Δεν Είναι Φασισμός Αυτό
Είναι μια ποπ, φολκλόρ, φθηνή, και γι αυτό viral, εκδοχή του που κατασπαράσσει καθημερινά κάθε είδους πεδίο συζήτησης και συμβολισμών. Έρχεται, με τη φόρα του στερημένου από σύμβολα, αξίες, υπηρεσίες και αγαθά καταναλωτή, να ισοπεδώσει και να κατακυριεύσει όσα για χρόνια νομίζαμε πως είχαμε θεμελιώσει γερά πάνω στην Αστειευόμενη Δημοκρατία μας. Διότι περί ανέκδοτου πρόκειται, όταν το πολίτευμα μας διαθέτει και συντηρεί θεσμούς μόνο κατ’ επίφαση και όχι με νόμους, τήρηση των συνταγματικών κανόνων και δικαιωμάτων και πολιτειακή συνείδηση, αλλά με ευκαιριακές, πελατειακές και αντιδημοκρατικές πρακτικές. Στην πραγματικότητα έχουμε θεμελιώσει μόνο τις τρύπες που αυτό το επικοινωνιακό σκοτεινό ποτάμι έρχεται να γεμίσει με ορμή. Άλλωστε μέσα στις τρύπες χάσκουν, με ανοιχτά τα στόματα και έτοιμοι να χορτάσουν, συνηθισμένοι σε σκουπίδια, όλοι οι προδωμένοι και στερημένοι καταναλωτές και πελάτες που σπαράζουν για τη δόση τους.Μη ξεχνάμε πως στις περιφερειακές καπιταλιστικές κοινωνίες σαν τη δική μας, η υπερκατανάλωση φορτίζεται με μεγαλύτερο πάθος και περίσσευμα επιθυμίας, καθώς οι καταναλωτές παλεύουν με φθόνο να αποδείξουν σε ευατούς και αλλήλους την καταλληλότητα και τη δυνατότητα τους να αποκτήσουν, να υπάρξουν ως ίσοι, αν όχι καλύτεροι, με τα κέντρα που ορίζουν τους κανόνες και το περιεχόμενο της κατανάλωσης.
Μέσα σ’ αυτό το ανταγωνιστικό τοπίο, οι συμβολισμοί φορτίζονται περισσότερο καθώς Το Θέαμα, η πηγή και ταυτόχρονα το προϊόν των αναφορών, συγκροτείται υποχρεωτικά τόσο από τις δανεικές εικόνες των Προμηθευτών (Δύση) όσο και μέσα από τις τοπικές πολιτισμικές αναφορές των Πελατών (Ανατολή). Αυτός ο σημειολογικός αχταρμάς, βούτυρο στο ψωμί κάθε στοιχειωδώς ευφυούς λαμόγιου, πολικάντη, διαφημισταρά, έμπορα, καναλάρχη, εργολάβου έχτισε με γοργούς ρυθμούς μια ντόπια αγορά υπηρεσιών, αγαθών αλλά και συμβόλων/συμβολισμών, που [σχιζοειδή στη φύση τους και στις αναφορές τους (δύση-ανατολή)] ήρθε η ώρα να μας εκδικηθούν. Τα σύμβολα στερημένα από περιεχόμενο και πραγματική υπόσταση, γίνονται τα εργαλεία του ποπ-φολκλόρ φασισμού που έρχεται να συσταθεί και να θριαμβεύσει μέσα από υπεραπλουστευτικές εξηγήσεις και παράλογα, αν όχι παρανοϊκά, επιχειρήματα. Ο ποπ φασισμός δεν κάνει τίποτα άλλο από το να καταδεικνύει την κενότητα περιεχομένου, να προσπαθεί νευρωσικά (σαν τα τικ του κασιδιάρη) να επαναπροσδιορίσει τα κακοποιημένα από όλους μας σύμβολα, αναζητώντας περιεχόμενο και αναφορές στις πιο σκοτεινές πλευρές της πολιτισμικής παράδοσης και ιστορίας μας.
Απέναντι στο διεθνισμό της κατανάλωσης και την παγκοσμιοποίηση του νοήματος που μας “πρόδωσε” με την έλευση της κρίσης, ανασύρεται μια ελληνικότητα πρωτόγονη, θεοσεβούμενη, εθνικιστική και υστερική, μια ελληνικότητα που για να υπάρξει βρίζει, κλωτσά και κακοποιεί οτιδήποτε την πρόδωσε στερώντας της την ίση με τον υπόλοιπο ευημερή κόσμο υπόσταση. Ουρλιάζει για να διαφοροποιηθεί από την ανατολίτικη της (εξίσου σημαντικής ιστορικά) πλευρά της, αναδύοντας κάθε είδους ρατσισμό και απέχθεια απέναντι στη Νέμεση του κύματος μεταναστών που προσέκρουσε στο γεωπολιτικό λιμενοβραχίονα της Ευρώπης. Τσουβαλιάζει κάθε είδους Άλλο και Διαφορετικό ως εχθρούς της, μας αποσπά πανεύκολα και θριαμβευτικά το δικαίωμα του προσδιορισμού μας και οικειοποιείται με εντυπωσιακή επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα κάθε πεδίο κοινωνικής ή πολιτικής σύγκρουσης. Το ποπ είναι εύκολο, είναι άμεσο και ανήκει στον καθένα. Θα έπρεπε να το είχαμε μάθει τόσα χρόνια καταναλώνοντας κάθετι που μας σέρβιραν τα Μέσα και η Αγορά.
Η τελευταία σύγκρουση στην (υπέροχη σημειολογικά) Ιερά Οδό αποτελεί ένα κομβικό στιγμιότυπο. Η αστική κοινωνία, η ελίτ της πολιτισμικής διαχείρισης και κατανάλωσης, ήρθε για πρώτη φορά σε ευθεία σύγκρουση με τον ποπ φασισμό. Μέχρι τώρα οι συγκρούσεις αφορούσαν σε μικροαστικές περιπέτειες φτωχοδιαβόλων και μεταναστών, σε γειτονιές και τόπους που οι εικόνες τους ανέκαθεν γέμιζαν σελίδες και πεντάλεπτα ρεπορτάζ μιας κάποιας στέρησης και υστέρησης (από την ευμερία, την κατανάλωση, την πρόοδο), τηρώντας τα προσχήματα της ισότητας στο Θέαμα αλλά και τις ισορροπίες στην νομή του. Τώρα όμως ένα θέατρο γίνεται η σκηνή της σύγκρουσης (τι σημειολογικό θαύμα και αυτό!) και οι αστοί νιώσαμε, αλλά κυρίως *είδαμε* στην κεντρική σκηνή του Θεάματος, την ανάσα του φασισμού στο σβέρκο μας (κάποιοι όπως ο @manolis, την ένιωσαν κυριολεκτικά…).
Δεν είναι όμως φασισμός. Δεν βρισκόμαστε στην Ευρώπη των εθνών-κρατών. Δεν βρισκόμαστε στις απαρχές του 20ου αιώνα. Δεν υπάρχουν τα ίδια γεωπολιτικά παιχνίδια (αυτό μάλλον ελέγχεται..). Δεν είμαστε οι ίδιες σε μέγεθος και ιδιότητες μάζες που ήταν απαραίτητες για την επικράτηση του. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε το ρολόϊ της ιστορίας πίσω και να διαγράψουμε το έκτρωμα του ναζισμού, της Τελικής Λύσης, το Ολοκαύτωμα. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε.
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί δυνητικά να προκύψει ως φασισμός. Κάθε άλλο. Το μόνο που μπορεί να σταθεί πραγματικά ανάμεσα στην ποπ εκδοχή του και τον πολιτικό του εφιάλτη είναι η Πολιτική. Μια Πολιτική που οφείλουμε να ομολογήσουμε *όλοι* ότι δε ξέρουμε ποιά και πως είναι. Είναι η Πολιτική Που Δε Μάθαμε, το Δέντρο Που Πληγώναμε. Είναι υπόθεση όλων μας και κυρίως όλων όσων μέχρι τώρα επιλέγαμε να καταναλώνουμε και όχι να ορίζουμε τα σύμβολα και το περιεχόμενο που μας πρόσφεραν. Είναι η Πολιτική στα πιο απίθανα μέρη της ύπαρξης μας, στις ανθρώπινες σχέσεις, στις προσωπικές μας στιγμές, στον τρόπο που σκεπτόμαστε και πράττουμε στις πιο απλές καθημερινές μας λειτουργίες. Δεν υπάρχει αριστερά, δεξιά και κεντρώα μοναδική λύση ή συνταγή σε αυτές τις γωνιές. Δεν υπάρχει χρόνος να ωριμάσουν οι συνθήκες. Δεν υπάρχει χώρος για την αβάσταχτη ελαφρότητα του ποπ φασισμού.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου