Στο λεξικό των Liddell & Scott βρίσκουμε τις κυριώτερες ερμηνείες της αρχαίας λέξης μίτος κλωστή, πηνίο, δίκτυο [web], η χορδή της λύρας, απ' όπου απορρέει πλήθος μεταφορικών εννοιών [η κλωστή της μοίρας κλπ]
Στο λεξικό SUDA των βυζαντινών χρόνων, ο συγγραφέας παρατηρεί και μας μεταφέρει τα σχετικά με την προφορά της λέξης.
Στο λεξικό SUDA των βυζαντινών χρόνων, ο συγγραφέας παρατηρεί και μας μεταφέρει τα σχετικά με την προφορά της λέξης.
Το γιώτα είναι πάντοτε βραχύ [εύρηται αει δια βραχέος του ι ], άρα η προφορά είναι μίτος και ο τόνος είναι οξεία.
Αν το γιώτα ήταν μακρό, η προφορά θα ήταν μ-ι-ι-ι-τος και ο τόνος περισπωμένη [για όσους θυμούνται τον κανόνα "μακρόν προ βραχέος περισπάται"].
Στο ίδιο λεξικό σώζεται η φοβερή παροιμία
"από λεπτού μίτου το ζην ηρτήσθαι"
η ζωή μας κρέμεται από μια κλωστή,
ο εκπληκτικός στίχος του λυρικού ποιητή Μελέαγρου
""ως με πόνων ρύσαιο παναγρύπνοιο μερίμνης, ακρί μιτωσαμένη φθόγγον ερωτοπλάνον""
με μιας θα με γλυτώσεις απ' την αγωνία που με κρατάει ξάγρυπνο, μόλις μου πλέξεις ερωτοπλάνους φθόγγους.
Στα λατινικά ο μίτος αποδίδεται με δύο λέξεις, licium και filum.
Στο κιτρινισμένο μου λατινικό λεξικό του Στέφανου Κουμανούδη βρίσκουμε την αντίστοιχη παροιμία
"res filo pendet"
τα πράγματα κρέμονται από μία κλωστή ή, πιο ποιητικά "επί ξυρού ακμής ίσταται το πράγμα" όπως σχολιάζει ο Κουμανούδης, στην κόψη του ξυραφιού δηλαδή.
Γυρίζοντας ξανά στο λεξικό των Liddell & Scott, το ευαγγέλιο της αρχαίας Ελληνικής, βλέπουμε στο τέλος μια αναφορά για μια χρήση της λέξης μίτος πριν από τον Ομηρο.
Στα ποιήματα του Ορφέα, μίτος είναι ο σπόρος, το σπέρμα.
Αναζήτησα σε όλη τη αρχαιοελληνική βιβλιογραφία την αναφορά που λείπει από το λεξικό των Liddell & Scott, μιας και ότι γνωρίζουμε από την ποίηση του Ορφέα δεν είναι από αυθεντικά κείμενα αλλά από αναφορές άλλων συγγραφέων.
Σε μια ρώσσικη έκδοση του μοναδικού συγγράμματος του Diels "Die Fragmente der Vorsokratiker", Τα αποσπάσματα των Προσωκρατικών (Berlin, 1903, 6th ed., rev. by Walther Kranz (Berlin: Weidmann, 1952) βρήκα την αναφορά στον Κλήμη τον Αλεξανδρέα
B 22 = Kléméns Alexandrijský, Stromata V,49
στήμοσι᾿ δὲ τοῖς αὔλαξι, ᾿μίτον᾿ δὲ τὸ σπέρμα ἀλληγορεῖσθαι καὶ ᾿δάκρυα Διός᾿ τὸν ὄμβρον δηλοῦν"
Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο πρώτος από τους μεγάλους θεολόγους της αλεξανδρινής σχολής, υπήρξε ονομαστός εκκλησιαστικός συγγραφέας και από τους πιο σπουδαίους πατέρες της εκκλησίας.
Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 160 μ. Χ. από γονείς εθνικούς, που πιθανώς ανήκαν σε εξελληνισμένη ρωμαϊκή οικογένεια.
Παρότι Χριστιανός, μελέτησε σε μεγάλη έκταση τους αρχαίους Ελληνες συγγραφείς και προσπάθησε με το έργο του να γεφυρώσει τις τεράστιες για την εποχή διαφορές μεταξύ Εθνικών και Χριστιανών.
Στο βιβλίο του "Στρωματείς" αναφέρεται και στο ποίημα του Ορφέα, όπου με μοναδική ποιητική έκφραση
"οι στήμονες είναι τα αυλάκια, ο μίτος συμβολίζει το σπέρμα και η βροχή είναι τα δάκρυα του Δία"
Πηγαίνοντας τώρα πιο πίσω από τον 2ο μ.Χ. αιώνα, βλέπουμε ότι ο Κλήμης αναφέρεται στον Επιγένη, ποιητή του 6ου αιώνα π.Χ.
Βρήκα μια λατινική μετάφραση του βιβλίου του Επιγένη για την ποίηση του Ορφέα.
Την πιο εκτεταμένη αναφορά στη λέξη μίτος βρήκα στο Ελληνολατινικό λεξικό του Henrico Stephano
Δείτε ακόμη μια σχετική συζήτηση που έγινε στο
Η μελέτη αυτή αφιερώνεται στην Αννα Θεοχαράκη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου