12 Δεκ 2016

Η καθημερινότητα των Κυκλάδων 5000 χρόνια πριν, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Συμπληρώνοντας το 2016 τα 30 χρόνια δημιουργικής παρουσίας του το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, διοργανώνει την έκθεση με τίτλο «Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν»,  υπό την επιμέλεια του Διευθυντή του, Καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη, που άνοιξε χθες 8 Δεκεμβρίου τις πόρτες της στο κοινό. Η έκθεση διοργανώνεται σε σύμπραξη με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και περιλαμβάνει 191 αρχαία αντικείμενα: από τη συλλογή του ίδιου του Μουσείου, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (98 έργα από τα Μουσεία Νάξου, Απειράνθου, Σύρου και Πάρου), καθώς και από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.
Καθώς έως σήμερα δεν υπάρχουν τεκμήρια γραφής της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, η έκθεση επιχειρεί να «αναγνώσει» με απλό και εύληπτο τρόπο τη δομή της κοινωνίας των Κυκλάδων κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3200 έως 2000 π.Χ.), το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαν, τις ασχολίες των κατοίκων, τις κοινωνικές ή θρησκευτικές εκδηλώσεις τους, τις πίστεις και τις δοξασίες τους, μέσα από τα δημιουργήματα του ίδιου του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού.
Τα κυκλαδικά ειδώλια στη σημερινή τους μορφή, με την απλότητα και τα λιτά τους περιγράμματα, αγαπήθηκαν από το ευρύ κοινό, συνδέοντάς τα συχνά με έργα τέχνης μοντέρνων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα, όπως ο Modigliani, ο Brancusi, ο Matisse, ο Picasso κ.ά. Η πρωταρχική θεώρησή τους με μια αυστηρή τυπολογική παρουσίαση και η λαθρανασκαφική απόσπαση της πλειονότητας από την αρχαιολογική τους συνάφεια, στέρησε τους συσχετισμούς των αρχαιολογικών εκθεμάτων με τις πολιτισμικές εξελίξεις της κοινωνίας που τα παρήγαγε. Η έκθεση έρχεται  να καλύψει αυτό το κενό χωρίς να παραλείψει να θίξει και την αρχαιοκαπηλία, που έπληξε βαρύτατα τον κυκλαδικό πολιτισμό. Αναδεικνύει δε με λιτό, αισθητικά προσεγμένο αλλά συγχρόνως κατανοητό τρόπο, τη ζωή και τις ασχολίες των ανθρώπων των Κυκλάδων 5000 χρόνια πριν.
Η έκθεση διαρθρώνεται στις παρακάτω ενότητες:
ekthesi_mkt1
Μαρμάρινος κορμός γυναικείου ειδωλίου με διογκωμένη κοιλιά, που προδίδει κατάσταση εγκυμοσύνης.
1. Πυρήνες της κοινωνίας
Παρουσιάζονται κυκλαδικά ειδώλια ανδρών και γυναικών και θραύσματα από συμπλέγματα μορφών που σχετίζονται με τη γονιμότητα, την αναπαραγωγή και την οικογενειακή σχέση, όπως π.χ. γυναικεία ειδώλια σε κατάσταση εγκυμοσύνης και λοχείας (εγχαράξεις στην κοιλιακή χώρα) και θραύσμα από σύμπλεγμα ειδωλίων που αναγνωρίζεται ως «Μητέρα και παιδί».
2. Ασχολίες, τέχνες και τεχνικές
Στη δεύτερη ενότητα επιχειρείται να παρουσιαστεί το σύνολο του φάσματος των ασχολιών των κατοίκων των Κυκλάδων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου:
– αγροτοκτηνοτροφικές ασχολίες
Εδώ εκτίθενται ομοιώματα πτηνών, ζωόμορφα αγγεία σε σχήμα χοίρων, ζωόμορφα ειδώλια, παραστάσεις κυνηγιού και ψαριών, χάλκινα αγκίστρια, αγγείο με ίχνη ελαιολάδου και πήλινα αγγεία με αποτύπωμα φύλλου στη βάση τους, επιβεβαιώνοντας έτσι την εκ παραλλήλου ενασχόληση των νησιωτών με την κτηνοτροφία, το κυνήγι, την αλιεία και την καλλιέργεια της γης για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών επιβίωσης.
– εργαλεία και τέχνες
Στην υποενότητα αυτή παρουσιάζεται ο εργαλειακός εξοπλισμός που είχαν στη διάθεσή τους οι τεχνίτες για την παραγωγή τεχνέργων: λεπίδες, λίθινα πριονωτά εργαλεία, χάλκινοι πελέκεις, μαχαίρια, πριόνια και σμίλες, αγγεία προετοιμασίας και αποθήκευσης του χρώματος.
Στη συνέχεια εκτίθενται Πρωτοκυκλαδικά τέχνεργα, όπως π.χ. πήλινα αγγεία, μαρμάρινα αγγεία και ειδώλια, υφαντικά βάρη και αγγεία με αποτύπωμα ψάθας στη βάση τους, αποδεικνύοντας την ενασχόληση των νησιωτών της 3ης χιλιετίας π.Χ. με την υφαντική, την καλαθοπλεκτική, την αγγειοπλαστική, τη μαρμαρογλυπτική, την κατασκευή δηλαδή μαρμάρινων αγγείων και ειδωλίων, αλλά συγχρόνως και με τη ναυπηγική τέχνη. Μικρό τμήμα αφορά στις επισκευές ειδωλίων και σκευών. Ειδική είναι η υποενότητα που αφορά στα ειδώλια, τα ευδιάκριτα σύμβολα του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού.
3. Μια ματιά στην κοινωνική ζωή
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζεται μία συνάθροιση κοινωνικού ή τελετουργικού χαρακτήρα στις Κυκλάδες κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Παρουσιάζονται μαρμάρινα ειδώλια μουσικών, ο «Αρπιστής» και ο «Αυλητής», το ειδώλιο του «Εγείροντος πρόποσιν», ειδώλια καθιστών γυναικείων μορφών, θραύσματα από συμπλέγματα αγκαλιασμένων μορφών και μια πλάκα με επίκρουστη παράσταση χορού, αποτελώντας μαρτυρίες για τη σημασία της μουσικής, του ποτού και του χορού στην Πρωτοκυκλαδική κοινωνία.
ekthesi_mkt2
Πλάκα με επίκρουστη παράσταση σπείρας που ερμηνεύεται ως ηλιοαστρικό σύμβολο
4. Κοινωνική ιεραρχία
Στην τέταρτη ενότητα παρουσιάζονται έργα που μπορούν να μας χαρίσουν πληροφορίες για την κοινωνική διαστρωμάτωση της Πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας. Τεκμηρίωση για την ύπαρξη της κοινωνικής ιεραρχίας παρέχεται τόσο από εμβλήματα εξουσίας (π.χ. διαδήματα), όσο και από διακριτικά μιας υψηλής κοινωνικής τάξης, όπως π.χ. το χάλκινο επαργυρωμένο εγχειρίδιο και οι σφραγίδες από τη Νάξο, η αργυρή ταινία, καθώς και τα κοσμήματα. Ορισμένα μάλιστα από τα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια αποτυπώνουν τέτοιου είδους κατηγορίες διαστρωμάτωσης, όπως π.χ. το μαρμάρινο ειδώλιο του πολεμιστή ή κυνηγού και της συντρόφου του.
5. Πίστεις και δοξασίες
Στην πέμπτη ενότητα παρουσιάζονται αντικείμενα, όπως π.χ. το «αγγείο των περιστεριών», τηγανόσχημο σκεύος με παραστάσεις κυμάτων και αστρικών συμβόλων αλλά και του γυναικείου ηβικού τριγώνου, κέρνοι, μια πλάκα με παράσταση σπείρας, το γυναικείο άγαλμα και το τμήμα ανδρικού αγάλματος, το λεγόμενο «αρσενικούδι», από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, τα οποία έχουν σχετιστεί με την ύπαρξη θρησκευτικών και μεταφυσικών αντιλήψεων και την άσκηση τελετουργιών κατά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο.
Παράλληλη έκθεση φωτογραφίας «Robert McCabe. Αναμνήσεις & Μνημεία του Αιγαίου»
Mύκονος 1955. Χορευτές σε ένα πανηγύρι στην Ανω Μεριά
Mύκονος 1955. Χορευτές σε ένα πανηγύρι στην Ανω Μεριά
Παράλληλα με την έκθεση «Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν» το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει, από Δεκέμβριο μέχρι Μάρτιο, την έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Robert McCabe. Αναμνήσεις & Μνημεία του Αιγαίου».
Η έκθεση του γνωστού φωτογράφου, περιλαμβάνει δύο ενότητες με διαφορετικό θέμα αλλά με κοινό στοιχείο τις ελληνικές θάλασσες και τον ρόλο που διαδραμάτισαν στις κοινωνίες των ανθρώπων στο Αιγαίο ανά τους αιώνες. Η πρώτη ενότητα με τίτλο «Τα νησιά όπου σταμάτησε ο χρόνος» παρουσιάζει πτυχές της ζωής στο Αιγαίο τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Τότε που η καθημερινότητα κυλούσε χωρίς ηλεκτρισμό, δρόμους, αυτοκίνητα, τηλέφωνα, τρεχούμενο νερό και οχηματαγωγά πλοία. Οι υποδομές που είχαν στη διάθεσή τους οι άνθρωποι το ’60, δεν φαίνεται να διέφεραν πολύ σε σχέση με αυτές από το αρχαίο παρελθόν. Οι 40 φωτογραφίες αυτής της ενότητας καλύπτουν τέσσερα θέματα: γιορτές, γυναικείες ασχολίες, ανδρικές ασχολίες και εργασία στη θάλασσα.
Σαντορίνη 1963. Θέα προς το νοτιά από την αρχαία Θήρα προς την Περίσσα. Από αριστερά προς τα δεξιά Robert Dillon-Corneck και Dr. Allen Tanney
Σαντορίνη 1963. Θέα προς το νοτιά από την αρχαία Θήρα προς την Περίσσα.
Η δεύτερη ενότητα με τίτλο «By the Sea, by the Beautiful Sea»,  με 33 φωτογραφίες, παρουσιάζει παραθαλάσσιους αρχαιολογικούς χώρους. Οι περισσότερες είναι βγαλμένες το 1954 και το 1955, όταν οι χώροι αυτοί ελάχιστα είχαν αλλάξει σε σχέση με τις περιγραφές των περιηγητών που επισκέφθηκαν την Ελλάδα τον 19ο αιώνα.
Τα πιο πολλά από τα σημεία αυτά έχουν μακρά ιστορία, κάποια ως θρησκευτικοί χώροι, άλλα ως εμπορικά κέντρα και άλλα για τη στρατηγική τους σημασία. Το νήμα που τα ενώνει, ωστόσο, είναι η παραλιακή τους θέση. Μεταξύ των χώρων αυτών είναι η Περαχώρα, η Μεθώνη, η Δήλος, η Ρόδος, η Κως, η Πύλος, η Σαντορίνη και το Σούνιο.



Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης | Νεοφύτου Δούκα 4 και Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1, Αθήνα | Τ.:  210 7228321-3
Και οι δύο εκθέσεις θα διαρκέσουν μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-17.00, Πέμπτη: 10.00-20.00, Κυριακή: 11.00-17.00, Τρίτη: Κλειστό.
Είσοδος και για τις δύο εκθέσεις: 7 ευρώ (μειωμένο εισιτήριο για άτομα άνω τον 65 ετών, φοιτητές και άτομα 19-26 ετών: 3,5 ευρώ).
Πηγή :  Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

to synoro blog

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...