Tα πλεονεκτήματα των νησιών μας

Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου περιλαμβάνει 79 νησιά, εκ των οποίων 48 κατοικημένα, και πλήθος νησίδων και βραχονησίδων. Η συνολική επιφάνεια της ανέρχεται σε 5.286 τ.χλμ. και αποτελεί το 4% της συνολικής χερσαίας επιφάνειας της χώρας, ενώ το 28% της εκτάσεώς της είναι ορεινό, το 43% ημιορεινό και το 29% πεδινό. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 303.114 κατοίκους αποτελώντας περίπου το 2,74% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

 Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου είναι πολύ διαφορετικά σε μέγεθος, σε πόρους και σε πλούτο. Κατά αυτό τον τρόπο όμως προκύπτει μία πολυμορφία και ποικιλότητα που αποτελεί και ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας καθιερώνοντας την, ως την «ναυαρχίδα» των τουριστικών προορισμών στη χώρα μας, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει πλέον το κεφάλαιο «Τουρισμός», με μια νέα οπτική, λαμβάνοντας υπόψη τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της. Σε ότι αφορά στα Ισχυρά Σημεία των νησιών της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, αυτά είναι η ποιότητα ζωής, η ασφάλεια, ο πολιτισμός, η πολιτιστική ταυτότητα, το κλίμα, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, τα οποία εάν αξιοποιηθούν κατάλληλα θα δημιουργήσουν νέες αναπτυξιακές προοπτικές προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. 

Σε ότι αφορά δε στα αδύνατα σημεία (Μειονεκτήματα), η νησιωτικότητα επηρεάζει άμεσα και μόνιμα κάποιες από τις πλέον κρίσιμες παραμέτρους της ελκυστικότητας των νησιών: την προσβασιμότητα, την έλλειψη παροχής Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος, την παροχή ιδιωτικών υπηρεσιών, την οργάνωση της αγοράς και τις οικονομίας κλίμακας. Με βάση τα ανωτέρω η Αναπτυξιακή Στρατηγική μας για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με αναφορά και στον τουρισμό, επικεντρώνεται στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της περιοχής σε συνθήκες αειφορίας, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον της, στο τουριστικό και πολιτιστικό της προϊόν, στο ανθρώπινο κεφάλαιο, στην οικονομία της γνώσης και της καινοτομίας. 

Η προστασία του περιβάλλοντος, η υγιεινή διατροφή, η εναλλακτικές μέθοδοι ιατρικής, η ανάγκη για απεξάρτηση από το άγχος και το στρες, η ανάγκη για ευεξία, η ανάγκη για εμπειρίες συναναστροφής με ιστορία τόπων και ανθρώπων στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης κ.α. δημιουργούν ένα νέο μοντέλο ζήτησης και στον τουρισμό, που απαιτεί αντίστοιχη προσαρμογή και του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος. Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ο τουρισμός εμπειρίας και γνώσης φαίνεται με σημαντική βεβαιότητα να αποτελεί την απάντηση στο νέο μοντέλο ζήτησης και στη ανάγκη για προστασία του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας.

 Η περιφερειακή στρατηγική για τον Τουρισμό που προετοιμάζουμε, κατά συνέπεια στοχεύει στην προοδευτική αναβάθμιση του branding της περιφέρειάς μας, στη διεκδίκηση ενός δυναμικότερου εισοδηματικά και πολιτισμικά ταξιδιωτικού κοινού με καλύτερες συνθήκες κατανομής μέσα στο διευρυμένο πολυ-εποχικό τουριστικό έτος. Το νέο αυτό μοντέλο τουριστικής ζήτησης όμως, απαιτεί συγκεκριμένες προϋποθέσεις προκειμένου να αναπτυχθεί, όπως ύπαρξη φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος σε καλή κατάσταση, αυθόρμητη και καλής ποιότητας φιλοξενία, υποδομές με αναφορές στην ήπια ανάπτυξη, προσβασιμότητα, παροχή εναλλακτικών υπηρεσιών (διαδικτύου, ιατρικής υποστήριξης κ.ά., ανεπτυγμένη ποιότητα προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών βασισμένων στη τοπική κουλτούρα (πολιτιστική, διατροφική, κ.α.).

