Η απάτη της Αυστρίας, η Πορτογαλία και η Ουγγαρία

19/6/2014
Analyst Team
Η Αυστρία, η χώρα που επέκρινε συνεχώς την Ελλάδα στο ξεκίνημα της κρίσης, κατηγορείται από τη Γερμανία για απάτη – με τον ισχυρισμό ότι, δεν σέβεται τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, απέναντι στους ομολογιούχους της χρεοκοπημένης τράπεζας της «Hypo Alpe Adria».
Ειδικότερα, παρά το ότι το ομοσπονδιακό κρατίδιο Kärnten έχει εγγυηθεί για τα ομόλογα της τράπεζας, ύψους 890 εκ. €, ενώ φυσικά μπορεί να τα πληρώσει, απέσυρε αναδρομικά την εγγύηση του και αρνείται να το κάνει - επειδή δεν θέλει να επιβαρύνει τους φορολογουμένους Πολίτες του.
Εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε στην Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση έχει επίσης εγγυηθεί για τις τράπεζες της χώρας, θα θεωρούταν εξαιρετικά σκανδαλώδες – ενώ πρώτη από όλες θα μας κατηγορούσε η Αυστρία για απάτη. Στη δική της περίπτωση όμως επέλεξε τη χρεοκοπία της τράπεζας, υποσχόμενη ότι θα πληρωθούν ορισμένες από τις απαιτήσεις των δανειστών, εάν μείνει κάποιο ποσόν μετά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας – κάτι που είναι ελάχιστα πιθανόν.
Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ πως το 80% περίπου των ομολογιούχων της τράπεζας είναι Γερμανοί – κυρίως ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία, τα οποία θεωρούσαν ασφαλή την τοποθέτηση τους στα ομόλογα, αφού ήταν εγγυημένα από το κράτος. Η αναδρομική απόσυρση της εγγύησης φαινόταν προφανώς απίθανη για ένα ευνομούμενο κράτος, το οποίο δεν θα ήθελε να χαρακτηρισθεί ως κοινός απατεώνας – οπότε ήταν φυσικό να επενδύσουν οι Γερμανοί.
Περαιτέρω, ο υπουργός οικονομικών της Αυστρίας αντέδρασε ψυχρά, λέγοντας πως οι επενδυτές θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι, ένα ομοσπονδιακό κρατίδιο με προϋπολογισμό της τάξης των 2 δις € δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί τις υποχρεώσεις μίας τράπεζας, οι οποίες ξεπερνούν τα 25 δις € - ενώ, όπως φαίνεται, η κρίση της Ουκρανίας, επίσης αυτή των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες είναι εκτεθειμένες οι αυστριακές τράπεζες, θα τους δημιουργήσουν τεράστια προβλήματα.
Ειδικά επειδή στην Αυστρία εντείνεται η οικονομική κρίση, παράλληλα με την πολιτική – αφού τα εκλογικά ποσοστά της ακροδεξιάς αυξάνονται συνεχώς, με απροσδιόριστα αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας.
.

Η Πορτογαλία

Στην Πορτογαλία τώρα, στην οποία εφαρμόζεται μία πολιτική ανάλογη με αυτήν της Ελλάδας, οι αποδόσεις των ομολόγων του δημοσίου (επιτόκια δανεισμού του κράτους) έφτασαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα – αδιανόητα για πριν από μερικούς μήνες. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε φυσικά να δικαιώσει αυτούς που είναι υπέρ της πολιτικής λιτότητας – της μείωσης δηλαδή των δαπανών και της αύξησης των φόρων. Εν τούτοις, εάν κοιτάξει κανείς το γράφημα που ακολουθεί, θα καταλήξει σε διαφορετικά συμπεράσματα.
.

Πορτογαλία – η εξέλιξη του συνολικού χρέους της χώρας
.

Ειδικότερα, με γνώμονα το ότι, σημαντικό για ένα κράτος δεν είναι το ύψος των επιτοκίων σε μία συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, αλλά η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του, διαπιστώνουμε στο παράδειγμα της Πορτογαλίας πως το επίπεδο του χρέους της, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, αυξάνεται σταθερά από το 2009.
Όσον αφορά βέβαια τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (μπλε τομέας στη μπάρα – κόκκινο οι ιδιώτες, πράσινο οι μεγάλες επιχειρήσεις και μωβ ο δημόσιος τομέας εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου), οι οποίες αποτελούν τα θεμέλια μίας οικονομίας, το χρέος τους ως προς το ΑΕΠ παραμένει σταθερό.
Γνωρίζοντας όμως ότι το ΑΕΠ συρρικνώνεται (γράφημα), το χρέος τους σε απόλυτα μεγέθη έχει αυξηθεί – γεγονός που σημαίνει ότι, η βασική μηχανή παραγωγής πλούτου και εσόδων για τη χώρα, η οποία χρηματοδοτεί σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο, ενώ δημιουργεί τις περισσότερες θέσεις εργασίας, νοσεί σοβαρά.

.

Πορτογαλία – η εξέλιξη του ΑΕΠ της χώρας (σε δις δολάρια Αμερικής)
.
Αυτοί που μείωσαν σημαντικά το χρέος τους είναι οι ιδιώτες, τα νοικοκυριά – από 106% του ΑΕΠ το 2009 στα 95% σήμερα. Η αιτία ήταν φυσικά η μείωση της κατανάλωσης εκ μέρους τους, η οποία θα ωθήσει την οικονομία ξανά σε ύφεση – ενώ η μετανάστευση στη χώρα έχει αυξηθεί ραγδαία.

Αντίθετα, το χρέος του μη χρηματοπιστωτικού δημόσιου τομέα (μωβ μπάρα) αυξήθηκε από 108% το 2009 στο 166% σήμερα – κάτι μάλλον συγκλονιστικό και εξαιρετικά επικίνδυνο για την Πορτογαλία, το οποίο τεκμηριώνει παράλληλα την αποτυχία της πολιτικής λιτότητας (μέσω της οποίας εξυπηρετούνται βραχυπρόθεσμα οι δανειστές μίας χώρας, αλλά καταστρέφεται η οικονομία της μακροπρόθεσμα).
Αυτό αποδεικνύεται και από τις εξαγωγές της Πορτογαλίας (γράφημα), οι οποίες φαίνεται να μειώνονται ξανά, μετά την αύξηση τους από το 2009 – όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, όπου όμως οι εξαγωγές μας είναι κατά πολύ χαμηλότερες από αυτές της Πορτογαλίας, γεγονός που θα έπρεπε να μας προξενεί ντροπή.
.

Πορτογαλία – εξαγωγές κατά μήνα (σε εκ. Ευρώ)
.

Ολοκληρώνοντας τονίζουμε ξανά ότι, η πολιτική λιτότητας μπορεί να δημιουργεί πρωτογενή πλεονάσματα για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα αλλά, στη συνέχεια, εκτινάσσει τα ελλείμματα και τα χρέη στα ύψη – κάτι που θα διαπιστώσουμε σύντομα και στην Ελλάδα, η οποία βαδίζει ολοταχώς προς μία νέα χρεοκοπία, η οποία δεν θα ήταν απίθανο να συνοδευτεί αυτή τη φορά με την έξοδο της από το ευρώ.
.

Η Ουγγαρία και η Μ. Βρετανία

Η ΕΕ, κάτω από τις εντολές της Γερμανίας, ακολουθεί πιστά μία «ορθόδοξη» οικονομική πολιτική – η οποία βασίζεται στους πειθαρχημένους προϋπολογισμούς, στην καταπολέμηση του πληθωρισμού από τις κεντρικές τράπεζες, καθώς επίσης στην ελαχιστοποίηση της παρέμβασης του κράτους στην Οικονομία.
Οι υπέρμαχοι όμως αυτής της πολιτικής είναι αντιμέτωποι με ένα αναμφισβήτητο, αλλά άβολο γεγονός: με το ότι δύο κράτη, τα οποία δεν ακολουθούν τη συγκεκριμένη πολιτική, ανήκουν στα πλέον επιτυχημένα, όσον αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης.
Ειδικότερα, και οι δύο αυτές χώρες παρουσίασαν τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη, τα τελευταία τρία τρίμηνα – ενώ μείωσαν την ανεργία, παρά το ότι όλα τα υπόλοιπα κράτη χαρακτηρίζονται από μία αδύναμη οικονομία. Προφανώς η είδηση αυτή δεν είναι η καλύτερη για τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, η οποία θέλει να αυξήσει την πολιτική της ισχύ, με τη μεταβίβαση ακόμη περισσότερων αρμοδιοτήτων από τα επί μέρους κράτη προς αυτήν.
Πρόκειται για την Ουγγαρία και τη Μ. Βρετανία, οι οποίες δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη – ενώ τα ακροδεξιά κόμματα τους, τα οποία έχουν αυξήσει σημαντικά την εκλογική τους επιρροή, θέλουν να αποδεσμευθούν ακόμη και από την ΕΕ.
Ειδικά όσον αφορά την Ουγγαρία, η κυβέρνηση της έχει επικριθεί πολλές φορές από την ΕΚΤ και την Κομισιόν, επειδή έχει υιοθετήσει νόμους που περιορίζουν την ισχύ της κεντρικής της τράπεζας – όπου η ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής θεωρείται ιερή από την ΕΕ και τη νομοθεσία της.
Η Ουγγαρία έχει ακολουθήσει αντίθετη πορεία, η οποία όμως φαίνεται να επιβραβεύεται από τις αγορές – αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες με την ανακοίνωση ενός προγράμματος κατασκευής υποδομών, το οποίο δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας (πήρε προφανώς μαθήματα από το Χίτλερ – ανάλυση).
Την ίδια στιγμή, το εμπορικό της ισοζύγιο είναι θετικό, ενώ η τάση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της έχει αντιστραφεί (γράφημα) – γεγονότα που σημαίνουν ότι, η χώρα βαδίζει στο σωστό δόμο.
.

Ουγγαρία – ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προς ΑΕΠ
.

Μαζί με τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, η Ουγγαρία δημιούργησε 230.000 νέες θέσεις εργασίας – μειώνοντας την ανεργία κατά 3%, στο περίπου 8% σήμερα. Εν τούτοις, η Κομισιόν σύστησε στη χώρα τον περιορισμό των δημοσίων έργων, θεωρώντας πως δεν είναι τόσο σημαντική η απασχόληση, όσο η οικονομία πόρων - χωρίς φυσικά να ακολουθεί τη σύσταση της η Ουγγαρία, η οποία επέλεξε το δικό της δρόμο (άρθρο).
Από την άλλη πλευρά, η κεντρική τράπεζα της Μ. Βρετανίας, μίας χώρας με υπερβολικό συνολικό χρέος, καθώς επίσης με τεράστια τραπεζικά προβλήματα (άρθρο), προσπαθεί να καταπολεμήσει την κρίση επίσης με μία «χαλαρή» νομισματική πολιτική – αρνούμενη να ακολουθήσει τις υποδείξεις της ΕΕ, όσον αφορά την άμεση μείωση των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού (αν και από -11% το 2009 έχουν περιορισθεί ήδη στο -5%).
Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, η πολιτική αυτή έχει δημιουργήσει ανάπτυξη στη χώρα, ενώ έχει μειώσει την ανεργία, με τον εξαιρετικά άρρωστο τραπεζικό κλάδο να παραμένει ελεγχόμενος – ενώ, εάν είχε εφαρμοσθεί η ορθόδοξη γερμανική πολιτική λιτότητας, η χώρα θα είχε μάλλον χρεοκοπήσει.
Πηγή: analyst.gr