού πολιτισμικού υποβάθρου, όταν την ίδια στιγμή διοχετεύεται στο διαδίκτυο προπαγανδιστικό νεοναζιστικό υλικό, κυρίως από Ιρλανδούς καθολικούς;
Η «απάτη» αποκαλύφθηκε μερικά χρόνια
αργότερα, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, όπου το 72% των Πολιτών δήλωνε
πως θα πρέπει να περιοριστεί η μετανάστευση – ενώ το 43% πιστεύει πως πρέπει οι μετανάστες να εγκαταλείψουν την χώρα
(το 29% θεωρεί πως όλοι πρέπει να απελαθούν). Το 81% των Πολιτών
ηλικίας από 18 έως 24 ετών, θα ήθελε να δει τον αριθμό των μεταναστών να
περιορίζεται σημαντικά«.
.
Ανάλυση
Είναι πολλοί αυτοί που ισχυρίζονται πως οι Η.Π.Α. δεν έχουν πρόβλημα – γεγονός που κατά τους ίδιους τεκμηρίωσε η μείωση του πακέτου ρευστότητας από τη Fed, κατά 10 δις $. Επίσης, η συνεχιζόμενη πτώση της τιμής του χρυσού, η οποία δήθεν αποδεικνύει πως δεν υπάρχουν πληθωριστικοί κίνδυνοι στις Η.Π.Α.
– με την πραγματική οικονομία της υπερδύναμης να αναπτύσσεται με
ικανοποιητικούς ρυθμούς, οπότε να επιλύεται το πρόβλημα της ανεργίας.
Εν τούτοις η κατανάλωση, ο βασικός
πυλώνας του αμερικανικού ΑΕΠ, είναι αρνητική, οι τιμές των ακινήτων σε
ποσοστά εισοδήματος είναι πολύ υψηλές, οι χρηματιστηριακοί δείκτες
υπερτιμημένοι, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων (επιτόκιο δανεισμού
του κράτους) ξεπέρασαν για πρώτη φορά το 3%, ενώ το δημόσιο χρέος
συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία – με το κατά κεφαλήν δημόσιο χρέος των Η.Π.Α. να είναι υψηλότερο από το ελληνικό (διάγραμμα που ακολουθεί). Μήπως λοιπόν πρόκειται για μία απλή προπαγάνδα, με ημερομηνία λήξης;
.
Κατά κεφαλήν κρατικό χρέος της Αμερικής – υψηλότερο από αυτό της Ελλάδας
.
Περαιτέρω, με βάση το παραπάνω
διάγραμμα, διαπιστώνεται εύκολα ότι, το κατά κεφαλήν δημόσιο χρέος της
Ιρλανδίας η οποία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, είχε πρόβλημα ιδιωτικού
χρέους και όχι δημοσίου, είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο της πατρίδας μας. Όμως, όπως γνωρίζουμε από τα (καθεστωτικά) ΜΜΕ, η χώρα εξυγιάνθηκε – αφού δεν είναι πια κάτω από το μηχανισμό στήριξης.
Μήπως πρόκειται και εδώ αλήθεια για προπαγάνδα; Μήπως απλά χρειάζεται η Ευρώπη, λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, μία δήθεν επιτυχία της άθλιας πολιτικής λιτότητας χωρίς αναπτυξιακά προγράμματα που έχει επιβληθεί από τη Γερμανία;
Διαφορετικά πως είναι δυνατόν να εξηγηθεί το προηγούμενο γράφημα, καθώς
επίσης το γεγονός ότι, κάθε ημέρα που περνάει εγκαταλείπουν την
Ιρλανδία 100 Πολίτες της κατά μέσον όρο;
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ήταν προφανώς
απολύτως κατανοητό – με την έννοια πως μετά τη μακρόχρονη
χρηματοπιστωτική και ευρωπαϊκή κρίση, μετά από τα τεράστια πακέτα
διάσωσης, καθώς επίσης μετά από τα δισεκατομμύρια ρευστότητας που
διοχετεύθηκαν από την ΕΚΤ στις υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές τράπεζες, χωρίς
μέχρι στιγμής επιτυχία, οι «Ευρωδιασώστες» αναζητούν εναγωνίως μία αχτίδα φωτός, μία ελπίδα και μία προοπτική για το μέλλον.
Πολύ περισσότερο, όταν οι Πολίτες των χωρών του Νότου φαίνεται πια να χάνουν την υπομονή τους
– αντιμετωπίζοντας μία πιστωτική στενότητα άνευ προηγουμένου, μία
τρομακτική ανεργία, χρεοκοπίες εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων
επιχειρήσεων, συνεχώς αυξανόμενη φτώχεια, μία υπερβολική φορολόγηση και
τόσα πολλά άλλα δεινά.
Στα πλαίσια αυτά, η έξοδος από το μηχανισμό στήριξης της μικρής, απόλυτα πειθαρχημένης απέναντι στις χρηματαγορές Ιρλανδίας, οι (ανόητοι) Πολίτες της οποίας ανέλαβαν εκούσια τα χρέη των τραπεζών τους
(με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της χώρας τους να εκτοξευθεί σχεδόν στο
125% του ΑΕΠ από μόλις 30% προηγουμένως), αποτελεί αναμφίβολα ένα «δώρο
εξ ουρανού» – ένα απτό δείγμα της (δήθεν) επιτυχίας της πολιτικής
λιτότητας, το οποίο αφενός μεν θα ικανοποιήσει τις αγορές, αφετέρου θα
ηρεμήσει τους εξουθενωμένους, έτοιμους να εξεγερθούν Πολίτες των
ευρωπαϊκών χωρών.
.
ΟΙ ΚΡΥΦΕΣ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ
Παρά τους πανηγυρισμούς όμως, δεν είναι λίγοι αυτοί που αντιμετωπίζουν με δυσπιστία την επιτυχία της Ιρλανδίας
– διαπιστώνοντας πως το έλλειμμα του προϋπολογισμού της θα ξεπεράσει το
7% το 2013, με την ανεργία στο 12,5% και με τη μετανάστευση των
κατοίκων της στο ζενίθ. Αρκετοί υποδεικνύουν επίσης το τεράστιο συνολικό
χρέος της (διάγραμμα που ακολουθεί), το οποίο είναι το υψηλότερο σε
ολόκληρο τον πλανήτη – υπερδιπλάσιο από αυτό της Ελλάδας.
.
Κατανομή χρέους ανά χώρα
.
Τονίζονται δε οι επτά σημαντικότεροι
παράγοντες, οι οποίοι φαίνεται πως αποκρύπτονται από τα (καθεστωτικά)
ΜΜΕ, καθώς επίσης από τους Ευρωπαίους:
.
(α) Η Ιρλανδία εγκατέλειψε μεν το μηχανισμό στήριξης, αλλά είναι ακόμη υπό την αυστηρή επιτήρηση της Τρόικας. Η μοναδική διαφορά της με το παρελθόν είναι το ότι, η Τρόικα δεν θα ελέγχει στο μέλλον ανά τρεις μήνες την εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί, αλλά ανά έξι.
Για να το πετύχει αυτό η κυβέρνηση της χώρας, παραιτήθηκε από ένα
δάνειο για ώρα ανάγκης (stand-by-credit), με το οποίο θα εξασφαλιζόταν η
έξοδος της στις αγορές – παρά το ότι ο υπουργός οικονομικών της
συνηγόρησε, μερικές εβδομάδες πριν, υπέρ του δανείου αυτού.
Πιθανολογείται βέβαια πως η Ευρώπη εγγυήθηκε μυστικά, για να μπορέσει να «πουλήσει» καλύτερα την «επιτυχία» της Ιρλανδίας, να βοηθήσει σε περίπτωση ανάγκης μέσω του ESM – κάτι που φυσικά δεν είναι εύκολο να παραπλανήσει τις αγορές.
(β) Όπως είναι γνωστό, ο μεγάλος ασθενής της Ιρλανδίας είναι οι τράπεζες, οι οποίες ευρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας -
αφού τα τεράστια προβλήματα τους δεν έχουν επιλυθεί, παρά το ότι ένα
σημαντικό μέρος των χρεών τους έχει αναληφθεί από το δημόσιο.
Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από τις εκθέσεις των εταιρειών αξιολόγησης (S&P, Moody’s), σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις στα κεφάλαια των τραπεζών - με αποτέλεσμα να θεωρούνται ως ο κατ’ εξοχήν κίνδυνος για το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης.
(γ) Η αιτία που η ιρλανδική οικονομία
δεν βυθίστηκε στην ύφεση, όπως η Ελλάδα, είναι ο συγκριτικά πολύ ισχυρός
εξαγωγικός της τομέας – πίσω από τον οποίο βέβαια ευρίσκονται οι πολυεθνικές αμερικανικές εταιρείες, εκμεταλλευόμενες το χαμηλό συντελεστή φορολόγησης της χώρας, καθώς επίσης το ότι ανήκει στην ΕΕ.
Οι ξένες φαρμακευτικές εταιρείες όμως
που εδρεύουν στην Ιρλανδία, αποτελώντας έναν από τους ισχυρότερους
εξαγωγικούς κλάδους της (το 25% των συνολικών εξαγωγών του νησιού), θα
βρεθούν αντιμέτωπες με προβλήματα το επόμενο έτος – επειδή λήγουν πολλές από τις «πατέντες» τους, οπότε θα μειωθεί σημαντικά τόσο ο τζίρος, όσο και τα κέρδη τους.
(δ) Η έξοδος της Ιρλανδίας από το μηχανισμό δεν σημαίνει τίποτα για τους Πολίτες της – αντίθετα, η
κυβέρνηση σχεδιάζει ακόμη μεγαλύτερες περικοπές στην υγεία, καθώς
επίσης σε άλλους τομείς, συνολικού ύψους 2,5 δις € για το 2014. Ήδη
από τον Ιανουάριο, οι κρατήσεις στους μισθούς για την ασφάλεια υγείας
αυξάνονται κατά 15% – ενώ συζητείται η παροχή επιδόματος ασθενείας μετά
από έξι ημέρες και όχι τρεις, όπως μέχρι σήμερα.
(ε)
Αν και τα επιτόκια δανεισμού της χώρας μειώθηκαν (διάγραμμα), σε σημείο
που να μην υπάρχει διαφορά εάν δανείζεται από το μηχανισμό ή από τις
αγορές, η κατάσταση θα μπορούσε να αλλάξει ξαφνικά – αφού οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι στο μικρότερο ποσοστό της ΕΕ (10% του ΑΕΠ), γεγονός που σημαίνει πως οι επενδυτές είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί, όσον αφορά τις προοπτικές της οικονομίας της.
.
Θεωρητική εξέλιξη των επιτοκίων των ιρλανδικών ομολόγων
.
Στο παραπάνω διάγραμμα, το οποίο παρουσιάζει την (θεωρητική) εξέλιξη των επιτοκίων των ιρλανδικών ομολόγων
(μαύρη γραμμή), στη θέση ένα έχουμε την ανανέωση των εγγυήσεων για τις
ιρλανδικές τράπεζες – ακολουθεί η έκκληση της χώρας για βοήθεια από το
EFSF (2), τα πρώτα δάνεια (3), η υποτίμηση της Moody’s (4), η σύνοδος
κορυφής που αποφάσισε το ESM (5), η ανακοίνωση του διοικητή της ΕΚΤ για
τη στήριξη του ευρώ (6) και, τέλος, ο πρώτος δανεισμός της Ιρλανδίας από
τις αγορές (7).
(στ) Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το
έλλειμμα του προϋπολογισμού θα περιορισθεί στο ανώτατο 3% του ΑΕΠ από το
2015 (περί το 7,3% σήμερα). Ακόμη όμως και να επιτευχθεί κάτι τέτοιο,
καθώς επίσης παρά το ότι η χώρα βοηθήθηκε με 85 δις €, το δημόσιο χρέος
της υπολογίζεται στο 125% του ΑΕΠ της στα τέλη του 2013 (διάγραμμα) –
γεγονός που σημαίνει πως δεν είναι βιώσιμο, αφού η Ελλάδα υπήχθη στο μηχανισμό με λιγότερο χρέος, ενώ δεν είχε πρόβλημα ακινήτων ή τραπεζών, όπως η Ιρλανδία.
.
Κρατικό χρέος Ιρλανδίας ως ποσοστό επί του ΑΕΠ
.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι φυσικά το
χρέος των νοικοκυριών της Ιρλανδίας, όπως φαίνεται από το δεύτερο
γράφημα στο κείμενο μας (124% έναντι 62% της Ελλάδας)- το οποίο αποτελεί
μία ακόμη ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια των τραπεζών της. Παράλληλα, οι
μικρομεσαίες επιχειρήσεις της είναι αφενός μεν υπερχρεωμένες (194%
έναντι 65% της Ελλάδας), αφετέρου βυθισμένες στην παγίδα ρευστότητας – αφού η παροχή τραπεζικών πιστώσεων προς αυτές μειώθηκε κατά 82% (!), σε σχέση με το 2008.
(ζ) Η ιρλανδική κυβέρνηση θεωρεί ως
μεγάλη επιτυχία την προβλεπόμενη για το 2014 αύξηση του ΑΕΠ, καθώς
επίσης τη μείωση της ανεργίας. Ο περιορισμός της ανεργίας όμως οφείλεται στη μετανάστευση των εργαζομένων -
οι οποίοι εγκαταλείπουν μαζικά την πατρίδα τους, με κατεύθυνση κυρίως
τη Βρετανία. Εάν αφαιρέσει κανείς τους εργαζομένους αυτούς, τότε η
ανεργία αυξήθηκε σημαντικά το περασμένο έτος
Ολοκληρώνοντας, συμπεραίνεται πολύ εύκολα ότι, τα παραπάνω δεν χαρακτηρίζουν ένα «υποδειγματικό μαθητή» και δεν συνηγορούν υπέρ της επιτυχίας της πολιτικής λιτότητας, χωρίς κανένα μέτρο ανάπτυξης – κάτι που δεν σημαίνει βέβαια πως δεν επιθυμούμε τα καλύτερα για την Ιρλανδία.
Δυστυχώς όμως, συμπεραίνονται επίσης οι τεράστιες διαπραγματευτικές αδυναμίες των ελληνικών κυβερνήσεων, εάν όχι η πλήρης ανικανότητα τους -
αφού μία χώρα όπως η Ιρλανδία, με κατά πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από
την Ελλάδα, καθώς επίσης με ασύγκριτα μικρότερο «ενεργητικό» (δημόσιος
και ιδιωτικός πλούτος), κατάφερε αφενός μεν να αποφύγει την
εξευτελιστική και καταστροφική χρεοκοπία (PSI), αφετέρου να διατηρήσει χαμηλή τη φορολογία των πολιτών και των επιχειρήσεων της (12,5%).
.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η εμφανέστατη, η αυτονόητη ουσιαστικά
λύση για μία χώρα, η οποία έχει συγκριτικά χαμηλό συνολικό χρέος
(δεύτερο διάγραμμα) και πρόβλημα μόνο δημοσίου, όπως η Ελλάδα, είναι η χρέωση του ιδιωτικού της τομέα, έτσι ώστε να αποχρεωθεί το δημόσιο.
Ουσιαστικά λοιπόν η διενέργεια
επενδύσεων εκ μέρους των επιχειρήσεων, καθώς επίσης των νοικοκυριών,
συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της κατανάλωσης, ή δυνατόν σε εγχώρια
προϊόντα – με στόχο να αυξηθεί ορθολογικά το ΑΕΠ της χώρας, οπότε τα
έσοδα του δημοσίου. Η παράλληλη μείωση των κρατικών δαπανών (τις οποίες
αυξάνει κατακόρυφα η ανεργία), βοηθάει στην επίτευξη πλεονασματικών
προϋπολογισμών – οπότε στην εξυπηρέτηση, καθώς επίσης στον περιορισμό
του χρέους (κανένας δεν απαιτεί την εξόφληση του).
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, απαιτούνται αφενός
μεν επενδυτικά κίνητρα, αφετέρου μείωση των φορολογικών συντελεστών, σε
συνδυασμό με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας – όπου δυστυχώς οι
Ελληνικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν (συνεχίζουν ακόμη) τα ακριβώς αντίθετα,
πολλαπλασιάζοντας τα σφάλματα τους με την υιοθέτηση νέων φόρων και
χαρατσιών.
Στην περίπτωση βέβαια χωρών όπως η Ισπανία
και η Ιρλανδία, οι οποίες έχουν υψηλό συνολικό χρέος, φούσκα ακινήτων,
καθώς επίσης κρίση τραπεζών, η μέθοδος αυτή δεν είναι ίσως η
καταλληλότερη. Εν τούτοις, αυτή ακολουθήθηκε σε κάποιο βαθμό – σε αντίθεση με τη χώρα μας, η οποία κυριολεκτικά οδηγήθηκε, χωρίς καμία απολύτως οικονομική λογική, στο γκρεμό.
Ολοκληρώνοντας, εάν τα τεράστια σφάλματα των κυβερνήσεων της Ελλάδας δεν οφείλονται στην πλήρη ανικανότητα τους, τότε το πρόβλημα της πατρίδας μας είναι ακόμη μεγαλύτερο – αφού θα επρόκειτο για «προδοτικές» ενέργειες, βασισμένες σε «σκοτεινά σχέδια» που ενδεχομένως θα αποκαλυφθούν αργότερα.
Ελπίζοντας να αλλάξει πολιτική η
κυβέρνηση και η Ευρώπη, έστω την τελευταία στιγμή, ευχόμαστε σε όλους
ευτυχισμένο 2014, με υγεία και χαρά.
Πηγή : http://www.analyst.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου