Στην επάνοδο του ΑΕΠ στα προ κρίσης επίπεδα στοχεύει ο ελληνικός τουρισμός με ορίζοντα το 2021. Η πρόβλεψη για 24 εκατ. επισκέπτες και άμεσα έσοδα 18-19 δισ. ευρώ, χωρίς την κρουαζιέρα η οποία μπορεί να δώσει άλλο 1,5 δισ. ευρώ από τα 500 εκατ. που δίνει σήμερα, υπόσχονται σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη αυτού του στόχου. Η ιδέα και ο σχεδιασμός υπάρχουν. Στην υλοποίησή της απαιτείται σειρά δράσεων, όπως η επανεκκίνηση του τραπεζικού συστήματος και η συνολική εθνική στρατηγική στα φορολογικά θέματα.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στους New Times ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Ανδρέας Ανδρεάδης, αναφέρθηκε στην καθοριστική συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία και στη σημαντική πορεία που αυτός διήνυσε την εφετινή τουριστική περίοδο, η οποία αποτέλεσε ρεκόρ όλων των εποχών, με συνολικά έσοδα πλέον των 34 δισ. ευρώ.
Κύριε Ανδρεάδη, θα ήθελα να μας πείτε πώς πήγε φέτος ο τουρισμός στη χώρα.
Είχαμε μια πολλή καλή χρονιά, μια χρονιά ρεκόρ. Οι αρχικές μας εκτιμήσεις ήταν για 17 εκατ. αφίξεις και 11 δισ. ευρώ άμεσα έσοδα από τον τουρισμό. Τελικά με τα στοιχεία και του Σεπτεμβρίου, που ανακοινώθηκαν προχθές και από τις στατιστικές της Τράπεζας της Ελλάδος φαίνεται ότι πάμε για 17,5 εκατ. αφίξεις και για περίπου 11,5 δισ. ευρώ άμεσα έσοδα, που δεν συμπεριλαμβάνουν τις μεταφορές και τον πολλαπλασιαστή ούτε τις τουριστικές επενδύσεις. Έτσι τα συνολικά έσοδα του τουρισμού εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 34 δισ. ευρώ μαζί με όλα τα υπόλοιπα. Επομένως είχαμε μια χρονιά ρεκόρ και στις αφίξεις και στα έσοδα, ρεκόρ όλων των εποχών.
Ποιες ήταν οι βασικές εθνικές αγορές, δηλαδή οι μεγάλες «δεξαμενές» για τον ελληνικό τουρισμό, κύριε Ανδρεάδη;
Έχουμε τις παραδοσιακές αγορές Γερμανία, Κίνα, οι πρώτες σε αφίξεις στην Ελλάδα, δεύτερη είναι η Αγγλία, αλλά έχουμε μια ανερχόμενη δύναμη τη Ρωσία, η οποία πέρασε τη Γαλλία στην τρίτη θέση. Η Ρωσία θα ξεπεράσει σε αφίξεις το 1,2 εκατ. Τέταρτη είναι η Γαλλία με κάτι παραπάνω από ένα εκατομμύριο.
Οι βασικές αγορές μας είναι αυτές, αλλά βλέπουμε από κοντά μια άλλη ανερχόμενη δύναμη, την Τουρκία, η οποία θα ξεπεράσει τις 800.000 επισκέπτες εφέτος. Άρα έχουμε δύο νέες δυνατές αγορές, τη Ρωσία και την Τουρκία, οι οποίες έδωσαν μεγάλες αφίξεις και οι δύο. Επίσης υπάρχουν μικρότερες δυναμικές αγορές, όπως είναι η Ουκρανία, η οποία και αυτή σχεδόν διπλασίασε τη δύναμή της με 200.000 αφίξεις.
Εκτός των αφίξεων η οικονομική δυναμική είναι ανάλογη;
Από ό,τι φαίνεται από τα άμεσα έσοδα – θα δούμε μέχρι και το τέλος της σεζόν –, η διαφορά θα είναι επιπλέον περίπου 3% στις αφίξεις, δηλαδή αν οι αφίξεις αυξάνονται με ένα ποσοστό της τάξης του 10%-12%, τα έσοδα ανεβαίνουν τρεις ποσοστιαίες μονάδες, δηλαδή 13%-15%. Αυτό σημαίνει ότι το μέσο έσοδο ανά επισκέπτη δίνει μια αυξητική τάση της τάξης των 20 ευρώ, δηλαδή από τα 650 ευρώ υπολογίζουμε να βρεθούμε εφέτος γύρω στα 670 ευρώ. Αυτό δείχνει και μια βελτίωση του μέσου όρου της απόδοσης, γεγονός το οποίο είναι πολύ ενθαρρυντικό. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι αυξάνονται τα μερίδια πελατών, όπως των Ρώσων οι οποίοι έχουν υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη, κυρίως λόγω της μεγαλύτερης παραμονής αλλά και της μεγαλύτερης δαπάνης ανά ημέρα.
Δηλαδή οι Βαλκάνιοι, οι Τούρκοι ας πούμε, έχουν μικρότερη κατά κεφαλήν δαπάνη όχι επειδή ξοδεύουν κάθε ημέρα λιγότερο, αλλά γιατί μένουν λιγότερες ημέρες. Είναι γεγονός ότι η διάρκεια παραμονής κάθε εθνικότητας επηρεάζει αυτά τα αποτελέσματα και οι Ρώσοι μένουν και περισσότερες ημέρες στη χώρα μας.
Σε επίπεδο δημοσιονομικών προβλημάτων ποια ήταν η συμβολή του τουρισμού στην επίλυσή τους;
Είχαμε πει από την πρώτη στιγμή όταν εκτιμούσαμε την πτώση του ΑΕΠ της χώρας, η οποία αρχικά θυμίζω υπολογιζόταν στο 4,5%-5% – οι προβλέψεις μιλούσαν για πτώση πάνω από 5% –, ότι δεν λάβαμε υπόψη τη δυναμική του τουρισμού, ο οποίος έδειχνε ότι μπορεί να δώσει περίπου 1-1,5 μονάδα επιπλέον στο ΑΕΠ της χώρας. Στον αρχικό προϋπολογισμό τα έσοδα του τουρισμού είχαν υπολογιστεί στατικά, ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα από το 2012. Εμείς είχαμε εντοπίσει ότι αυτά θα ήταν τελικά καλύτερα, οπότε θα έδιναν και καλύτερο αποτέλεσμα όσον αφορά την πτώση του ΑΕΠ, γεγονός το οποίο βλέπουμε…
Τελικά δηλαδή εκτιμάται ότι η πτώση του ΑΕΠ της χώρας θα είναι κάτω από το 4% – 4% το έχει ο προϋπολογισμός. Η δική μας εκτίμηση είναι ότι θα κυμανθεί κάτω από το 4%, γύρω στο 3,8%-3,7%. Αυτή η διαφορά μεταξύ του 5% και του 3,7% ή του 3,8% είναι ακριβώς η επιπλέον συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας.
Η κρίση πιστεύετε ότι δίνει κάποιες αναπτυξιακές διεξόδους στον κλάδο;
Νομίζω ότι αυτό το οποίο έφερε την εφετινή άνθηση στον τουρισμό, η οποία ελπίζουμε και εκτιμούμε ότι θα συνεχιστεί και στο μέλλον, είναι ένα δίπολο. Το πρώτο είναι η βελτίωση της σχέσης ποιότητας-τιμής. Έχουμε δει από το 2009 και μετά να βελτιώνεται σημαντικά αυτή η σχέση, δηλαδή πέφτουν οι τιμές ενώ η ποιότητα έχει βελτιωθεί, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται η Ελλάδα πλέον ως ένας πιο ελκυστικός προορισμός που κοστίζει λιγότερο σε σχέση με την ποιότητα που προσφέρει. Αυτό είναι πάρα πολύ βασικό και πρέπει να διατηρηθεί πάση θυσία και τα επόμενα χρόνια, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε αυτή τη δυναμική πορεία.
Το δεύτερο είναι η εικόνα της πολιτικής σταθερότητας την οποία εξέπεμψε η χώρα τον τελευταίο χρόνο. Είχαμε πολύ λιγότερες απεργίες, στο 10% των απεργιών που είχαμε τον προηγούμενο χρόνο, όπου είχαμε και τη διπλή βέβαια εκλογική αναμέτρηση και μια εξαιρετικά υψηλή αστάθεια… Πρέπει να πω βέβαια ότι είχαμε και πολύ λιγότερες απεργίες από τους ανταγωνιστές μας, όπως τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς, ακόμη και τους Ιταλούς και τους Γάλλους. Αυτό βοήθησε σίγουρα πάρα πολύ στο να δημιουργηθεί μια εικόνα ότι η Ελλάδα έχει σταθεροποιηθεί και να γεννηθεί αυτό το ενδιαφέρον και αυτό το τουριστικό ρεύμα.
Ένα τρίτο στοιχείο που συνέβαλε ήταν τα προβλήματα της Αιγύπτου και της Τουρκίας, αλλά βοήθησε πολύ λιγότερο από ό,τι φαίνεται. Η εκτίμησή μας είναι ότι δεν ήταν παραπάνω από μία με δύο μονάδες επιπλέον, δηλαδή περίπου 150.000 ως 300.000 επισκέπτες στα 17,5 εκατομμύρια. Αν δεν υπήρχε η αστάθεια, θα ήταν 200.000 ή 300.000 λιγότεροι, πράγμα το οποίο δεν επηρέασε σημαντικά και επηρεάζει κυρίως τον Σεπτέμβριο και μετά, τους τελευταίους μήνες της χρονιάς. Σε κάθε περίπτωση η εκτίμησή μας είναι ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιχαίρουμε ή εν πάση περιπτώσει να θεωρούμε ότι αυτό είναι κάτι το οποίο βοηθάει τον ελληνικό τουρισμό, διότι δεν βασιζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις και στο δικό μας προϊόν. Επιπλέον διότι εκτιμούμε ότι μια γενικότερη αστάθεια στην περιοχή δεν βοηθάει πελατεία όπως η αμερικανική και γενικά την πελατεία η οποία θεωρεί όλη την περιοχή ως ενιαίο προορισμό. Άρα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κρουαζιέρα τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια και επομένως συνολικά νομίζουμε ότι αυτό δεν είναι το κυρίως ζητούμενο. Σε κάθε περίπτωση αυτά τα νούμερα που σας έδωσα δεν περιλαμβάνουν την κρουαζιέρα, ούτε στα επίπεδα εσόδων, η οποία αποτιμάται σε ένα επιπλέον ποσόν της τάξης των περίπου 500 εκατ. ευρώ εφέτος, με μια αύξηση η οποία είναι σημαντική, είναι διψήφια και αυτή.
Ποιες είναι οι προτάσεις σας προς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ούτως ώστε να ξεμπλοκάρει η χρηματοδότηση των τουριστικών επιχειρήσεων;
Για την «επόμενη μέρα» της τουριστικής σεζόν παρουσιάσαμε στο 12ο συνέδριό μας με θέμα «Στρατηγικός Τουριστικός Σχεδιασμός 2021: Ο Οδικός Χάρτης Υλοποίησης», τη μελέτη της McKenzie η οποία καθορίζει τον οδικό χάρτη της τουριστικής ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, δηλαδή με ορίζοντα το 2021. Στη μελέτη αποτιμάται ότι τότε οι αφίξεις μπορεί να φθάσουν τα 24 εκατ. και τα άμεσα έσοδα τα 18-19 δισ. ευρώ, χωρίς την κρουαζιέρα, η οποία μπορεί να δώσει άλλο 1,5 δισ. ευρώ από τα 500 εκατ. ευρώ που δίνει τώρα. Βλέπουμε δηλαδή ότι έχουμε μια τεράστια προοπτική και μια τεράστια ευκαιρία αυτά τα νούμερα που ανέφερα, αν συνεκτιμήσουμε και τον πολλαπλασιαστή και τη συμβολή των επενδύσεων, να ισοδυναμούν ετησίως με εννέα μονάδες επιπλέον στο ΑΕΠ της χώρας. Άρα στην ουσία σηματοδοτούν και την επάνοδο του ΑΕΠ σε προ κρίσης επίπεδα, σε ένα μεγάλο βαθμό.
Αυτό βέβαια για να γίνει απαιτείται μια σειρά δράσεων: Η πρώτη είναι η επανεκκίνηση του τραπεζικού συστήματος και η χρηματοδότηση με όρους ανταγωνιστικούς των εταιρικών επενδύσεων σε τομείς εξωστρεφείς, όπως ο τουρισμός, οι οποίοι έχουν πολύ υψηλή απόδοση για κάθε διακινούμενο ευρώ. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να δοθεί μια, αν θέλετε, συγκεκριμένη και προνομιακή αντιμετώπιση, με την έννοια ότι γρήγορα οι τράπεζες μπορούν να πάρουν πίσω και το δανεισμό τους αλλά και με σχετική ασφάλεια. Εξάλλου ο δανεισμός του τουρισμού είναι σχετικά χαμηλός, δηλαδή ανέρχεται σε περίπου επτά δισ. ευρώ. Όπως όμως σας είπα τα άμεσα εφετινά έσοδα θα υπερβούν τα 11,5 δισ., επομένως δεν είναι υψηλός ο δανεισμός για τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων. Βέβαια δεν είναι κατανεμημένος οριζόντια, καθώς υπάρχουν και επιχειρήσεις που έχουν προβλήματα, αλλά γενικώς μιλάμε για έναν υγιή τομέα με τη μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων να είναι βιώσιμες.
Άρα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επαρκή χρηματοδότηση με σχετικά χαμηλό κόστος χρήματος. Παράλληλα με αυτό πρέπει να υπάρξει μια συνολική εθνική στρατηγική στα φορολογικά θέματα. Έχουμε υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις στην κυβέρνηση για το θέμα των φορολογικών συντελεστών. Κάποια πράγματα έχουν γίνει, όπως ο ΦΠΑ στην εστίαση. Περιμένουμε βέβαια πιο συγκεκριμένα στοιχεία, αλλά πρέπει να πω ότι η πρώτη εικόνα δείχνει να αποδίδει θετικά, δηλαδή τα έσοδα του ΦΠΑ από τον Αύγουστο και μετά βαίνουν βελτιούμενα και όχι μειούμενα, όπως εκτιμούσαν όλοι ότι θα γίνει με τη μείωση του ΦΠΑ. Επομένως επιβεβαιώνεται η θέση μας πως όταν μειώνουμε τους συντελεστές δημιουργούμε ανάπτυξη και απόδοση.
Στα φορολογικά έχουμε και μια σειρά άλλων προτάσεων, όπως η μείωση ή ο μηδενισμός του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, που είναι ένα απολύτως αναγκαίο μέτρο στο θέμα της τουριστικής κατοικίας αλλά και της επανεκκίνησης των επενδύσεων στα ξενοδοχεία, διότι αποτελεί ένα υψηλό κόστος η πώληση της κατοικίας. Η μείωση του ΦΠΑ στην πώληση των κατοικιών στα επίπεδα του 6,5% και όχι του 23%, με δεδομένο ότι αυτά απευθύνονται σε ξένους επισκέπτες, σε συνδυασμό και με τα ακίνητα που τους δίνονται για την απόκτηση άδειας πενταετούς παραμονής στη χώρα μας, αν δεν είναι κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εν πάση περιπτώσει μια σειρά προνομιακών μέτρων τα οποία πρέπει να δοθούν με μια βεβαιότητα ότι δεν θα αλλάξουν μετά από ένα ή δύο χρόνια.
Άρα ένα είναι να επιτύχουμε ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές. Το δεύτερο είναι να διασφαλίσουμε μέσα από κατάλληλες νομικές ρυθμίσεις, που μπορεί να είναι είτε νομοθετικής είτε και συνταγματικής φύσης, ότι δεν πρόκειται να αλλάξει το καθεστώς αυτό για τον ξένο ο οποίος έρχεται να επενδύσει στη χώρα μας, είτε αυτός είναι επενδυτής είτε αγοραστής μιας επένδυσης.
Ποια είναι η εξέλιξη της πρωτοβουλίας σας για την εταιρεία Marketing Greece με στόχο την προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό;
Η εξέλιξη είναι ότι η εταιρεία είναι πλέον πλήρως στελεχωμένη και δουλεύει με φουλ στροφές με στόχο να ξεκινήσει την παρουσίαση του νέου web site του discoverygreece.com στις αρχές του Ιανουαρίου. Αυτό θα παρουσιάζει το «μπουκέτο» των ειδικών τουριστικών προϊόντων με βάση μια συγκεκριμένη στρατηγική και βέβαια θα έχουμε και το κομμάτι των δημοσίων σχέσεων. Έχουμε ήδη υπογράψει σχετικές συμβάσεις στην Αγγλία, στη Γερμανία και στη Ρωσία με πολύ καλά πρώτα αποτελέσματα. Υπάρχουν πολύ θετικά δημοσιεύματα για την Ελλάδα στις χώρες αυτές. Είμαστε δε έτοιμοι να υπογράψουμε αντίστοιχες συμβάσεις στη γαλλόφωνη και στην αμερικανική αγορά. Επομένως ήδη το κομμάτι των δημοσίων σχέσεων λειτουργεί, οι πρώτες θετικές ιδέες για την Ελλάδα παίζουν παντού και πιστεύουμε ότι το επόμενο έτος θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο αυτή η παρουσία μας μαζί με τη λειτουργία του web site και των social media, το οποίο όπως σας είπα θα είναι ενεργοποιημένο αρχές Ιανουαρίου με ένα short opening και σε πέντε γλώσσες από τον Μάρτιο μήνα.
Βρισκόμαστε σε μια φάση όπου είναι σε εξέλιξη πάρα πολλά πράγματα. Έχουμε ενεργοποιήσει το ΙΝΣΕΤΕ, το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ, το οποίο είναι πλέον κοινωνικός εταίρος, αναγνωρισμένος διά νόμου ισότιμα μαζί με τους άλλους επαγγελματικούς φορείς. Λειτουργούμε σε ένα πολυεπίπεδο πρόγραμμα στα κομμάτια βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών και της κατάρτισης και εκπαίδευσης. Πέραν αυτού του προγράμματος του Voucher, το οποίο είναι σε εξέλιξη και περίπου 2.500 άνεργοι έχουν ήδη προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα σε ένα σύνολο 10.000. Δημιουργούμε σε πολλά επίπεδα για τα κομμάτια κατάρτισης, εκπαίδευσης και αναβάθμισης των υπηρεσιών, για τα οποία θα έχουμε σύντομα και άλλες ανακοινώσεις, διότι το ΙΝΣΕΤΕ είναι μια νέα δομή η οποία τώρα στελεχώνεται.
ΛΙΛΑ Α. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου