Κατοικιές --κρασοκέλλια --μιτάτα,-- μύλοι --περιστεριώνες στήν ΣΕΡΙΦΟ

Γράφει και επιμελείτε ο Γιάννης Γούναρης 

-Οι κατοικιές ήταν κτισμένες στην ύπαιθρο και από αυτές προέκυψαν όλοι οι τύποι οίκησης στη Σέριφο. Είναι μονόχωρες, με στενό μέτωπο και χαμηλό ύψος, κτισμένες σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον του νησιού.Είναι η αγροικία μέ πλήρες νοικοκυριό όπου έμεναν μόνιμα οι χωρικοί κατά την περίοδο τών εργασιών κυρίως την εποχή του θερισμού. 

κελιά κτίσματα μικρά μονοδώματα ,τα οποία κυρίως χρησίμευαν για αποθήκη εργαλείων και γεννημάτων ,αλλά συχνά και για προσωρινή καττοικία ,την περίοδο  της συγκομιδής

 Οι τοίχοι έχουν φτιαχτεί από ακατέργαστες πέτρες και σχιστόπλακες χωρίς συνθετικό κονίαμα και είναι ασοβάτιστοι. Στο εσωτερικό υπήρχε τζάκι για μαγείρεμα και στο βάθος το κρεβάτι που ήταν υπερυψωμένο και στηριζόταν σε ένα μεγάλο δοκάρι (περάτης).

-Τα κρασοκέλλια και οι ληνοί χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή κρασιού.

 Είναι πιο ψηλά και ευρύχωρα κτίρια, σοβατισμένα και δροσερά ώστε να μην χαλάνε τα κρασιά που αποθηκεύονταν εκεί.

-Λόγω της ανεπτυγμένης κτηνοτροφίας στη Σέριφο κτίστηκαν από τους κτηνοτρόφους μιτάτα, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%84%CE%B1_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82κοντά σε πηγές νερού, για να φυλάσσονται τα τυροκομικά προϊόντα.

 Είχαν τουλάχιστον δυο ανοίγματα για να αερίζονται καλά και να στεγνώνει το τυρί.

Είχαν τζάκι για να τυροκομούν, τυρόσκαμνο για να στραγγίζουν τα τυριά, καλαμωτή και πέτρινους πάγκους. Σήμερα μπορείτε να δείτε μιτάτα περπατώντας το μονοπάτι Κένταρχος-Χώρα.

-Βόρεια της Χώρας υπήρχαν 8 μύλοι που αποτελούσαν και το βασικό συγκρότημα στο νησί, ωστόσο συνολικά ο αριθμός τους πρέπει να έφτανε τους 20.

Ηταν πέτρινοι, εκτείνονταν σε τρια επίπεδα και είχαν τον κοινό ξύλινο μηχανισμό που έχουν οι μύλοι του Αιγαίου. Μεγάλοι μύλοι με οριζόντια περιστροφή φτερωτής (ταβλόμυλοι) εμφανίστηκαν στις αρχές του 20^ου αι.http://blog.hellenicmills.gr/p/blog-page.html

-Οσο για τους περιστεριώνες, σήμερα διασώζονται πολύ λίγοι του 17^ο-18^ου αι. Οι περισσότεροι που θα δείτε κοντά σε πηγές και καλλιεργήσιμες εκτάσεις είναι μεταγενέστεροι.
Πηγή :