Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις δηλώσεις των αγροτών

Άρθρο του λογιστή Γιαννούλη Λαούδη, συνεργάτη του Λογιστικού Γραφείου Χρήστου Βουραζέρη

Σε συνέχεια του άρθρου που είχα γράψει πέρυσι τέτοιο καιρό, έρχεται το Υπουργείο Οικονομικών να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα πράγματα για τους αγρότες, αναγκάζοντας τους κατά κάποιο τρόπο να περάσουν το κατώφλι του λογιστικού γραφείου, προκειμένου να συντάξουν την φορολογική τους δήλωση. Θα μου πει κανείς πως δεν είναι αυτή η μοναδική υποχρέωση που απορρέει από τις διατάξεις που αφορούν τους αγρότες και θα συμφωνήσω, όμως όπως ξέρουμε υπάρχουν 3 ειδών κατηγορίες αγροτών με αρκετές ομοιότητες αλλά και αρκετές διαφορές μεταξύ τους.

Με αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω λίγο τις αλλαγές που έχουν επέλθει από πέρυσι μέχρι φέτος, καθώς και αρκετά σημαντικά πράγματα τα οποία θα πρέπει να έχουν κατά νου όσοι ασχοληθούν με την συμπλήρωση της φορολογικής τους δήλωσης. Εφιστώ λοιπόν την προσοχή σας στα εξής σημεία:

1. Αγροτικές ενισχύσεις – Αγροτικές αποζημιώσεις

Οι αγροτικές ενισχύσεις δεν αποτελούν φορολογητέο εισόδημα μέχρι του ποσού των 12.000€. Από τα 12.000€ και πάνω όμως φορολογούνται κανονικά (για το ποσό που υπερβάλει τα 12.000€). Αναγράφονται στον κωδικό 908 του Ε3 για το σύνολό τους και το ποσό που υπερβαίνει τα 12.000€ στον κωδικό 644 ή ακόμη και 645 του Ε3. Υπάρχει η υποχρέωση να μεταφερθεί ο κωδικός 908 και στον κωδικό 659/660 του εντύπου Ε1 αφού πρέπει να υπαχθούν στην εισφορά αλληλεγγύης αλλά από την άλλη μας βοηθούν να καλύψουμε τεκμήρια.

Οι αγροτικές αποζημιώσεις δεν φορολογούνται και δεν θεωρούνται εισόδημα. Αναγράφονται στον κωδικό 909 του Ε3.

Σημείωση: Οι επιδοτήσεις για επενδυτικές δαπάνες δεν είναι εισόδημα, δεν είναι έσοδο, αλλά λειτουργούν αφαιρετικά των δαπανών για επενδύσεις.

2. Δαπάνες άνω των 500,00€

Οι δαπάνες που πραγματοποιούν οι αγρότες (κανονικού και ειδικού καθεστώτος) και υπερβαίνει η καθαρή αξία τους τα 500,00€ αναγνωρίζονται μόνο αν έχουν εξοφληθεί μέσω τραπεζικού λογαριασμού.  Αν η εξόφληση έχει γίνει με μετρητά, δεν αναγνωρίζονται. Εξαίρεση αποτελεί μόνο αν η εξόφληση έγινε κατά την περίοδο των capital controls όπου εκεί βάσει εγκυκλίου γίνεται δεκτή η εξόφληση με μετρητά.

3. Εξόφληση παραστατικών ΔΕΗ και ύδρευσης άνω των 500,00€

Όσο παράλογο κι αν ακούγεται, η εξόφληση που έγινε στο ταμείο της ΔΕΗ ή του Δήμου και αφορά λογαριασμό με αξία άνω των 500,00€ δεν αναγνωρίζεται. Πρέπει οπωσδήποτε η εξόφληση να γίνει μέσω τράπεζας.

4. Υποχρέωση σύνταξης εντύπου Ε3

Υποχρέωση σύνταξης εντύπου Ε3 έχουν αφενός υποχρεωτικά όσοι είναι αγρότες του κανονικού καθεστώτος και αφετέρου όσοι πωλούν την αγροτική τους παραγωγή. Αν η αγροτική παραγωγή προορίζεται για ιδιοκατανάλωση, δεν υπάρχει υποχρέωση σύνταξης Ε3. Αντιθέτως, υποχρέωση σύνταξης Ε3 έχει και η είσπραξη επιδοτήσεων, άσχετα αν υπάρχει πώληση αγροτικής παραγωγής. Βέβαια το να εισπραχθεί επιδότηση χωρίς να υπάρχει παραγωγή, είναι ένα περίεργο ζήτημα.

5. Προσοχή για τις επιδοτήσεις

Για την καταβολή επιδοτήσεων, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει εκτός των άλλων, δυο βασικές υποχρεώσεις. Η πρώτη είναι το εισόδημα από γεωργική εκμετάλλευση, το οποίο θα πρέπει να αναλογεί τουλάχιστον στο 35% του συνολικού εισοδήματος. Η δεύτερη υποχρέωση αφορά αυτούς που δηλώνουν φιλοξενούμενοι στο Ε1. Θα πρέπει το πρόσωπο που τους φιλοξενεί να μην δηλώνει κύρια κατοικία σε άλλη περιοχή, όπως για παράδειγμα να δηλώνει ο φιλοξενών κύρια κατοικία στο Ε1 στην Αθήνα και ο φιλοξενούμενος ότι έχει γεωργική εκμετάλλευση στην Άνδρο.

6. Ο κωδικός 598 (Ε3)

Για πρώτη φορά φέτος θα συναντήσουμε τον κωδικό 598. Ο κωδικός αυτός αναφέρεται στους αγρότες που δεν έχουν ενταχθεί σε κανένα καθεστώς ΦΠΑ (αφανείς αγρότες). Είναι εκείνοι οι οποίοι θέλουν απλά να εμφανίσουν αγροτικό εισόδημα είτε γιατί δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες είτε γιατί έχουν και άλλες πηγές εισοδήματος (π.χ. μισθωτοί, δημόσιοι υπάλληλοι, κλπ)

7. Ο κωδικό 599 (Ε3)

Άλλος ένας νέος κωδικός, είναι ο κωδικός 599 όπου θα τον συμπληρώσουν όσοι ασκούν εκμετάλλευση σκάφους. Λέγοντας εκμετάλλευση σκάφους, εννοούμε τους έχοντες επαγγελματικά σκάφη. Σε αυτή την περίπτωση τα λογιστικό αποτέλεσμα θα υπολογιστεί στον κωδικό 349 του εντύπου Ε3 και τα έσοδα θα μεταφερθούν στον κωδικούς 659/660 του εντύπου Ε1. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τους αλιείς και γενικά όσους έχουν τέτοια σκάφη, διότι από 01/01/2015 έχει αλλάξει ριζικά ο τρόπος φορολόγησής τους και θα πρέπει να πληρωθεί και ένας φόρος ανάλογα με τους κόρους (ολική χωρητικότητα) του σκάφους.

8. Επιδοτήσεις ΟΠΕΚΕΠΕ

Μέσω της ιστοσελίδας του ΟΠΕΚΕΠΕ μπορούμε να εκτυπώσουμε την βεβαίωση για την χρήση 2015. Πλέον δεν μας αφορούν οι επιδοτήσεις που πληρώθηκαν μέσα στο 2015 και αφορούν άλλα έτη, αλλά μόνο οι επιδοτήσεις που αφορούν το 2015, άσχετα αν καταβλήθηκαν μέσα στο 2016. Δυστυχώς ο ΟΠΕΚΕΠΕ κατέβαλε εντός του έτους 2015 επιδοτήσεις παλαιοτέρων ετών, για τα οποία έτη θα πρέπει να γίνουν συμπληρωματικές δηλώσεις. Το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το λογικό αίτημα να μην επιβάλει πρόστιμο σε συμπληρωματικές δηλώσεις που θα αφορούν τις επιδοτήσεις παλαιοτέρων ετών, αφού οι φορολογούμενοι δεν έχουν υπαιτιότητα και θα ήταν τουλάχιστον άδικο να πληρώνουν από 100,00€ έως 250,00€ πρόστιμα.

9. Επιστροφή ΦΠΑ

Δικαιούχοι επιστροφής ΦΠΑ είναι οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος, οι οποίοι καταβάλουν τον ΦΠΑ στις αγορές τους (εισροές) αλλά δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσής του, ενώ αντίθετα δεν χρεώνουν ΦΠΑ κατά τις πωλήσεις τους (εκροές). Αυτοί λοιπόν συγκεντρώνουν τα τιμολόγια εσόδων (ή αγορών που τους έχουν εκδώσει οι επιχειρήσεις που έχουν προμηθευτεί αγροτικά προϊόντα από αυτούς) και τα καταθέτουν στην Δ.Ο.Υ. όπου το 6% των εσόδων τους το επιστρέφει πίσω η Δ.Ο.Υ. Το ποσό αυτό όμως λειτουργεί αφαιρετικά του κόστους δαπανών και θα πρέπει να συνυπολογιστεί στο Ε3, κατά την χρονιά στην οποία τους κατεβλήθη η επιστροφή, άσχετα αν αφορά την προγενέστερη χρήση.

10. Συμφωνητικά μίσθωσης

Τα συμφωνητικά μίσθωσης μέχρι 80€ μηνιαίως (ή 960,00€ ετησίως) δεν έχουν υποχρέωση κατάθεσης μέσω του taxisnet. Αρκεί απλά η υπογραφή τους (εγώ συνιστώ να θεωρείται και το γνήσιο της υπογραφής των αντισυμβαλλομένων). Το ποσό του μισθώματος είναι δαπάνη και αναγνωρίζεται, οπότε συμπεριλαμβάνεται στο έντυπο Ε3.

11. Εργόσημα

Τα εργόσημα που καταβάλει ο αγρότης προς τον εργάτη γης, είναι δαπάνες μισθοδοσίας και πρέπει να αναγράφονται στο Ε3. Σε αυτή την περίπτωση ο εργάτης γης θα βρεί προσυμπληρωμένο τον αντίστοιχο κωδικό στο Ε1 του, όπου θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών.

12. Εισφορές στον ΟΓΑ

Οι εισφορές στον ΟΓΑ αναγνωρίζονται σαν δαπάνες και εκπίπτουν από τα έξοδα. Με μια σχετική εγκύκλιο η οποία εκδόθηκε εντός του 2015 αναγνωρίζονται και σαν έξοδα οι εισφορές που καταβλήθηκαν στον ΟΓΑ και αφορούν εξόφληση ρύθμισης οφειλών παλαιοτέρων ετών, που καταβλήθηκαν εντός της χρήσης. Άρα η βεβαίωση που εκδίδουμε από το site του ΟΓΑ, καταχωρείται ως έχει στον κωδικό 516/517/518 του Ε3 κατά περίπτωση.

13. Συντελεστής Φορολόγησης

Οι αγρότες φορολογούνται με συντελεστή 13% για τα προϊόντα της αγροτικής παραγωγής και με συντελεστή 26% για τα προϊόντα τους που έχουν υποστεί επεξεργασία (μεταποίηση). Εδώ όμως θέλει προσοχή γιατί ορισμένα είδη παρόλο που έχουν υποστεί μεταποίηση, φορολογούνται με 13%. Μέχρι την πρώτη μεταποίηση δεν φορολογούνται με 26% (βλέπε περίπτωση 20). Για παράδειγμα το κρασί μέχρι την απλή εμφιάλωση είναι στο 13%, το μέλι στο 13%, το λάδι που δεν έχει υποστεί εξευγενισμό στο 13%, αλλά αν αυτά υποστούν περαιτέρω επεξεργασία (π.χ. μέλι με καρύδια), φορολογούνται με 26%. Η προκαταβολή φόρου για το έτος 2015 θα είναι στο 75% του φόρου. Φυσικά ισχύουν και εδώ οι μειώσεις για τις νέες επιχειρήσεις.

14. Έσοδα και από άλλες αγροτικές δραστηριότητες

Τα έσοδα από άλλες αγροτικές δραστηριότητες, όπως όργωμα χωραφιών, σπορά, κλάδεμα, κλπ, που κάνει ένας αγρότης σε κάποιον άλλο αγρότη με αντίτιμο, δεν θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% αλλά η πράξη συνιστά παροχή υπηρεσίας και φορολογείται με 26%. Σε αυτή την περίπτωση όμως υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί επιμερισμός των κοινών δαπανών. Για παράδειγμα αν κάποιος αγρότης έχει αγοράσει πετρέλαιο κίνησης για το αγροτικό μηχάνημα με το οποίο θα οργώσει το χωράφι του αλλά και κάποιο χωράφι για το οποίο θα λάβει αμοιβή, θα πρέπει να επιμερίσει την κοινή αυτή δαπάνη. Ο επιμερισμός μπορεί να γίνει είτε κατά το ποσοστό του εσόδου είτε κατά διάκριση, αν φυσικά μπορεί να ξεχωρίσει πόση είναι η δαπάνη για τον κάθε κλάδο (πράγμα δύσκολο).

15. Αγορές παγίων

Τα πάγια στοιχεία (π.χ. τρακτέρ, γεωργικά μηχανήματα, αγροτικά αυτοκίνητα), δεν θεωρούνται δαπάνες οι οποίες εκπίπτουν ολικά κατά το έτος απόκτησης. Τα πάγια στοιχεία υπόκεινται σε ετήσιο συντελεστή απόσβεσης. Έτσι για παράδειγμα ένα αγροτικό αυτοκίνητο που αγοράστηκε μέσα στην χρήση 2015 θα υπολογιστεί ως έξοδο το υπόλοιπο των μηνών από τον επόμενο μήνα αγοράς του επί 12%. Π.χ. αγορά Φ.Ι.Χ. τον Μάρτιο με αξία 12.000,00€. Θα υπολογίσουμε 9 μήνες (Από Απρίλιο ξεκινάνε οι αποσβέσεις αφού είναι ο επόμενος μήνας από την αγορά του) Χ 12% (συντελεστής απόσβεσης για τα μέσα μεταφοράς) = 12.000*(9/12)*12%= 1.080,00€. Άρα η δαπάνη για το έτος αυτό θα είναι το ποσό των 1.080,00€. Τα πάγια αξίας μέχρι 1.500,00€ μπορούμε να εκπέσουμε στο σύνολο της δαπάνης (ολική απόσβεση). Η ζωική παραγωγή έχει συντελεστή απόσβεσης 10%. Έτσι αν έχουμε ζώα τα οποία δεν προορίζονται για σφαγή αλλά για αναπαραγωγή ή ζώα που βοηθάνε στην αγροτική εκμετάλλευση π.χ. στο όργωμα, τα θεωρούμε πάγια και μπορούμε να τα αποσβέσουμε.

16. Θέματα ΕΛΓΑ (ενιαία δήλωση καλλιέργειας/εκτροφής)

Αν έχουμε κάνει ενιαία δήλωση καλλιέργειας ή εκτροφής στον ΕΛΓΑ θα πρέπει να προσέξουμε δυο πράγματα. Το πρώτο είναι να διαφυλάξουμε το παραστατικό από τον φορέα που θα αναλάβει να συντάξει την δήλωση (π.χ. ΓΑΙΑ) και το δεύτερο, να εκδώσουμε την βεβαίωση μέσα από το site του ΕΛΓΑ γιατί έχουμε καταβάλει ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ και αυτή θεωρείται δαπάνη.

17. Ιδιόχρηση ή δωρεάν παραχώρηση αγροτεμαχίων

Δεν υπολογίζουμε τεκμαρτό έσοδο από ιδιόχρηση ή από δωρεάν παραχώρηση αγροτεμαχίων και βοηθημάτων που υπάρχουν εντός αυτών, προς ανιόντες ή κατιόντες συγγενείς αλλά και από σύζυγο σε σύζυγο.

18. Αναγνώριση εσόδων

Για τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος, υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι που εμφανίζουν τα έσοδά τους, αφού πάνω κάτω έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Για τους αγρότες όμως των άλλων δύο κατηγοριών, ως έσοδο μπορεί να θεωρηθεί μια απλή απόδειξη είσπραξης που θα εκδίδουν κατά την συναλλαγή.

19. Αναμόρφωση δαπανών

Μαζί με το έντυπο Ε3 συνυποβάλλεται και το έντυπο αναμόρφωσης δαπανών. Στο έντυπο αυτό υπολογίζουμε ποιες δαπάνες θα πρέπει να μην υπολογιστούν κατά την εξεύρεση του λογιστικού αποτελέσματος, διότι για κάποιον λόγο δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση. Θεωρώ ότι δεν αφορά τους αφανής αγρότες, αλλά κυρίως τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος και κατά περίπτωση τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος.

20. Τι θεωρείται πρώτη μεταποίηση και φορολογείται με 13%

Πρώτη μεταποίηση θεωρείται: για τα μεν ζωικά, οι διεργασίες σφαγής μέχρι τον τεμαχισμό, ο τεμαχισμός και η τυποποίηση του κρέατος, η αποστέωση, η ψύξη και η κατάψυξη, η αφαίρεση του κελύφους δίθυρων μαλακίων και σαλιγκαριών, ο αποκεφαλισμός και εκσπλαχνισμός των αλιευμάτων, η ωοσκόπηση των αυγών, η πρόψυξη του γάλακτος και η παραλαβή του μελιού. Για τα δε φυτικά, ο καθαρισμός, ο καλλωπισμός, η διαλογή, η αποξήρανση, η ψύξη, η τυποποίηση και η συσκευασία.

Αυτές λοιπόν οι διεργασίες δεν θεωρούνται ενέργειες επεξεργασίας και φορολογούνται με συντελεστή 13%. Η περαιτέρω επεξεργασία όμως, θεωρείται ότι καθιστά τα πρωτογενή προϊόντα μεταποιημένα και έτσι η φορολόγησή τους ανέρχεται σε ποσοστό 26%

21. Απογραφές εμπορευμάτων/προϊόντων

Από 01/01/2015 έχει αλλάξει πλήρως η απογραφή στο Ε3. Πλέον το 10% των αγορών δεν υπολογίζεται ως απογραφή λήξης ή έναρξης, αλλά αναγνωρίζεται μόνο η φυσική απογραφή. Για τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος που τηρούν απλογραφικά βιβλία (Β κατηγορίας) καθώς και για τις υπόλοιπες κατηγορίες αγροτών, δεν υπάρχει επί της ουσίας υποχρέωση απογραφής. Αν θέλουμε για κάποιο λόγο να κάνουμε απογραφή προαιρετικά (π.χ. λόγω αδιάθετης εντός της χρήσης μεγάλης ποσότητας παραγωγής), τότε θα ακολουθήσουμε την υποχρέωση 1+3έτη, δηλαδή θα κάνουμε απογραφή φέτος προαιρετικά, αλλά έχουμε υποχρέωση απογραφής για τα επόμενα 3 έτη.

22. Δαπάνες που αναγνωρίζονται (ενδεικτικά)

• Αγορές αγροτικών εφοδίων (ζωοτροφές, κλπ)
• Αγορές διαφόρων μικροαντικειμένων μέχρι 100€ με απόδειξη λιανικής πώλησης
• Αγορές μηχανημάτων (τρακτέρ, φορτηγά αυτοκίνητα, κλπ)
• Εργόσημα
• Εισφορές ΟΓΑ
• Δαπάνες ηλεκτρισμού (π.χ. για μοτέρ), ύδρευσης και τηλεφωνίας
• Δαπάνες λογιστών
• Τόκοι δανείων αγροτικής παραγωγής
• Δαπάνες επισκευής μηχανημάτων, φορτηγών αυτοκινήτων, κλπ
• Δαπάνες καυσίμων (μέχρι 300€ από βενζινάδικο δεν υπάρχει υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου, αρκεί και η απόδειξη από το σύστημα εισροών-εκροών)
• Αποσβέσεις παγίων

Σημείωση: Όπως προανέφερα, πάνω από 500,00€ καθαρής αξίας πρέπει να γίνεται η εξόφληση μέσω τραπεζικής συναλλαγής, διαφορετικά δεν αναγνωρίζεται η δαπάνη. Επίσης, στους αφανής αγρότες δεν εκδίδεται τιμολόγιο πώλησης κατά την συναλλαγή, αλλά Απόδειξη Λιανικής Πώλησης.

Επίλογος

Όπως έγραψα και στην εισαγωγή του άρθρου μου, φέτος έχουν δυσκολέψει αρκετά τα πράγματα για τους αγρότες. Δεν ξέρω κατά πόσο αντέχει η τσέπη του κάθε φορολογούμενου ώστε να απευθυνθεί σε ένα λογιστή ή λογιστικό γραφείο προκειμένου να του συμπληρώσει την φορολογική του δήλωση, όμως σίγουρα η συμπλήρωσή της δεν είναι κάτι απλό. Εξάλλου, οι υποχρεώσεις δεν σταματούν εδώ, αφού υπάρχει και η ετήσια υποβολή ΜΥΦ για όλα τα τιμολόγια (αφορά τους αγρότες ειδικού και κανονικού καθεστώτος).

Σε κάθε περίπτωση εμείς είμαστε εδώ και θα χαρούμε να σας εξυπηρετήσουμε.

ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΟΥΡΑΖΕΡΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ

Πηγή : http://www.androsportal.gr/