 Η χώρα μας μπορεί να μην τα διαθέτει όλα, αλλά σίγουρα διαθέτει τα περισσότερα και βασικότερα και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό. Τα υπόλοιπα είναι στο χέρι μας! Προτάσεις Η νέα κατάσταση σε επίπεδο τουριστικής ζήτησης δεν προϋποθέτει εγκατάλειψη του μαζικού τουρισμού, αλλά μία αλλαγή ως προς το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που θα αποτελέσει προτεραιότητα τα επόμενα χρόνια για τη χώρα. Όχι αόριστα αλλά με βάση το μοντέλο τουριστικής ζήτησης που διαμορφώνεται και αναφέρθηκε παραπάνω.

 Οι προϋποθέσεις υπάρχουν και οι οικονομικές προοπτικές είναι καλές. Σύμφωνα με μελέτες οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού λόγω της ποιότητας των τουριστών και των πολλαπλών δραστηριοτήτων με τις οποίες ασχολούνται, δημιουργούν περισσότερα και όχι μονοσήμαντα οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Οι βασικές μας προτεραιότητες ως Περιφέρεια ν. Αιγαίου στον τομέα του Τουρισμού από την αρχή της θητείας μας ήταν η οριοθέτηση του τουριστικού προϊόντος αφενός, και ο προσδιορισμός ξεκάθαρων στόχων , μέσω συγκεκριμένων επιχειρησιακών σχεδίων.

 Ως Στρατηγικός στόχος τέθηκε η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης τουριστικής πολιτικής με ενδιάμεσες φάσεις, συνέπεια, διάρκεια και σαφείς στόχους

. Α. Σύσταση Οργανισμού Μάρκετινγκ Προορισμού (DMO) 

Με δεδομένο ότι για την επίτευξη των ανωτέρω προτεραιοτήτων και στόχων και σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία αλλά και την έως τώρα αποτελεσματικότητα της ελληνικής, απαιτείται η λειτουργία τοπικών/περιφερειακών τουριστικών οργανισμών, οι οποίοι ασκούν μάρκετινγκ με απόλυτο επαγγελματισμό και επιτυγχάνουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρό ή μεγάλο προϋπολογισμό τους, προχωρήσαμε στη σύσταση ενός Οργανισμού Μάρκετινγκ Προορισμού (Destination Marketing Organisation ή DMO).

 Β. Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη

 Η πολυμορφία των νησιών, το φυσικό κάλλος και τα πολιτιστικά μνημεία της περιοχής προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης όλων των μορφών του οργανωμένου και του εναλλακτικού τουρισμού. Επιχειρούμε να προσδιορίσουμε και στη συνέχεια να αναπτύξουμε μια σειρά «ειδικών μορφών» αλλά και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, υποστηρίζοντας αυτές τις μορφές σε όλα τα επίπεδα: ανάπτυξη δραστηριοτήτων, θεσμική θωράκιση, υποδομές, κατάρτιση απασχολούμενων, κίνητρα, προβολή. 

 Προς την κατεύθυνση λοιπόν της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης μία συγκεκριμένη δέσμη δράσεων-προτάσεων που θα αποτελέσουν αντικείμενο της άσκησης της τουριστικής πολιτικής της Περιφέρειας αποτελούν και έχουν ξεκινήσει: 

 Η συστηματική παρακολούθηση των αγορών και της πορείας της ζήτησης στην Ευρώπη και στο κόσμο.

  Η πιστοποίηση τουριστικών δραστηριοτήτων, εγκαταστάσεων αλλά -ακόμη- και προορισμών

.  Η ανάπτυξη εξειδικευμένων προγραμμάτων τουριστικής εκπαίδευσης με αναφορά στον εναλλακτικό τουρισμό (π.χ. οικοξεναγών)

  Η αντικατάσταση του “all inclusive” με το “all whether”

  Η καταγραφή και αξιολόγηση των δυνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον Ελληνικό τουρισμό και κατάθεση και υλοποίηση προτάσεων αντιμετώπιση τους.

  Η ενίσχυση της πολιτιστικής διάστασης της Περιφέρειας με χρηματοδοτική ενίσχυση των απαιτούμενων αναγκών λειτουργίας όλων των αρχαιολογικών χώρων της Περιφέρειας (π.χ. της Δήλου).

  Η επίσπευση ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο που θα συμβάλλει και στην αποτροπή συγκρούσεων χρήσεων γης. 

 Η αξιοποίηση εγκαταλελειμένων κατοικιών ή οικισμών, κατόπιν αποκατάστασης τους και εξοπλισμού τους με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών θα έχει ως στόχο την ανάπτυξη μιας νέας μορφής βιωματικού τουρισμού και με έμφαση την εκτός εποχής τουριστική περίοδο.

  Το άνοιγμα προς επενδυτές του απόδημου ελληνισμού για αποκατάσταση, συντήρηση και εκμετάλλευση αρχαιολογικών χώρων που είτε είναι υποβαθμισμένοι είτε βρίσκονται σε αχρηστία λόγω έλλειψης πόρων. Η συγκεκριμένη δράση θα δημιουργήσει και νέες θέσεις εργασίας

.  Η Σύνδεση του Πρωτογενή Τομέα Με τον Τριτογενή και η δημιουργία Δικτύου εστιατορίων διατροφής που ταυτίζεται με την κουζίνα του Αιγαίου (χορήγηση σήματος για τα μέλη-εστιατόρια.  Τα Οινικά/Αγροτικά μονοπάτια και η διασύνδεση των εν λόγω διαδρομών στα προγράμματα των επισκεπτών με κρουαζιερόπλοια.

 Η έμφαση στην ανάπτυξη του τουρισμού ευεξίας σε συνδυασμό με την ανάδειξη της αξίας τοπικών προϊόντων καλλωπισμού θεραπείας, αρωματικά φυτά κ.α.

  Η αποκατάσταση και εκμετάλλευση των Ιαματικών εγκαταστάσεων της περιφέρειας

.  Η ανάπτυξη και η προώθηση τουριστικών προγραμμάτων για την προσέλκυση τουριστών με αναπηρία ή άλλου είδους πρόβλημα υγείας που απαιτεί αντίστοιχη νοσηλευτική υποστήριξη. 

 Η ανάδειξη ενός ή περισσότερων νησιών της περιφέρειας σε πρότυπα νησιά ανάπτυξης αποκλειστικά εναλλακτικών μορφών τουρισμού

  Η συμμόρφωση του τουρισμού με τις αρχές της πράσινης ανάπτυξης.

  Η ενθάρρυνση της δημιουργίας ποιοτικών τουριστικών προϊόντων για να διευκολυνθεί η κατανόηση των συνηθειών και της πολιτιστικής ταυτότητας των τοπικών πληθυσμών

.

 Γ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  Προσδιορισμό των μεγεθών της φέρουσας ικανότητας ενός τόπου και σύνταξη αντίστοιχων μελετών σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να προσδιοριστούν τα επιθυμητά επίπεδα τουριστικής αξιοποίησης και ανάπτυξης. 

 Θεωρείται απαραίτητο σε κάθε περίπτωση, να προστατεύεται ο δημόσιος χαρακτήρας του παράκτιου χώρου και να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση σε αυτόν από όλους.

 Αναβάθμιση επίγειων πυλών εισόδου, αεροδρομίων, λιμανιών, μαρίνων, οδικού δικτύου, σήμανσης, εισόδων πόλεων – και γενικά όλων εκείνων των έργων που θα εξασφαλίζουν άνετη προσβασιμότητα στις τουριστικές περιοχές

.  Αναβάθμιση της τεχνικής υποδομής της χώρας μας. Δίκτυα μεταφορών, ενεργειακά δίκτυα, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, οι υποδομές επεξεργασίας λυμάτων και διάθεσης απορριμάτων αλλά και υποδομές υγείας

.  Στα πλαίσια της προώθησης ολοκληρωμένων προγραμμάτων προστασίας και ανάδειξης των παραδοσιακών οικισμών, προτείνεται η εφαρμογή προγράμματος «Ανάπτυξης και Αξιοποίησης παραδοσιακών Οικισμών»

.  Κατεύθυνση οργάνωσης για τους παραδοσιακούς οικισμούς θα πρέπει να είναι ο σταδιακός αποκλεισμός της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων εντός τους. 

  Εισαγωγή νέων εννοιών, που αφορούν την προστασία του τοπίου. Η προστασία του τοπίου, μπορεί να αφορά σύνθετα έργα του ανθρώπου και της φύσης, τα οποία είναι σημαντικά λόγω του ιστορικού, αρχαιολογικού, καλλιτεχνικού, επιστημονικού, κοινωνικού και τεχνικού τους ενδιαφέροντος. Παράδειγμα τέτοιου τοπίου, αποτελεί η διαμόρφωση των αναβαθμίδων (πεζούλες), οι οποίες αποτελούν χαρακτηριστικές επεμβάσεις στο μεσογειακό τοπίο και μπορούν να θεωρηθούν ως πολύ σημαντικό στοιχείο στην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά των μεσογειακών πληθυσμών και συγχρόνως ένα στοιχείο μεγάλης αισθητικής αξίας, το οποίο χρήζει προστασίας.

  Αναγνώριση Αρχαιολογικών Μνημείων παγκόσμιας εμβέλειας ως τουριστικών πόλων και αξιοποίηση της διεθνούς φήμης τους. Ολοκλήρωση τουριστικών προορισμών μέσω του συνδυασμένου τουριστικού προϊόντος.

  Δικτύωση πολιτιστικών στοιχείων με την αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων (για παράδειγμα δημιουργία δικτύου φάρων του Αιγαίου).

  Δικτύωση και με χρονοαποστάσεις (συνδυασμένα δίκτυα μεταφοράς) μεταξύ πόλων τουριστικής ανάπτυξης. Μεταφορικό Ισοδύναμο. 

 Να προωθηθεί η απομάκρυνση των οχλουσών εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων από τις παραλίες και η κατεδάφιση των αυθαιρέτων σε τουριστικά ενδιαφέρουσες περιοχές

.  Η αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, που αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προτεραιότητες της κυβέρνησης απαιτεί την μετάβαση σε μία παγκόσμια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Προς αυτήν την κατεύθυνση προωθείται η αναβάθμιση του τουριστικού κτιριακού αποθέματος με σκοπό την εξοικονόμηση της χρησιμοποιούμενης ενέργειας

. Δ. ΚΥΚΛΑΔΕΣ 

Και κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω μερικά στοιχεία για τις Κυκλάδες. Αν η Ελλάδα είναι τα νησιά της, τότε οι Κυκλάδες είναι η καρδιά της. Οι Κυκλάδες όπως χαρακτηριστικά προκύπτει από το όνομα τους αποτελούν ένα κύκλο ομορφιάς, μοναδικότητας και πολιτισμού, γύρω από το ιερό νησί και τόπο λατρείας του Απόλλωνα τη Δήλο. Ένας θαλασσινός προορισμός και ταυτόχρονα πολλοί επί μέρους νησιωτικοί προορισμοί, που ξεχωρίζουν για το μοναδικό χρώμα της θάλασσας, για το ανεπανάληπτο φυσικό τοπίο, για το χαρακτηριστικό τους ανάγλυφο, για τον ήλιο και το φως τους, για τους όρμους τους, για τους κατάλευκους οικισμούς τους, για την ιστορία και τα πολιτιστικά τους αξιοθέατα, για όλα αυτά μαζί, που δεν τα βρίσκει κανείς σε κανένα άλλο νησιωτικό σύμπλεγμα στον κόσμο. 

Τα νησιά των Κυκλάδων είναι συνολικά 147 Πρόκειται για 147 νησιά και νησίδες εκτον οποίων 24 κατοικημένα κατάλληλα για 365 μέρες το χρόνο. Οι Κυκλάδες σε αριθμούς 2051 χιλιόμετρα ακτογραμμής 200 όρμους, λιμάνια και αλιευτικά καταφύγια 465 πανέμορφες παραλίες 10.000 χρόνια μακράς ιστορίας 242 σημεία ενδιαφέροντος (ιστορικά, γεωλογικά, οικολογικά, αρχιτεκτονικά, θρησκευτικά, κλπ.) 77 μουσεία 47 φυσικά αξιοθέατα όπως σπήλαια, γεωλογικοί σχηματισμοί κλπ. 96 περιοχές NATURA 2000 125 μονοπάτια συνολικού μήκους 578,8 χιλιομέτρων

 Περισσότερα από 40 φυσικά μνημεία, απόδειξη της ιστορίας των Κυκλάδων. 96 προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 που επιτρέπουν την προστασία της βιοποικιλότητας των ειδών και οικοτόπων, και προστατεύουν από την εξαφάνηση είδη πουλιών και ζώων. Παρά τη φτωχή βλάστηση, στις Κυκλάδες, σήμερα υπάρχει ένας σπάνιος πλούτος με περισσότερα από 1600 είδη φυτών και 200 σπάνια ή απειλούμενα είδη ζώων.

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΣΣΑΙΟΣ Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων 

epimeleia giannis gounaris