Η διεπιστημονική έρευνα και οι συμμετέχοντες
Πρόκειται για μια διεπιστημονική έρευνα που υλοποιείται από τον Τομέα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ/ΙΙΕ) με επιστημονική υπεύθυνη την κ. Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου, Δρ Αρχαιολογίας, Διευθύντρια Ερευνών ΕΙΕ/ΙΙΕ και Διευθύνουσα της έρευνας την κ. Ελένη Κολαΐτη, Δρ Γεωαρχαιολογίας, Μετ/γο Μηχανικό ΕΜΠ, επιστημονική συνεργάτη του ΕΙΕ/ΙΙΕ, επ. ερευνήτρια του τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Nottingham (UK) και εταίρο της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών -AKTES ΑμΚΕ.
Η ερευνητική ομάδα γεωλόγων και αρχαιολόγων αποτελείται από τους: Νικόλαο Μουρτζά (Δρ Γεωλογίας, Ανεξάρτητος Ερευνητής, μέλος ΚΑΣ, εταίρος της ΑΚΤΕS ΑμΚΕ, επ. ερευνητής του τμήματος Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Nottingham-UK), Carmelo di Nicuolo (Δρ. Αρχαιολογίας, MiBACT - Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών), Michele Monego (Δρ Γεωλογίας, DICEA/dBC Πανεπιστημίου Padova Ιταλίας), Marco Anzidei (Δρ Γεωφυσικής, κύριος ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας, INGV Rome) και Βύρωνα Αντωνιάδη (Δρ Αρχαιολογίας, κύριος ερευνητής του ΕΙΕ/ΙΙΕ).
Αντικείμενο της έρευνας
Αντικείμενο του έργου που εκπονείται με άδεια του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι η καταγραφή, τεκμηρίωση και αξιολόγηση των αρχαιολογικών και γεωμορφολογικών δεικτών της μεταβολής του επιπέδου της θάλασσας, ώστε να συναχθούν συμπεράσματα σχετικά με τις αλλαγές του παράκτιου τοπίου του νησιού από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα. Με την εφαρμογή των πιο σύγχρονων μεθόδων χωροπληροφορικής, επιτυγχάνεται η γεωαναφορά και η ακριβής αποτύπωση των γεωμορφολογικών δεικτών της μεταβολής του επιπέδου της θάλασσας και των αρχαίων καταλοίπων. Παράλληλα, η συλλογή και επεξεργασία φωτογραμμετρικών δεδομένων και η λεπτομερής μέτρηση βαθών, σε συνδυασμό με τη συστηματική εναέρια και υποθαλάσσια φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση υποβοηθούν τη δισδιάστατη και τρισδιάστατη σχεδιαστική αναπαράσταση της παράκτιας ζώνης και του θαλάσσιου πυθμένα, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών και ανθρωπογενών δομών που βρίσκονται σήμερα κάτω από τη θάλασσα.
Τα ευρήματα τεκμηριώνουν την άνοδο του θαλάσσιου επιπέδου, η οποία επέφερε την καταβύθιση μεγάλου μέρους της αρχαίας πόλης των Κιμωλίων στη δυτική πλευρά του νησιού, στην περιοχή των Ελληνικών. Ο καθορισμός των παλαιότερων επιπέδων της θάλασσας, η εκτίμηση του μεγέθους της θαλάσσιας επίκλυσης, και η ιχνηλάτιση των αρχαίων ακτογραμμών θα αναδείξει άγνωστες μορφολογίες ελλιμενισμού κατά την αρχαιότητα. Άλλωστε, αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις δεν έχουν έως σήμερα εντοπιστεί στο νησί. Μην λησμονούμε ότι η Κίμωλος καταλαμβάνει μια ιδιαίτερα εξέχουσα θέση στους κύριους θαλάσσιους δρόμους της αρχαίας Μεσογείου.
Μαζί με τη Μήλο, την Πολύαιγο και τα άλλα μικρότερα παρακείμενα νησιά, η Κίμωλος υπήρξε ένα σημαντικό σημείο αναφοράς και ένας από τους πρώτους λιμενικούς σταθμούς για την ακτοπλοΐα που από τη Δύση, μέσω των λιμένων της νότιας Πελοποννήσου, κατευθυνόταν προς το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.
Συνεπώς, τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος, που θα δημοσιευθούν μετά τη λήξη του προγράμματος το 2024, θα συμβάλουν σημαντικά στη γνώση της ιστορικής και πολιτιστικής εξέλιξης του νησιού, αλλά όχι μόνον. Οι επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας στο ανθρωπογενές παράκτιο περιβάλλον αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τη μελέτη της γεωκλιματικής αλλαγής κατά μήκος του ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου.
Ποιοι ενισχύουν την έρευνα
Η έρευνα υλοποιείται με χρηματοδότηση της Διεύθυνσης Νησιωτικής Πολιτικής, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενώ πολύτιμη είναι η συνεισφορά του Αφεντάκειου Κληροδοτήματος Κιμώλου που παραχωρεί στην ομάδα έρευνας φιλοξενία στο χώρο του ιδρύματος. Η Zante Ferries παρέχει δωρεάν ακτοπλοϊκές μετακινήσεις, ενώ η εταιρεία Metrica Α.Ε. δωρεάν σύνδεση στην υπηρεσία HxGN SmartNet για τις μετρήσεις με παγκόσμιο γεωδαιτικό δορυφορικό σύστημα πλοήγησης.
Μετά την παρουσίαση ακολούθησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, κατά την οποία φάνηκε το μεγάλο ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας για καινοτόμες ερευνητικές δράσεις που αναδεικνύουν την ιστορία του τόπου τους, αλλά και προσφέρουν μια καινούρια ματιά στις μεταβολές που έχει υποστεί το παράκτιο φυσικό και πολιτιστικό τοπίο στο πέρασμα των αιώνων.
Ο δήμαρχος Κιμώλου, Κωνσταντίνος Βεντούρης, μίλησε για αυτή την εξαιρετικής σημασίας εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο νησί και φιλοδοξεί να φέρει στο "φως" σημαντικά ιστορικά στοιχεία που θα αναδείξουν την "κρυφή" πολιτιστική ιστορία της Κιμώλου. Μεταξύ άλλων, ανέφερε, ότι "εμάς σαν Δήμος, μα ενδιαφέρει όλο αυτό το εγχείρημα που γίνεται, καθώς είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο στο νησί και αφορά την πρώτη εκτίμηση και την έρευνα, ειδικότερα στην περιοχή των Ελληνικών αλλά και γενικά σε όλη την ιστορία του νησιού μας. Είναι μία σημαντική έρευνα, που θα συνεχιστεί, καθώς είναι μία περιοχή η Κίμωλος, που μέχρι τώρα δεν έχει ερευνηθεί, για να δούμε πως ξαφνικά βρέθηκε μια βυθισμένη πόλη στα Ελληνικά, καθώς δεν υπάρχουν καταγραφές, οπότε είναι ευκαιρία να δούμε τι ακριβώς έχει συμβεί. Η παρουσίαση έγινε στην πλατεία Σωτήρος, με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, αλλά θα γίνει και μελλοντικά με την συμμετοχή και άλλων πλευρών, όπως η Εφορεία Αρχαιοτήτων και Εναλίων Αρχαιοτήτων, καθώς αυτή τη στιγμή έγινε μία πρώτη προσέγγιση για την καταγραφή της περιοχής και θα έχει και συνέχεια."
Πηγή :
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου