Η κρίση χρέους της ευρωζώνης πιέζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε μια νέα και συχνά άβολη περιοχή. Ο παγκόσμιος δανειστής ετοιμάζεται να παρακολουθήσει ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, ενδεχομένως, χωρίς το μεγαλύτερο όπλο του - τα χρήματα.
Το ΔΝΤ δεν έχει την οικονομική πυγμή να βοηθήσει οικονομίες του μεγέθους της Ισπανίας ή της Ιταλίας από μόνο του, ακόμη και αν ο ρόλος παρακολούθησης και εφαρμογής του ζητηθεί. Μπορεί να επιβάλει επαρκείς συνθήκες σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα για να επηρεάσει την αλλαγή και να διατηρήσει την αξιοπιστία της, χωρίς πόρους;
«Μια δυσκολία για το ΔΝΤ είναι ότι, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών, προκειμένου να διατηρήσει τον πολιτικό συνασπισμό για διασώσεις στην Ευρώπη, έχει προετοιμαστεί να κάνει πράγματα που ποτέ δεν θα δεχόταν αν ήταν σε πλεονεκτική θέση» δήλωσε ο Φρέντρικ Έρικσον, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι η βοήθεια του ΔΝΤ θα επιδιωχθεί, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες και τα προγράμματα παρακολούθησης των χωρών της ευρωζώνης που θέλουν την ΕΚΤ να παρέμβει για να αγοράσει τα ομόλογα τους και να μειώσουν το κόστος δανεισμού τους.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι δεν έχει καμία αντίρρηση για την παρακολούθηση του ΔΝΤ, αλλά επέμεινε επίσης ότι δεν ήθελε να δημιουργήσει νέες απαιτήσεις για περαιτέρω μείωση του προϋπολογισμού της Ισπανίας. Η Ισπανία αναμένεται ότι θα είναι η περίπτωση δοκιμής για νέο σχέδιο διάσωσης της ευρωζώνης της ΕΚΤ, ενώ ορισμένοι επενδυτές θεωρούν ότι η Ιταλία θα ακολουθήσει.
Πικρό χάπι
Μέχρι να ξεσπάσει η κρίση της ευρωζώνης, οι περισσότερες διασώσεις του ΔΝΤ επικεντρώνονταν στις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Η κρίση της Ευρώπης παρουσιάζει μια υπόθεση πολύ μεγαλύτερη και δυνητικά πιο επιζήμια για την παγκόσμια οικονομία από οτιδήποτε άλλο έχει επιβλέψει το ΔΝΤ. Η ανεξάρτητη εποπτεία του ΔΝΤ προσφέρει στην Ευρώπη την αξιοπιστία που χρειάζεται για να καθησυχάσει τους επενδυτές, ότι η περιοχή λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης και ότι η περιοχή κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Όμως, η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι πολιτικά τοξική στην Ευρώπη. Αξιωματούχοι του Ταμείου, οι οποίοι κατεβαίνουν τακτικά με τους ευρωπαίους συναδέλφους τους για να ελέγξουν αν διεσώθησαν οι κυβερνήσεις που παίρνουν τα φάρμακά τους, έχουν κερδίσει το παρατσούκλι «Men in Black». «Δεν ξέρω κανένα παράδειγμα στην ιστορία όπου η πολιτική ηγεσία ή το εκλογικό σώμα να ικανοποιείται όταν έρχεται το ΔΝΤ για να ελέγξει τα βιβλία και να ανακαλύψει τι κάνουν οι κυβερνήσεις» δήλωσε ο Έρικσον.
«Είναι ακόμη πιο δύσκολο για την Ισπανία και την Ιταλία, οι οποίες είναι μεγάλες χώρες με μια πολιτική κουλτούρα ή αντίληψη ότι η εθνική κυριαρχία τους δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί από αξιωματούχους που χώνουν τη μύτη τους σε ό,τι κάνουν». Όλοι έχουν προσέξει ότι οι τρεις κυβερνήσεις που έπρεπε να συμβαδίσουν με το ΔΝΤ – Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία – σύντομα εκδιώχθηκαν από τους ψηφοφόρους τους.
Οι επόμενοι μήνες είναι κρίσιμοι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρωζώνης. Οι συναντήσεις ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας που αρχίζουν στο Τόκιο την επόμενη εβδομάδα θα επικεντρωθούν στο αν η Ευρώπη διαχειρίζεται την κρίση και το τι χρειάζεται να γίνει.
Ο νέος ρόλος του ΔΝΤ
Μέχρι τώρα, το ΔΝΤ λειτουργεί παράλληλα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ΕΚΤ ως μέρος μιας «τρόικας» δανειστών έκτακτης ανάγκης για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Μαζί, η τρόικα έχει απαιτήσει δημοσιονομικές και διαρθρωτικές αλλαγές σε αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση της διάσωσης και έχει από κοινού την εποπτεία υλοποίησης αυτών των προγραμμάτων διάσωσης.
Ο ρόλος του ΔΝΤ σε αυτή την επόμενη φάση της κρίσης της ευρωζώνης είναι λιγότερο σαφής και αποτελεί αντικείμενο εσωτερικής ανησυχίας. Οι ευρωπαϊκές χώρες είναι μερικές από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές χώρες-μέλη του ΔΝΤ και η διατύπωσης της αλήθειας στην εξουσία μπορεί να είναι προκλητική.
Η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το ΔΝΤ έπρεπε να παραμείνει ένας ανεξάρτητος μεσίτης. «Δεν είμαστε οι άνθρωποι που λένε ναι στους ευρωπαίους εταίρους μας, ούτε είμαστε οι αυτοί που λένε πάντα ναι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κάνουμε τη δουλειά μας όπως πρέπει» είπε.
«Και πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας τόσο αυστηρά και έντονα, όπως την κάνουμε». Η Λαγκάρντ δεν ενεργεί μόνη της. Αναφέρει σε ένα συμβούλιο που εκπροσωπεί 188 χώρες, οι οποίες θέλουν να εξασφαλίσουν ότι η αξιοπιστία του ΔΝΤ δεν έχει υποστεί ζημιά και τα κεφάλαιά της δεν σπαταλώνται.
Ο μεγαλύτερος μέτοχος του ΔΝΤ είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες πιέζουν την Ευρώπη να ξεπεράσει την κρίση με ένα ισχυρό οικονομικό τείχος προστασίας. Η επιρροή τους στο Ταμείο τους δίνει ένα μεγάλο ραβδί για να χειρίζονται και να επηρεάζουν τους όρους των δανείων. Το ΔΝΤ, όμως, έχει ήδη δείξει ότι είναι σε θέση να προσαρμόσει το ρόλο του.
Όταν η Ισπανία διαπραγματεύτηκε τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ διάσωσης των τραπεζών με την Ευρώπη, τον Ιούνιο, το Ταμείο συμφώνησε, ξεχωριστά, με τη Μαδρίτη σχετικά με τους τρόπους που θα παρακολουθεί την εφαρμογή του σχεδίου για να καθησυχάσει τις αγορές.
Ο Ντομένικο Λομπάρντι, ένας ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Brookings στην Ουάσιγκτον, είπε ότι το ΔΝΤ δεν είχε άλλη επιλογή από το να εμπλακεί στην πρόληψη των προβλημάτων της Ευρώπης από την αποσταθεροποίηση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. «Είμαστε πολύ κοντά σε μία πλήρη συστημική κρίση της ευρωζώνης και είναι καθήκον του ΔΝΤ να βεβαιώσει ότι η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί», δήλωσε ο Λομπάρντι.
«Οι συνθήκες υπό τις οποίες θα γίνει η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι εξαιρετικά προκλητικές και πρωτοφανείς. Θέτουν το ΔΝΤ στην καρδιά της μηχανής χάραξης πολιτικής στην ευρωζώνη».
Τρεις ενδεικτικά σενάρια
Συνομιλίες με αξιωματούχους που γνωρίζουν την κατάσταση υποδεικνύουν τρία πιθανά σενάρια, αν οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες στραφούν στο ΔΝΤ -όλα αυτά με έναν πιο περιορισμένο ρόλο από ό, τι το ΔΝΤ έχει χρησιμοποιήσει αλλού.
Στο πρώτο σενάριο, το ΔΝΤ θα μπορούσε να επιβάλει μια συμφωνία, ακόμη και αν δεν είχε ρόλο στη διαμόρφωση ή τη χρηματοδότηση. Ωστόσο, μια τέτοια ρύθμιση θα αφήσει το ΔΝΤ ευάλωτο στο να θεωρηθεί υπεύθυνο για ένα σχέδιο που δημιουργήθηκε από άλλους.
Σε μια δεύτερη προσέγγιση, το ΔΝΤ θα μπορούσε να κληθεί να διαπραγματευτεί τους όρους για ένα σχέδιο διάσωσης και να επιβάλει το πρόγραμμα, το οποίο θα εξασφαλίζει στους επενδυτές την εξαιρετική πίεση μιας χώρας.
Ένα τρίτο σενάριο θα μπορούσε να περιλαμβάνει κάποια χρήματα διάσωσης του ΔΝΤ και ο οργανισμός θα βοηθούσε στη διαπραγμάτευση των όρων του προγράμματος και θα διασφάλιζε την εφαρμογή τους, κάτι παρόμοιο με αυτό που κάνει στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Το έργο του ΔΝΤ σε χώρες της Αφρικής μπορεί να δώσει κάποιες ενδείξεις για την πιθανή προσέγγιση του Ταμείου. Το 2005, άρχισε ένα πρόγραμμα για τις χώρες της Αφρικής που δεν χρειαζόταν χρήματα του ΔΝΤ, αλλά ήθελε τη σφραγίδα του σχετικά με τις πολιτικές του, ώστε να καθησυχάσει τους επενδυτές και τις αγορές.
http://www.reuters.com/article
http://www.antinews.gr/
.jpg)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου