Πασχαλιά ή Σύριγγα- Syringa vulgaris-Οικογένεια Oleaceae

Τα λουλούδια της Πασχαλιάς έχουν συνδέσει το όνομά τους με το γεγονός ότι ανθίζουν μια φορά το χρόνο, για είκοσι έως τριάντα μέρες, κοντά στο Πάσχα.
Θεωρείται προάγγελος της άνοιξης. Με την εποχή της άνθισής της σηματοδοτεί το αν η άνοιξη θα έρθει νωρίς ή αργά. Είναι ένα ξεχωριστό φυτό που χρειάζεται υπομονή για να περιμένουμε να ανθίσει. Την άνθισή του συνοδεύει ένας μύθος που το κάνει ακόμα πιο ιδιαίτερο κι έχει σχέση με την Ανάσταση του Ιησού.

Η παράδοση και ο μύθος
Η πασχαλιά λέγετε πως ήταν το δένδρο που πρόσφερε την δροσιά και τον ίσκιο του στην Παναγία και τον Ιωσήφ, όταν εκείνοι όδευαν προς την Αίγυπτο στην προσπάθεια τους να σώσουν τον Χριστό από την δολοφονική μανία του Ηρώδη. Τότε η Παναγία το ευλόγησε να είναι πάντα φορτωμένο με πανέμορφα, ευωδιαστά άνθη. Σύμφωνα με το μύθο όμως το όνομα του το πήρε λίγο καιρό αργότερα, όταν οι Ιουδαίοι σταύρωσαν τον Χριστό. Είχε φυτρώσει κοντά στο Γολγοθά και βλέποντας τον Κύριο να σταυρώνεται μαράθηκε, από τον καημό του. Όταν τρεις μέρες μετά ο Ιησούς αναστήθηκε, το δεντράκι ζωντάνεψε για να πάρει κι αυτό μέρος στη μεγάλη χαρά της Ανάστασης.

Οι πασχαλιές είναι επίσης γνωστές από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, κάποτε στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε μια πανέμορφη Νύμφη η Σειρήνα. Για να γλυτώσει από τον θεό Πάνα ο οποίος την κυνηγούσε γιατί την ερωτεύτηκε, μεταμόρφωσε τον εαυτό της σε αρωματικό θάμνο.

Καλλιέργεια
Από όλα τα είδη Πασχαλιάς η κοινή Πασχαλιά είναι αυτή πού καλλιεργείται περισσότερο. Θάμνος ή δενδρύλλιο με ζωηρή ανάπτυξη ύψους 3 - 5 μ. και μικρά άνθη κατά τα τέλη Απριλίου ως 15 Μαΐου, πού βρίσκονται σε ογκώδεις επάκριες πυκνές σταχυοειδεΐς ταξιανθίες. Κάθε βλαστός φέρει 2-4 ανθοταξίες πού έχουν χρώμα λευκό καθαρό, ροζ, κόκκινο πορφυρό, μωβ, βιολέ και μπλε- λιλά, ανάλογα με τις ποικιλίες. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες με άνθη μονά ή διπλά, μερικές από τις όποιες καλλιεργούνται στην Ελλάδα, χωρίς να είναι γνωστές με τα ονόματά τους.
Έδαφος-απαιτήσεις
Δεν έχει απαιτήσεις ως προς το έδαφος, καλύτερα όμως γίνεται στα γόνιμα και με μέτρια υγρασία εδάφη.
Πολλαπλασιασμός
Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, διαίρεση τής τούφας και εμβολιασμό. Ο τελευταίος χρησιμοποιείται για τις ποικιλίες πού έχουν μεγαλύτερη άξια και υποβάλλονται σε φορτσάρισμα. Αυτές εμβολιάζονται σε υποκείμενα από σπόρο, μοσχεύματα ή διαίρεση, καθώς και σε λιγούστρο. Ανθοφορεί σε ξύλο του προηγουμένου χρόνου, γι’ αυτό και δεν γίνεται κανένα κλάδεμα προ της ανθήσεως.
Μετά την άνθηση κλαδεύονται τα φυτά ελαφρά, ώστε να υποβοηθηθεί η ανάπτυξη βλαστών για την επόμενη άνθηση. Κάθε 3-4 χρόνια μπορεί να γίνεται εάν ελαφρό κλάδεμα ανανεώσεως το χειμώνα.
Για πρώιμα και λευκά άνθη
Για άνθηση κατά τη χειμερινή περίοδο τα φυτά καλλιεργούνται αλλού σε φυτώριο και έχουν ηλικία μερικών ετών. Εξάγονται από το φυτώριο με μπάλα χώματος και υποβάλλονται σε φορτσάρισμα. Προηγουμένως όμως πρέπει να «προετοιμασθούν» τα φυτά, γίνεται δε αυτό με παραμονή των φυτών σε ψυγείο με χαμηλές θερμοκρασίες ή με αιθερίωση.
Η αιθερίωση εφαρμόζεται στους φυλλοβόλους θάμνους και ειδικότερα στην πασχαλιά. Τα φυτά υφίστανται την επίδραση του αιθέρος σε ειδικούς θαλάμους για 48 ώρες. Με τον τρόπο αυτό συμπληρώνεται η χειμερία ανάπαυση, που θα τελείωνε κανονικά την άνοιξη. Κατόπιν αρχίζει το φορτσάρισμα σε σέρρα με θερμοκρασία 20° και ημισκιά ή πλήρες σκοτάδι. Έπειτα δίνεται βαθμιαία φως και αυξάνεται η θερμοκρασία μέχρι 30°, οπότε χαμηλώνεται πάλι σε 20°, όταν τα φυτά είναι σε άνθηση. Σ’ όλο αυτό το διάστημα των 4-5 εβδομάδων διατηρείται στη σέρρα μια καλή ατμοσφαιρική υγρασία με καταβρέγματα. Τα άνθη όλων των ποικιλιών, που υποβάλλονται σε φορτσάρισμα, γίνονται λευκά.
Άλλα είδη:
Πασχαλιά η περσική (S. persica): Θάμνος 1-3 μ. με λεπτές διακλαδώσεις, κυρτές τοξοειδώς. Μικρά φύλλα και άνθη κατά Μάιο, μπλε λεβαντίνης.
Πασχαλιά ή μικρόφυλλος (S. microphylla «Suberba»): Άνθη ροζ, λαμπερό κατά Μάιο-Ιούνιο, πολύ κομψά.
Πασχαλιά η καμπτή (S. reflexa): Κρεμαστές ανθοταξίες μήκους 15-18- εκατοστών, χρώματος λουλουδιών ροζ φωτεινό. Μπουμπούκια κόκκινα.

Χρήσεις
Το δέντρο της Πασχαλιάς είναι γνωστό και με το όνομα Απρίλης και το συναντάμε περισσότερο στα χωριά της Ελλάδας.
Είναι πρώιμο μελισσοκομικό φυτό που δίνει πρώιμα άνθη και τροφή για τις μέλισσες.
Τα άνθη της προσφέρονται για την επέτειο γάμου. Τα μοβ συμβολίζουν στη γλώσσα των λουλουδιών τα πρώτα συναισθήματα της αγάπης, ενώ τα λευκά άνθη της αντιπροσωπεύουν τη νεανική αθωότητα. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ για τον στολισμό του Επιταφίου και της Εκκλησίας την Μεγάλη Εβδομάδα.
Τέλος χρησιμοποιείται για όμορφους φράχτες και δίνει επίσης πολλή καλή σκίαση.

Πηγές: Οι μύθοι των λουλουδιών-Eκδόσεις Στρατίκη, Σύγχρονη ανθοκομία και κηποτεχνία-Ιωάννου Κ. Νούσηγή :