Σέριφος: Δεν έχουμε νερό, αλλά χτίζουμε πισίνες

Ο Χρήστος Χρυσολωράς είναι ένας από τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους της Σερίφου που ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα. Τα αμπέλια του είναι απλωμένα σε αναβαθμίδες και απαιτούν χειρωνακτική, κοπιαστική εργασία. Φωτ. ENRI CANAJ
Γιάννης Παπαδόπουλος

Τα παλιά μεταλλεία έχουν κλείσει. Τα περισσότερα αμπέλια έχουν εγκαταλειφθεί. Εισόδημα δίνει κυρίως ο τουρισμός – απόδειξη ότι το νησί τον χειμώνα ερημώνει. Αρκούν τα εξοχικά και τα υπόσκαφα ξενοδοχεία για να ζήσει η Σέριφος;

Στο άπειρο μάτι αυτή είναι ακόμη μια τυπική κυκλαδίτικη πλαγιά. Κάτω από ένα ξωκκλήσι, οι αναβαθμίδες σχηματίζουν μικρά μπαλκόνια. Στις άκρες τους έχουν φυτρώσει μαργαρίτες, στο βάθος του ορίζοντα διακρίνεται η Κύθνος. Πέρα από προνομιακή θέα, όμως, αυτή η γη έχει και άλλα να προσφέρει. Εδώ, σε 16 ανεμοδαρμένα στρέμματα, ρίζωσαν τα κλήματα του Χρήστου Χρυσολωρά. Θέλει χέρια γερά και μεράκι για να παράγεις σε αυτόν τον τόπο. 

Στη Σέριφο, γνωστή και ως «Σιδηρά Νήσο», η αμπελουργία αποτελούσε συμπληρωματικό εισόδημα της άλλοτε έντονης μεταλλευτικής δραστηριότητας. Πριν από δεκαετίες, όμως, πρώτα άδειασαν οι στοές και έπειτα εγκαταλείφθηκαν τα αμπέλια. Πλέον ο τουρισμός μοιάζει με μονοκαλλιέργεια.Ο 40χρονος οινοποιός, ένας από τους λίγους ντόπιους που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα, στηρίζει μεγάλο ποσοστό του εισοδήματός του στους θερινούς επισκέπτες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ανησυχεί για τη ρότα που έχει χαράξει η Σέριφος. «Μικρό νησί είμαστε, όλοι ξέρουμε ποιος χτίζει και γιατί, είτε είναι καταλύματα είτε εξοχικά που θα νοικιάζονται με βραχυχρόνια μίσθωση», λέει. «Αυτό που διαπιστώνω είναι ότι δεν αντέχει άλλο το νησί. 

Η φέρουσα ικανότητά του έχει τελειώσει προ ετών».Ο συνεργάτης του στο οινοποιείο, Γιάννης Κόντες, λέει ότι πέρυσι το καλοκαίρι, στην περίοδο της αιχμής, διακοπτόταν για κάποιες ώρες τη νύχτα η ηλεκτροδότηση στο δικό του χωριό, την Παναγιά, ώστε να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη απόδοση του δικτύου στα μέρη του νησιού όπου συμπυκνώνεται σχεδόν όλη η τουριστική κίνηση, τη Χώρα και το Λιβάδι. 

«Ολα λειτουργούν με βάση τον τουρισμό», τονίζει. Αυτές οι εξελίξεις οδηγούν σε αντιδράσεις. Οι δύο οινοποιοί θυμούνται την περίπτωση του Καλλίτσου, ενός χωριού που σχεδόν σύσσωμο πριν από λίγα χρόνια αρνήθηκε να συνδεθεί ένα νέο εξοχικό με τη δεξαμενή που τους υδροδοτεί. «Σήμερα θα συνδεθεί αυτό, αύριο θα ακολουθήσουν άλλα», ήταν το σκεπτικό τους. Παράλληλα, η αυξανόμενη τάση πώλησης οικοπέδων τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως δημιουργεί σε κάποιους κατοίκους ψευδείς προσδοκίες. 

Στην «Κ» αναφέρθηκε η περίπτωση ενός δυσπρόσιτου ελαιώνα, μεγέθους ούτε δύο στρεμμάτων, με θέα σε ρεματιά. Ηταν μη οικοδομήσιμος βάσει των σχετικών διατάξεων και θα μπορούσε να διατεθεί μόνο προς αγροτική εκμετάλλευση. Ο ιδιοκτήτης του, όμως, τον πουλούσε σε υψηλή τιμή, θεωρώντας ότι ίσως κάποιος θα μπορούσε να παρακάμψει τους περιορισμούς και να μετατρέψει το παλιό αγροτόσπιτο που βρισκόταν στην έκτασή του σε τουριστικό κατάλυμα. 

Το έβλεπε ως ευκαιρία που δεν μπορούσε να αφήσει ανεκμετάλλευτη. Οπως συνέβη και στη γειτονική Σίφνο, η πρόσφατη πρόταση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού για ένταξη του νησιού στον θεσμό των υπό απειλή μνημείων της οργάνωσης Europa Nostra προκάλεσε ποικίλες συζητήσεις. Σε σύγκριση με άλλα κυκλαδονήσια, η Σέριφος μπορεί να υπολείπεται σε τουριστική κίνηση και οικοδομική δραστηριότητα. Ενα μεγάλο μέρος της παραμένει αδόμητο. Ωστόσο, αρκετοί ντόπιοι ανησυχούν βλέποντας ότι ήδη, με την τωρινή εκμετάλλευση, οι πόροι του νησιού εξαντλούνται.

 Η δόμηση Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, την περίοδο 2018-2022 εκδόθηκαν για τη Σέριφο 78 άδειες δόμησης που αντιστοιχούν σε 14.711 τ.μ. 

Ο τοπογράφος Χρήστος Συντριβανόπουλος εκτιμά ότι ο ρυθμός της οικοδομικής δραστηριότητας δεν είναι ανησυχητικός και ότι δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλα νησιά. Υπολογίζει ότι χτίζονται κατά μέσον όρο πέντε με έξι νέες κατασκευές εκτός σχεδίου ετησίως. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο συνάδελφός του Αχιλλέας Γαζής, την περίοδο 2009-2023 κατασκευάστηκαν 101 εκτός σχεδίου κτίρια με σχετικές αδειοδοτήσεις, τα περισσότερα στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, ενώ την περίοδο 1978-2008 ο αριθμός τους ήταν 125.«Βγάζουν τις άδειες, αλλά δεν υλοποιούνται όλες. 

Τις εκδίδουν στη λογική της εκμετάλλευσης του ακινήτου γιατί, όπως είναι η νομοθεσία, σήμερα χτίζεις, αύριο δεν χτίζεις», λέει ο κ. Συντριβανόπουλος, επισημαίνοντας ότι κυρίως κατασκευάζονται βίλες. «Ζήτηση υπάρχει για χωράφια, αλλά τα πιο αξιόλογα ακίνητα έχουν ήδη αγοραστεί». Αντιστοίχως ο πολιτικός μηχανικός Γιάννης Σακελλαρίου παρατηρεί ότι εδώ και μία τριετία το νησί μπαίνει πιο αισθητά στον χάρτη της αγοράς ακινήτων. «Είχε μείνει πίσω η Σέριφος. Τελευταία όμως αλλάζει κάτι, ίσως γιατί εξαντλούνται και τα άλλα νησιά. Γίνονται αγοραπωλησίες που αφορούν μεγαλύτερες επενδύσεις, μεγαλύτερες εκτάσεις και μεγαλύτερα πορτοφόλια», λέει.

 Ο ίδιος δεν θεωρεί ότι είναι ορθή η χρήση του όρου της «υπερδόμησης» για το συγκεκριμένο νησί. «Υπάρχει μια αυξανόμενη δόμηση στα πιο προσιτά τμήματα της Σερίφου, αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με την Πάρο ή τη Σίφνο. Μπορεί να υπάρξει στο μέλλον υπερδόμηση και καλό είναι να την προλάβουμε», προσθέτει. 

 Η Ελένη Χρυσολωρά, επί 40 έτη συμβολαιογράφος και υποθηκοφύλακας, παρατηρεί ότι στη Σέριφο το πολεοδομικό πρόβλημα είναι πιο περίπλοκο σε σχέση με γειτονικά νησιά. Κάνει λόγο για οικισμούς που ουδέποτε οριοθετήθηκαν παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και για έλλειψη αυστηρού πολεοδομικού ελέγχου. 

Οπως και στη Σίφνο, οι σχετικοί έλεγχοι διεξάγονται στη Σέριφο από το υποστελεχωμένο τμήμα δόμησης της Μήλου. «Υπάρχει μια αυξανόμενη δόμηση στα πιο προσιτά τμήματα της Σερίφου, αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με την Πάρο ή τη Σίφνο. Μπορεί να υπάρξει στο μέλλον υπερδόμηση και καλό είναι να την προλάβουμε», λέει ο πολιτικός μηχανικός Γιάννης Σακελλαρίου. 

 Υπόσκαφο με… τελεφερίκ Το τελευταίο διάστημα στο νησί η συζήτηση στρέφεται και γύρω από τα υπόσκαφα κτίσματα. Υπάρχουν ντόπιες φωνές που θεωρούν ότι αυτές οι επεμβάσεις, παρότι φέρουν τις σχετικές αδειοδοτήσεις, αλλοιώνουν το τοπίο και είναι ξένες προς τη φυσιογνωμία και την αρχιτεκτονική του νησιού.

 Μέχρι τον Απρίλιο έχει τεθεί σε διαβούλευση η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κατασκευής ενός εκτός σχεδίου υπόσκαφου ξενοδοχείου τεσσάρων αστέρων, δυναμικότητας 93 κλινών, κοντά στην παραλία Γάνεμα. Η χωροθέτησή του εμπίπτει εντός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000. Σύμφωνα με τη μελέτη 263 σελίδων που είδε η «Κ», το κόστος κατασκευής εκτιμάται στα 5 εκατ. ευρώ. Το συγκρότημα θα αποτελείται από δέκα υπόσκαφα κτίρια, τα οποία θα συνδέονται με επίγειο τελεφερίκ μήκους 80 μέτρων. Σε καθένα από τα 31 δωμάτια θα αντιστοιχεί και μία πισίνα, ενώ θα δημιουργηθεί και μία κοινόχρηστη. 

Προβλέπεται ακόμη να γίνει σύνδεση με το δημοτικό δίκτυο υδροδότησης και ηλεκτροδότησης. Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι στην περιοχή δεν υπάρχουν «προβλήματα αρνητικής σωρευτικής δράσης» και ότι η επένδυση θα γίνει «με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και στο τοπίο». 

 Η αρχιτέκτων Φλώρα Καταλειφού δραστηριοποιείται χρόνια στο νησί και αναφέρει ότι έχουν βγει και άλλες άδειες για υπόσκαφα. Επισημαίνει ότι θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προηγείται γεωτεχνική μελέτη για να διαπιστώνεται η σύσταση του υπεδάφους, ώστε να εκτιμηθεί με ακρίβεια τι επεμβάσεις θα απαιτηθούν και το αποτύπωμα που θα αφήσουν οι εργασίες – κάτι το οποίο δεν είναι ξεκάθαρο εάν πραγματοποιείται σε κάθε περίπτωση.

 «Προσπαθούμε να ισορροπήσουμε την κατάσταση ανάμεσα στον σεβασμό του περιβάλλοντος και στις επιθυμίες των επενδυτών», λέει. «Μεγάλους πελάτες μας που ζητούν πισίνες προσπαθούμε να τους αποτρέψουμε και τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις το καταφέραμε. Το επιχείρημά μας είναι ότι θα επιβαρυνθεί το νησί». Η συνάδελφός της Αννα Σκιαδά επισημαίνει ότι λόγω της έλλειψης χωροταξικού δίνεται η δυνατότητα σε ιδιώτες να δημιουργήσουν οπουδήποτε «έναν μικρό οικισμό». «Το θέμα είναι πώς θα έχει μια μορφή που δεν θα προσβάλλει τη φυσιογνωμία του τοπίου. Εργα σαν κι αυτά θα χρειαστούν νερό, θα παραγάγουν σκουπίδια», τονίζει.

Το λειψό φράγμα Βλέποντας όλη αυτή την εξέλιξη και την ανομβρία που έχει προηγηθεί, ο δήμαρχος Σερίφου Κώστας Ρεβίνθης ανησυχεί μήπως διψάσει το νησί το φετινό καλοκαίρι. «Τις προηγούμενες χρονιές καταπονήσαμε τον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά με τις ελάχιστες βροχοπτώσεις που είχαμε τα καταφέραμε. Φέτος θα είναι δύσκολα τα πράγματα», λέει. Πέρυσι είχε πραγματοποιήσει μια καμπάνια μοιράζοντας σχετικά φυλλάδια σε επιχειρήσεις και συλλόγους, ζητώντας να γίνεται συνετή χρήση του νερού. Αλλωστε το 38% των υδρομέτρων και το 78% της κατανάλωσης αντιστοιχούν στην περιοχή του λιμανιού, στο Λιβάδι και στα Λιβαδάκια, όπου βρίσκονται και οι περισσότερες τουριστικές επιχειρήσεις. Ακόμη ο δήμαρχος παρατηρεί ότι στη Χώρα, λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης σπιτιών το καλοκαίρι, οι απαιτήσεις σε νερό σχεδόν διπλασιάζονται. Η Σέριφος, πάντως, διαθέτει φράγμα. Ολοι στο νησί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μιλούν για αυτό. Ενας κακοσυντηρημένος δρόμος με διάσπαρτες λακκούβες οδηγεί στην εγκατάσταση, η οποία δύναται να συγκεντρώσει 700.000 κυβικά μέτρα νερού. Η στάθμη της σήμερα βρίσκεται αισθητά πιο χαμηλά. Η κατασκευή της λιμνοδεξαμενής ξεκίνησε το μακρινό 1998 με πόρους του υπουργείου Γεωργίας. Προοριζόταν κυρίως για αρδευτικό έργο. Αποδείχθηκε, όμως, λειψό.

Το φράγμα με τη χαμηλή στάθμη. Εδώ και δύο δεκαετίες δεν έχει λειτουργήσει σωστά. Φωτ. ENRI CANAJ
Παραδόθηκε το 2005 και δεν λειτούργησε ποτέ σωστά, καθώς δεν είχαν ολοκληρωθεί όλα τα απαραίτητα συνοδά έργα. Το φράγμα κατασκευάστηκε χωρίς να οριοθετηθεί υπερχειλιστής (δίοδος για να φεύγει το πλεονάζον νερό) και χωρίς ταχυδιυλιστήριο, το οποίο απαιτείται για την ύδρευση του νησιού. Από το 2010 η τότε δήμαρχος Σερίφου δήλωνε στην «Κ» ότι είχε εξασφαλιστεί το ποσό για το ταχυδιυλιστήριο, αλλά η καθυστέρηση οφειλόταν στο ότι είχε ζητηθεί μελέτη περιβαλλοντικών όρων. Σύμφωνα με τον νυν δήμαρχο, βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικές μελέτες ώστε να λυθούν αυτές οι πολυετείς εκκρεμότητες. Εδώ και δεκαετίες, πάντως, η αξιοποίηση του φράγματος γίνεται με έναν παράδοξο τρόπο. Το νερό που συγκεντρώνεται εκεί χρησιμοποιείται για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, από όπου έπειτα αντλείται με γεωτρήσεις. «Χάνεται το 80% με αυτή τη διαδικασία», λέει ο κ. Ρεβίνθης. «Αν είχαμε ταχυδιυλιστήριο, πιθανότατα να αντέχαμε σε περιόδους λειψυδρίας».

Τα Χριστούγεννα δεν υπήρχε ούτε ένα εστιατόριο ανοιχτό Τουριστική ανάπτυξη χωρίς εναλλακτικές διανύει τη δεύτερη θητεία στον Δήμο Σερίφου. Την πρώτη φορά που εκλέχθηκε ήταν ο νεότερος δήμαρχος στην Ελλάδα.

 Οταν τον συναντάμε στα τέλη Φεβρουαρίου στη Χώρα, η μικρή πλατεία έξω από το γραφείο του μοιάζει με έρημο σκηνικό ταινίας. Αυτή την περίοδο δεν έχουν απομείνει στα γύρω σπίτια πάνω από δέκα κάτοικοι, στα τρία τέταρτα του οικισμού δεν υπάρχει μόνιμη ανθρώπινη παρουσία, μπορείς να περιπλανηθείς άνετα στα στενά, κατάλευκα σοκάκια.«Υπάρχουν δύο άκρα στο νησί, τον χειμώνα παρατηρούμε μια ερήμωση», λέει ο δήμαρχος, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίοδο λίγες ημέρες πριν και μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, όταν δεν είχε μείνει ανοιχτό ούτε ένα εστιατόριο στη Σέριφο. «Εχουμε μια μονοκαλλιέργεια, τον τουρισμό.

 

Ο πρωτογενής τομέας, πλην εξαιρέσεων, είναι παραμελημένος. Ο κόσμος της Σερίφου πρέπει να αποφασίσει ποια μέθοδος ανάπτυξης μας ταιριάζει. Εάν υπάρξει νέα COVID, θα αντέξουμε; Κρεμόμαστε από τον τουρισμό και αν σταματήσει δεν έχουμε εναλλακτική», επισημαίνει. 

 Μελέτη βιωσιμότητας Ο Δήμος Σερίφου έχει αναθέσει στην ομάδα του Γιάννη Σπιλάνη, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντή του Εργαστηρίου Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης, μια μελέτη βιωσιμότητας. Και αυτός παρατηρεί τη μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στις εποχές, η οποία δεν είναι διαχειρίσιμη από τους μόνιμους κατοίκους. «Η Σέριφος υπολείπεται έναντι άλλων νησιών τα οποία έχουν ήδη υποστεί μεγάλη μετάλλαξη. Βρίσκεται όμως σε μια κρίσιμη καμπή για το αν θα περάσει στην άλλη πλευρά ή θα παραμείνει ως έχει», παρατηρεί. «Αυτή η αδράνεια του χειμώνα διώχνει τον κόσμο.

 Το νησί γίνεται δημογραφικά και κοινωνικά μη βιώσιμο». Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθυσμός του νησιού μειώνεται. Την περίοδο 2010-2019 καταγράφηκαν 62 γεννήσεις και 141 θάνατοι. «Είναι ερημιά εδώ τον χειμώνα», παρατηρεί ο Δημοσθένης Διαμαντής. Είναι 40 ετών, μελισσοκόμος, ένας από τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους που ακολούθησαν αντίστροφη πορεία. Εγκαταστάθηκε στη Σέριφο το 2013, η σύζυγός του εργάζεται ως νηπιαγωγός. Τον συναντάμε στο κτήμα που νοικιάζει για τις κυψέλες του. Μας υποδέχονται ένας κόκορας και δυο αλανιάρες κότες. Η πλάτη του οικοπέδου έχει θέα στο ύψωμα όπου είναι σκαρφαλωμένη η Χώρα.«Υπάρχει μεγάλη πίεση και στον πρωτογενή τομέα από τον τουρισμό. Πρέπει να προσέξουμε να μην αλλοιωθεί το τοπίο. 

Ο Δημοσθένης Διαμαντής εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί το 2013 και εργάζεται ως μελισσοκόμος. Παρά την τάση φυγής, είναι ένας από τους λίγους που ακολούθησαν αντίστροφη πορεία. Φωτ. ENRI CANAJ
Παράλληλα, όμως, ακόμη και αγροτικά εισοδήματα βασίζονται στον τουρισμό, εκεί απορροφώνται τα προϊόντα μας», λέει. «Αυτή η αδράνεια του χειμώνα διώχνει τον κόσμο. Το νησί γίνεται δημογραφικά και κοινωνικά μη βιώσιμο», λέει ο Γιάννης Σπιλάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντής του Εργαστηρίου Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης.

«Αυτή η αδράνεια του χειμώνα διώχνει τον κόσμο. Το νησί γίνεται δημογραφικά και κοινωνικά μη βιώσιμο», λέει ο Γιάννης Σπιλάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντής του Εργαστηρίου Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης.

 Ο εκτιμώμενος μέγιστος αριθμός επισκεπτών που μπορεί να φιλοξενηθεί στη Σέριφο είναι 9.000, δηλαδή περίπου 7,3 φορές πάνω από τον πληθυσμό του νησιού, γεγονός το οποίο κατά τον κ. Σπιλάνη αποτυπώνει την πίεση που ασκείται κατά την τουριστική περίοδο.

Ο Γιώργος Νικολάου, πρόεδρος του Συλλόγου Εμπόρων και Επαγγελματιών Σερίφου, εστιάζει στο ζήτημα του φράγματος λέγοντας ότι αν λειτουργούσε σωστά, το νερό θα επαρκούσε. Φωτ. ENRI CANAJ
Ο Γιώργος Νικολάου, πρόεδρος του Συλλόγου Εμπόρων και Επαγγελματιών Σερίφου, αναγνωρίζει ότι προκύπτει κυκλοφοριακό πρόβλημα στον άξονα Λιβαδίου – Χώρας από τους θερινούς επισκέπτες, επισημαίνει όμως ότι ο μεγάλος όγκος των τουριστών συγκεντρώνεται στο νησί τις εβδομάδες του Αυγούστου και δεν απλώνεται στην υπόλοιπη περίοδο. «Καλώς υπάρχει ανησυχία, ο φόβος φυλάει τα έρμα», λέει. «Αλλά στα νησιά υπάρχουν δύο πυλώνες, ο τουρισμός και η οικοδομή». Στον παραλιακό δρόμο του Λιβαδίου, η Σταματίνα Κουκάκη ετοιμάζει στην κουζίνα της ταβέρνας που λειτουργεί με τον σύζυγό της τα πιάτα της ημέρας.

 Οι πρώτοι θαμώνες θα εμφανιστούν μόλις σουρουπώσει, όταν πάψει η οικοδομική δραστηριότητα. Είναι μέλη συνεργείων, οι περισσότεροι έχουν έρθει εδώ από άλλες περιοχές της Ελλάδας, καθώς το εργατικό δυναμικό του νησιού δεν επαρκεί. «Κάπου στη μέση είναι η αλήθεια», παρατηρεί. «Εμείς βλέπουμε ότι δυσκολεύει η κατάσταση για κάποιες εβδομάδες τον Αύγουστο, δεν έχουμε υπερτουρισμό για μήνες. Δεν υπάρχει κορεσμός, αλλά η υποδομή που έχουμε δεν αρκεί για να υποδεχθεί τον κόσμο που έρχεται». Το έντονο τουριστικό αποτύπωμα, πάντως, όσο βραχύβιο κι αν είναι μέσα στη σεζόν, φαίνεται πως επηρεάζει διαφορετικά ανθρώπους σε άλλα πόστα. 

Οταν εγκαταστάθηκε στη Σέριφο το 2018, ο Αθανάσιος Κοντάρης ήταν ο μόνος ειδικευμένος γιατρός σε όλο το νησί. Με τον καιρό διαπίστωσε ότι η αυξημένη επισκεψιμότητα του καλοκαιριού διπλασίαζε και τη ζήτηση υπηρεσιών υγείας. «Αυτό οδήγησε σε επικίνδυνα μονοπάτια», λέει. «Ξενυχτούσα πολύ. Ερχόταν αργά κάποιος μεθυσμένος, έφευγα από το ιατρείο στις 7 το πρωί και μισή ώρα αργότερα χτυπούσε το τηλέφωνο γιατί κάποιος είχε πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Συνέβη αυτό, το καλοκαίρι του 2022».

Ο παιδίατρος Χρήστος Παβέλης μετακόμισε στο νησί από την Πρέβεζα μαζί με τη μαία σύζυγό του. Μέχρι την άφιξή του η Σέριφος δεν είχε παιδίατρο. Φωτ. ENRI CANAJ
Ζητούσε για καιρό στελέχωση του περιφερειακού ιατρείου, χωρίς αντίκρισμα. Προσπαθούσε να κινητοποιήσει εθελοντές, αισθανόταν –όπως λέει– «Δον Κιχώτης». Αποφάσισε να παραιτηθεί, ενώ δεν ήθελε να εγκαταλείψει το ΕΣΥ. Τελικά, η επιμονή και οι κόποι του απέδωσαν. Ελαβε τις δεσμεύσεις ότι θα σταλούν ενισχύσεις, ανακάλεσε την παραίτησή του και από φέτος το ιατρείο διαθέτει τρεις αγροτικούς γιατρούς και δύο νοσηλεύτριες. Ο παιδίατρος Χρήστος Παβέλης ήταν μία από τις τελευταίες προσθήκες. Εγκαταστάθηκε στο νησί μαζί με τη μαία σύζυγό του μετακομίζοντας από την Πρέβεζα. Μέχρι πρότινος δεν υπήρχε τον χειμώνα αυτή η ειδικότητα για τα 200 παιδιά του νησιού. «Το ελληνικό κράτος θα σε βοηθήσει μόνο αν το πιέσεις», λέει. 

Το ιατρείο ενισχύθηκε με επιπλέον προσωπικό και το φετινό καλοκαίρι αναμένεται να είναι πιο διαχειρίσμο. Φωτ. ENRI CANAJ
 Η τουριστική ανάπτυξη σε αριθμούς Η δόμηση, η υδροδότηση και το δημογραφικό, στο τραπέζι της συζήτησης για το μέλλον της Σερίφου 78 άδειες δόμησης εκδόθηκαν για τη Σέριφο την περίοδο 2018-2022, οι οποίες αντιστοιχούν σε 14.711 τ.μ. 101 κτίρια εκτός σχεδίου χτίστηκαν νόμιμα την περίοδο 2009-2023, τα περισσότερα στο νοτιοανατολικό κομμάτι του νησιού 9.000 άτομα ο εκτιμώμενος μέγιστος αριθμός επισκεπτών που μπορεί να φιλοξενήσει το νησί, 7,3 φορές πάνω από τον πληθυσμό του 700.000 κυβικά μέτρα η χωρητικότητα του φράγματος που κλείνει 20 χρόνια παράδοξης λειτουργίας, καθώς δεν ολοκληρώθηκαν συνοδά έργα 78% της κατανάλωσης σε νερό γίνεται στην περιοχή του λιμανιού, όπου κυρίως συγκεντρώνονται οι τουριστικές επιχειρήσεις 159 τόνους αποβλήτων παρήγαγαν οι επισκέπτες στη Σέριφο το 2019 20% της ετήσιας παραγόμενης ποσότητας η εκτιμώμενη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τον τουρισμό 29,6% των κατοίκων του νησιού ήταν άνω των 65 ετών σύμφωνα με την απογραφή του 2011 141 θάνατοι καταγράφηκαν στο νησί την περίοδο 2010-2019 έναντι 62 γεννήσεων, ο μόνιμος πληθυσμός γερνάει 50% μειώθηκαν τα αμπέλια μεταξύ 2008 και 2019, σε ένα νησί που φημιζόταν για τα κρασιά του 5 εκατ. ευρώ αναμένεται να στοιχίσει η κατασκευή νέου υπόσκαφου ξενοδοχείου στη Σέριφο. Η μελέτη έχει τεθεί σε διαβούλευση Φωτογραφίες: Enri Canaj 

 Πηγή : https://www.kathimerini.gr/