Περιβαλλοντική Εκδρομή στη Σέριφο.

Μελέτες-Έρευνες: 

Περιβαλλοντική Εκδρομή στη Σέριφο. Των Ηλιόπουλου Λ.  «Βιώσιμες Πόλεις». Σκοπός του προγράμματος, στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ήταν, οι μαθητές: Να συγκρίνουν τον τρόπο ζωής και τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Καλλιθέας με το νησί της Σερίφου. Να ανακαλύψουν νέα περιβαλλοντικά προβλήματα (όπως ερημοποίηση κ.α.) Χορηγός του συγκεκριμένου προγράμματος ήταν το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου. Συνοδοί καθηγητές ήταν οι: Ηλιόπουλος Λάμπρος και Μαυρέλης Ιάκωβος, Μαθηματικοί του 4ου Ενιαίου Λυκείου Καλλιθέας. Το Ταξίδι μας στη Σέριφο

 Ο Μύθος: Το νησί συνδέεται με το μύθο του Περσέα. Ο Ακρίσιος, βασιλιάς στο Άργος και παππούς του Περσέα, φοβούμενος την επαλήθευση του χρησμού που έλεγε πως θα τον σκότωνε ο εγγονός του, προσπάθησε να σκοτώσει αυτόν και τη μητέρα του, κλείνοντάς τους σε μια λάρνακα και ρίχνοντάς τους στη θάλασσα. Τα κύματα τους πήγαν στις ακτές της Σερίφου. Χρόνια μετά ο Πολυδέκτης, βασιλιάς της Σερίφου, ερωτεύτηκε την Δανάη και για να απαλλαγεί από τον Περσέα αναγγέλλει το γάμο του με την Ιπποδάμεια. Ο Περσέας υπόσχεται να φέρει σαν δώρο το κεφάλι της γοργόνας Μέδουσας και το καταφέρνει με τη βοήθεια του Ερμή και της Αθηνάς. Γυρνώντας απολιθώνει τον Άτλαντα επειδή αρνήθηκε να τον φιλοξενήσει και να ελευθερώνει την Ανδρομέδα, την οποία παντρεύτηκε.

 Μόλις φτάνει στο νησί απολιθώνει τον Πολυδέκτη και με τη μητέρα του γυρίζει στο Άργος, όπου πήρε μέρος σε αθλητικούς αγώνες, επαληθεύοντας τον χρησμό, αφού ο δίσκος του χτύπησε κατάστηθα τον παππού του. Σύμφωνα όμως με άλλο μύθο στο νησί ζούσαν οι Κύκλωπες

. Ιστορικό περίγραμμα:

 Οι πρώτοι κάτοικοι της Σερίφου ήταν Θεσσαλοαιολικής καταγωγής. Κύριο αίτιο της πρωτοφανούς πολιτισμικής άνθησης των νησιών είναι ότι δέχτηκαν κατά περιόδους αποικιστές από την Καρία, την Μινωική Κρήτη και τη Φοινίκη. Η αρχαιολογική σκαπάνη όμως, δεν έχει αποκαλύψει ακόμα όλα τα μυστικά της Σερίφου. 

Έχουν εντοπιστεί ελάχιστα υπολείμματα πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Οι Μυκηναίοι έχτισαν την Ακρόπολη της Λιόμανδρας και τον Πύργο του Φονιά. Ακόμη έχει εντοπιστεί οικισμός και Μυκηναϊκοί τάφοι. Τον 7ο π.Χ. αιώνα το νησί έγινε Ιωνική αποικία και εγκαθιδρύεται δημοκρατία. Οι Σερίφιοι εκμεταλλεύονταν τα ορυκτά και ιδιαίτερα το χαλκό, το σίδηρο και το ασήμι και ευημερούσαν. Από τον 5ο π.Χ. αιώνα η Σέριφος συμμετέχει στην Αθηναϊκή Συμμαχία και συνεισφέρει όπως μπορεί. Μετά την ήττα της Αθήνας το 404 π.Χ., επιβάλλονται ολιγαρχικά πολιτεύματα μέχρι την ίδρυση της Β΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας. Στο διάστημα 363-308 π.Χ. υπάγονται στους Μακεδόνες και μέχρι το 266 π.Χ. στους Πτολεμαίους της Αιγύπτου. Η αρχαία πόλη της Σερίφου αναπτύχθηκε εκεί που βρίσκεται η σημερινή.

 Το 1891 αποκαλύφθηκε το σπήλαιο του Σταυρακόπουλου, που εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε επιστημονικά το 1961. Ό,τι απέμεινε από την αρχαία εποχή, συγκρότησαν την αρχαιολογική συλλογή της Σερίφου. Το 146 π.Χ. κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους, παράλληλα με μια περίοδο πειρατικών επιδρομών. Οι νησιώτες παρέμειναν αυτόνομοι και είχαν δικαίωμα να διαλέγουν τοπικούς άρχοντες. Στα επόμενα χρόνια η Σέριφος γίνεται τόπος εξορίας. Αρκετοί πύργοι και κάστρα σώζονται καθώς και πολλά μνημεία και οικοδομήματα Ρωμαϊκής εποχής. Από τον μ.Χ. αιώνα μέχρι τη Φραγκοκρατία οι αναφορές των πηγών περί Σερίφου σπανίζουν. Δε γνωρίζουμε πότε διαδόθηκε ο Χριστιανισμός, ούτε πού υπάρχουν Χριστιανικά μνημεία. 

Το 1206 οι Βενετοί κατέκτησαν τη Σέριφο αλλά, η κυριαρχία τους οριστικοποιήθηκε πολλά χρόνια μετά. Αυτά τα χρόνια το νησί γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση. Μετά από 1500 χρόνια ξαναλειτουργούν τα μεταλλεία. Η περίοδος αυτή έκλεισε με την αιματηρή εξέγερση των μεταλλωρύχων. Το 1538 ο πειρατής Μπαρμπαρόσα καταλαμβάνει το νησί. Η Οθωμανική κυριαρχία αρχίζει το 1566, χρονολογία στην οποία ιδρύθηκε η Μονή των Ταξιαρχών. Η οικονομία βασιζόταν στην αγροτοκτηνοτροφία. Η ναυτιλία και το εμπόριο δεν είχαν αναπτυχθεί. Από το 1819 πολλοί συμμετείχαν στη Φιλική Εταιρεία, ενώ η σημαία της Επανάστασης υψώθηκε στις 22 Μαΐου 1821. Από το 1870 οι πρώτες εταιρίες παίρνουν άδειες από το Δημόσιο και εγκαινιάζουν εξορυκτικές δραστηριότητες.

 Τα χρόνια της κατοχής καλύπτουν με πένθος το νησί, ενώ υπήρξαν και 800 νεκροί θύματα της πείνας. Από τη δεκαετία του 70 προχωρούν δειλά στην τουριστική ανάπτυξη. Μοναδικά εμπόδια η υπογεννητικότητα και η ερημοποίηση της γης.

 Η Εκδρομή μας στη Σέριφο 

 Τα μεγάφωνα του πλοίου γύρω στις 20.30 αναγγέλλουν πως σε λίγο φτάνουμε στη Σέριφο, λίγη ώρα μετά την αναχώρησή μας από το νησί της Κύθνου. Έχουμε καλύψει σχεδόν 73 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά. Το καράβι κάνει στροφή 120 περίπου μοιρών και αμέσως πλευρίζει την προβλήτα. Φωνές, ονόματα, επιφωνήματα χαράς, σύρσιμο μπαγκαζιών, τρεξίματα και βιασύνη συνθέτουν τη βαβούρα της προβλήτας, γνωστή σε όλα τα Κυκλαδονήσια όταν φτάνει το πλοίο της γραμμής. Στη συνέχεια τακτοποίηση στο κατάλυμα και φαγητό δίπλα στην παραλία με θέα το λιμάνι που ξαναβρήκε την ησυχία του αμέσως μετά την αναχώρηση του πλοίου για τη Σίφνο.

Είμαστε στο Λιβάδι, το τουριστικό κέντρο του νησιού. Το απάνεμο και ασφαλές από τους βόρειους ανέμους λιμάνι της Σερίφου. Διαθέτει ξενοδοχεία, νοικιαζόμενα δωμάτια, βενζινάδικο, καταστήματα, τράπεζα, ταβέρνες, καφετέριες και μπαρ με μουσική για όλα τα γούστα. Σ΄ ένα από αυτά περάσαμε το υπόλοιπο της βραδιάς μας.

 Οι Εμπειρίες μας από Το Μεγάλο Λιβάδι 

Πρωί-πρωί τη δεύτερη μέρα πήραμε το πούλμαν, περάσαμε από τη Χώρα και φτάσαμε στην τοποθεσία Μεγάλο Λιβάδι. Βρίσκεται μεταξύ των όρμων Μαλλιάδικο και Κουταλά. Ανοικτή και ωραία παραλία με αμμουδιά και ψιλό χαλίκι με αλμυρίκια σκιά. Ένας τόπος με ιστορία και φυσική ομορφιά που άξιζε να επισκεφτούμε και να γνωρίσουμε. 

Λίγα βήματα απ΄τη παραλία μας έφεραν στα ερειπωμένα κτίσματα που ήταν κατοικίες των μεταλλωρύχων. Σ΄αυτόν ακριβώς το τόπο καθώς και στους γειτονικούς οικισμούς του Κουταλά και Μία Χωριό, στα 1880-1890, εμφανίστηκαν πρωτοποριακές για την εποχή κοινωνικές δομές. Σχολεία, Νοσοκομεία, χώροι σίτισης, ραφεία, καταστήματα, χώροι που έσφυζαν από ζωή και τώρα στέκουν μάρτυρες ενός σκληρού παρελθόντος. Ψηλά στις πλαγιές των γύρω λόφων, συστήματα σιδηροτροχιών πάνω σε λιθόκτιστες οδούς και ράμπες ακολουθούν τις ισοϋψείς του εδάφους. Μέσω των ¨κεκλιμένων¨, με μια ευφυή λύση καθόδου, όπου τα άδεια βαγονέτα λειτουργούσαν σαν αντίβαρο στα πλήρη και με τη δύναμη των ημιόνων αλλά και των εργατών, το σιδηρομετάλλευμα έφτανε στις σκάλες φόρτωσης για τα πλοία.

 Οι σκάλες φόρτωσης στέκουν ακόμα ερειπωμένες στις δυο πλευρές του μεγάλου όρμου. Ξύλινες στα τέλη του 19ου αιώνα, σιδερένιες στον 2οο, με ισχυρούς λιθόκτιστους πυλώνες, εδράσεις στο βυθό και μεταλλικούς προβόλους. Μετά τον περίπατό μας σε όλα αυτά τα μέρη, καταλήξαμε στην παραλία. Εκεί αφού μάθαμε να προσανατολιζόμαστε με τη βοήθεια χάρτη και πυξίδας, να μετράμε το ύψος των δέντρων χωρίς να σκαρφαλώνουμε σ΄ αυτά, καταλήξαμε στο να κάνουμε μετρήσεις στο θαλασσινό νερό. Μετρήσαμε τη θερμοκρασία του, το ΡΗ και την περιεκτικότητά του σε Νιτρικά-Νιτρώδη και Ανθρακικά άλατα. Τέλος γευματίσαμε πάνω στη θάλασσα σε δύο γραφικά ταβερνάκια και στις 5.00 η ώρα πήραμε το δρόμο της επιστροφής. 

 Η Διαδρομή μας Στη Χώρα - Κάστρο - Λιβάδι

 Η περιγραφή ενός τόπου σαν τη Χώρα της Σερίφου δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση. Χώρος εκπληκτικός. Πραγματικό στολίδι του Αιγαίου.

Προσφέρει στον επισκέπτη της μοναδική απόλαυση και μια ανεπανάληπτη ταξιδιωτική εμπειρία. Με το πούλμαν από το Λιβάδι τη Τρίτη μέρα, φτάσαμε στην πλατεία των Μύλων, στη Χώρα Σερίφου. Δεν ήταν τυχαίο ότι στα χείλη μας ήρθαν σχεδόν αυτόματα στίχοι ποιητικοί και τραγούδια γεμάτα φως, ουρανό και οδούς ονείρων. Περπατήσαμε τον εμπορικό δρόμο της Χώρας. Καφενείο, παντοπωλείο, μανάβικο και ο φούρνος του Χαλίδα, ένας από τους δύο κλαδόφουρνους που απέμειναν στο Αιγαίο. Το υποδηματοποιείο στο οποίο φτιάχνονται ακόμη χειροποίητα πέδιλα και το κλειστό πλέον λιοτρίβι. Κάτω μας η συνοικία των Λάκκων. Πήραμε το δρόμο για την Πάνω Χώρα. Συναντήσαμε τον παλιό ερειπωμένο Μύλο του Ξύδη και λίγο πιο πέρα, τα απότομα γκριζοπράσινα βράχια του Κάστρου. 

Μια υπέροχη καμπυλωτή σκάλα, γεμάτη χάρη και ομορφιά, μας ανέβασε ψυχικά και σωματικά οδηγώντας μας στην Αγία Βαρβάρα. Τα λαξευμένα βράχια μας βοήθησαν να φτάσουμε εύκολα στο ψηλότερο σημείο όπου βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου. Ήμασταν στην κορυφή του Κάστρου, σ' ένα τόπο που κατοικείται αδιάκοπα εδώ και εικοσιοκτώ αιώνες. Απομεινάρια επάλξεων, ερείπια κτισμάτων από την εποχή της Ενετοκρατίας, αλλά και αναστηλωμένα σπίτια με ευρύχωρες και πλακόστρωτες αυλές, δυστυχώς τα περισσότερα ιδιοκτησίας ξένων, κυρίως Γερμανών συνταξιούχων που ήρθαν να περάσουν το τελευταίο στάδιο της ζωής τους σ' αυτό το υπέροχο μέρος. Από κει πάνω αγναντεύσαμε τη Σύρο, τη Σίφνο και πιο πέρα τη Μήλο και την Κίμωλο. Κάτω μας ακριβώς το Λιβάδι. Στην κάθοδό μας, στο κοίλωμα του γρανιτένιου βράχου συναντήσαμε τον Αϊ Γιάννη τον Θεολόγο. Σύμφωνα με την παράδοση εδώ σε μια κατακόμβη της Εκκλησίας είναι θαμμένο το κεφάλι της Μέδουσας που έφερε στα μυθικά χρόνια ο Περσέας.

Εδώ πάλι ήταν κατά την τοπική παράδοση και ο Ναός της Αθηνάς. Φτάσαμε στη Βορινή Πύλη πάνω στην οποία υπήρχε το οικόσημο της ξακουστής οικογένειας των Ενετών Μικιέλι, με χρονολογία 1443. Λίγο πιο κάτω η Πλατεία της Πάνω Χώρας, η Πάνω Πιάτσα όπου δεσπόζει το νεοκλασικής αρχιτεκτονικής Δημαρχείο, έργο του 1907 και η Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, η μητρόπολη της Σερίφου. Οι τοιχογραφίες που σώζονται είναι του Σεριφιώτη Αγιογράφου Απόστολου Γκρέκου. Σ' αυτό το σημείο ήταν απαραίτητες οι αναμνηστικές φωτογραφίες. Διασχίζοντας τα πανέμορφα σοκάκια της Πάνω Χώρας πήραμε τον κατήφορο για το Λιβάδι. Περάσαμε κάτω από την καμάρα της Λότζιας. Λίγα μέτρα πιο κάτω δεξιά μας ο περίφημος βράχος και η γειτονιά του Λεμπιδιού, γεμάτη με θρύλους και αιματηρές ιστορίες λεπιδιών.

 Ακόμη πιο κάτω ο Άγιος Ελευθέριος. Εδώ στις 22 Μαΐου του 1821 υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης στην οποία οι Σερίφιοι συμμετείχαν ενεργά σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Απέναντι ακριβώς το Ισπανικό Προξενείο ιδιοκτησίας πλέον του Δήμου. Πιο κάτω η συνοικία Τσιγκούρι. Εδώ λέγεται ότι ήταν το κέντρο της αρχαίας πόλης της Σερίφου. Λίγο πιο πέρα η συνοικία του Πλακανού. Αριστερά μας ο Αϊ Γιάννης, χτισμένος στα μέσα του 19ου αιώνα πάνω στα ερείπια παλιότερης και μεγαλύτερης εκκλησίας. Γείτονάς του ο Άγιος Γεώργιος με την ανάγλυφη φιγούρα του μικρού καραβιού στη πρόσοψή του. Φρεσκοασβεστωμένος αρμονικά δεμένος με τα παραδοσιακά σπίτια και τα μαρμαροσκέπαστα σκαλιά του μικρού δρόμου πρέπει να είναι από τα πιο προσφιλή θέματα ζωγράφων και φωτογράφων.

 Από δω και πέρα ο δρόμος έγινε πιο φαρδύς και άνετος. Σε λίγο φτάσαμε στη συνοικία Βάρδα και στην πλατεία της Κάτω Χώρας ή Κάτω Πιάτσα με τη μεγάλη εκκλησία της Ευαγγελιστρίας, χτισμένη το 1907. Σοκάκια ασβεστωμένα, σπίτια με θαυμάσια λιτή αρχιτεκτονική, καταπράσινες αυλές και μικρά περιβόλια καλύπτουν όλη την περιοχή μέχρι κάτω, στο μνημείο των ηρωικώς πεσόντων που είναι πνιγμένο στα πεύκα και κυπαρίσσια. Απέναντι το καλαίσθητο σχολείο και δίπλα το Λαογραφικό Μουσείο του Συνδέσμου Σεριφίων με το υπαίθριο θεατράκι του. Στην ίδια γραφική γωνιά ο Άγιος Αντώνης και λίγο πιο κάτω η εκκλησία του Σταυρού, τοποθεσία δροσερή με βρύση, ότι πρέπει για ολιγόλεπτη ξεκούραση. 

Το ίδιο και η Παναγιά η Ξεκουράστρα που βρίσκεται παρακάτω του άνετου λιθόστρωτου που είχαμε πάρει και τέλος το εκκλησάκι του Αγίου Ισιδώρου. Από κει και πέρα πήραμε τον ασφαλτόδρομο, περάσαμε έξω από το εργοστάσιο της ΔΕΗ, από ένα μικρό ποταμάκι και μπήκαμε στο Λιβάδι. Είχε πλέον μεσημεριάσει. Γρήγορο φαγητό στη παραλία, τακτοποίηση των μπαγκαζιών και πήραμε το δρόμο της επιστροφής με τις καλλίτερες εντυπώσεις για το νησί.

 Η Χλωρίδα του Νησιού.

 Θα ήταν μεγάλη παράλειψη, αν δεν κάναμε και μια μικρή αναφορά στην ταπεινή αλλά και πλούσια σε αξία χλωρίδα της Σερίφου. Παραθέτουμε τα αυτοφυή λουλούδια, τους θάμνους και τα δέντρα που κατέγραψε ο Σ. Μαλακατές, όταν επισκέφτηκε το νησί το 1927.

 Γεράνιον το κατάτμητον 

Κάπαρις η κρημνόφιλος 

Λούπινος ο στενόφυλλος 

 Ηλιοτρόπιον το τανύτριχον

 Βάτος ή πτελεόφυλλος 

Μύρτος η κοινή (βάια) 

Άκανθος ή ακανθώδης (απερουνιά) 

 Εκβάλιον το ελατήριον (πικραγγουριά) 

 Ελαία η ευρωπαϊκή, ποικιλία

κότινος Θρίδαξ η ήμερος (μαρούλι) 

Λάμιον το περίκαυλον

 Συμπεράσματα. 

 Στην διάρκεια της επιστροφής η ομάδα συμπλήρωσε ερωτηματολόγιο σχετικό με τον ελεύθερο χρόνο και την εκδρομή. Μετά το Πάσχα σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου καταγράφηκαν οι παρακάτω σκέψεις σχετικές με την Σέριφο.

 Εντοπίσαμε τα παρακάτω προβλήματα:

 Η Σέριφος έχει ελάχιστους μόνιμους κατοίκους λόγω της έλλειψης οικονομικών κινήτρων (Μόνο δημόσιες υπηρεσίες, λίγη κτηνοτροφία, το Εργοστάσιο της ΔΕΗ ) ή με την τουριστική υποδομή (κτίσιμο, μαστορέματα) και το φράγμα για το Νερό.

 Οι χειμωνιάτικες νεροποντές του 2002-03 δημιούργησαν ζημιές στο οδικό δίκτυο με κατολισθήσεις και στις παραλίες του νησιού με προσχώσεις από αδρανή υλικά.

 Η χαμηλή και αραιή βλάστηση κάνουν ορατά τα σημάδια της ερημοποίησης. 

Η νεολαία περιορίζεται στις σχολικές ηλικίες με φανερή την απουσία εφήβων 18-25 λόγω έλλειψης υποδομής και κινήτρων. 

Η εικόνα του νησιού έδειχνε σε χειμερία νάρκη που περίμενε τις διακοπές για να ξυπνήσει και να δραστηριοποιηθεί. 

Η χειμωνιάτικη διασκέδαση ήταν περιορισμένη και φιλτραρισμένη από τις ομάδες των κατοίκων που παραμένουν εκεί με έντονα στοιχεία αντιγραφής των αστικών ακραίων καταστάσεων.

 Η συγκοινωνιακή σύνδεση με τον Πειραιά είναι αραιή το χειμώνα, ακόμα πιο δύσκολη με τα γύρω νησιά και ιδιαίτερα με την πρωτεύουσα του νομού την Σύρο.

 Κίνδυνος να χάσουν κάποιες παραλίες τη γραφικότητά τους λόγω οικοδομικών παρεμβάσεων και εργασιών. 

 Οι καλύτερες παραλίες συνδέονται με το Λιμάνι και την Χώρα με χωματόδρομους και πρόσβασή τους γίνεται μόνο με ΙΧ ή τζιπ με δυσκολία. 

Δεν υπάρχει Κέντρο Υγείας παρά μόνο Αγροτικό Ιατρείο. 

 Δεν υπάρχει αεροδρόμιο μόνο ένα ελικοδρόμιο και αυτό μακριά από το Λιμάνι γύρω στην μισή ώρα.

 Όμως, συνειδητοποιήσαμε και θετικές πλευρές της ζωής στο νησί:

 Η επικοινωνία της ομάδας ήταν άμεση, υπήρχε δυνατότητα να μιλήσεις με όλους χωρίς άγχος και εκνευρισμούς πράγμα που παρατηρούσες και στις σχέσεις των κατοίκων και στην φιλοξενία που μας προσέφεραν.

 Στις συζητήσεις που είχαμε μαζί τους εντοπίσαμε ότι υπάρχει μεγάλη παροικία Σεριφίων που κατοικοεδρεύει στα νότια προάστια και ιδιαίτερα στην Καλλιθέα.

 Ο χρόνος στο νησί κυλούσε πιο αργά πραγματοποιώντας περισσότερες δραστηριότητες, χωρίς προβλήματα κυκλοφοριακού άγχους. 

Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ καθαρή χωρίς νέφος, νοιώσαμε την θαλασσινή αύρα να επιδρά θετικά στην διάθεσή μας. 

Αντιληφθήκαμε πως υπάρχουν δυνατότητες για φτηνό και ποιοτικό παραδοσιακό φαγητό. Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των νησιών των Κυκλάδων δεν έχει πρόβλημα νερού, διαθέτει πλούσιο και πολύ καλής ποιότητας πόσιμο νερό (μάθαμε ότι προέρχονται από υπόγεια φλέβα που ξεκινάει από την Πελοπόννησο). 

 Μάθαμε για την τη μυθολογία, ιστορία της Σερίφου και για τους κοινωνικούς αγώνες που πραγματοποιήθηκαν στα μεταλλεία. 

Τα πετρώματά της (Χαλαζίες πράσινοι και λευκοί, Αιματίτες, Αμέθυστοι Λιεβρίτες, Γρανάτες, Καλσίτες, Ασβετίτες, Βαρύτες κλπ) είναι πολύ σημαντικά σύμφωνα με τη γνώμη Γεωλόγων ,όμως μας εντυπωσίασαν περισσότερο όταν τα ανακαλύψαμε σε μαγαζιά λίθων της Αθήνας.

 Αισθανθήκαμε την ομορφιά των μαργαριταρένιων ακρογιαλιών του απέραντου Γαλάζιου των θαλασσών μας. 

 Θεωρούμε θετικό τις εκδόσεις και την προσπάθεια του Δήμου Σερίφου για την οικολογική και περιβαλλοντική τουριστική ανάπτυξη του νησιού. 

 Η περιήγησή στην Χώρα της Σερίφου μας έδωσε την δυνατότητα να θαυμάσουμε το σύμπλεγμα των γύρω νησιών από ψηλά.

 Να γεμίσουμε τα μάτια και την ψυχή μας με την Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική τα ασπροβαμμένα σπίτια με τα πολύχρωμα παραθυρόφυλλα μαζί με τις πανέμορφες εκκλησίες, εξωκλήσια, μύλους, το καφέ του εδάφους και των βράχων που αφήνουν αναλλοίωτη τη μορφή της Χώρας και κάνοντας την κατά γενική ομολογία μια από τις ομορφότερες αν όχι την ωραιότερη Χώρα όλου του νησιωτικού συμπλέγματος. 

www.epyna.e