Γνεύσιος Σερίφου: μια επένδυση που δεν έγινε ποτέ!

Είναι γνωστό ότι η  ασφαλτόστρωση είναι πλέον σχεδόν κανόνας, το δε αντιολισθηρό αδρανές, πέτρωμα ή τεχνητό, επιβάλλεται πια σε  κάθε ασφαλτόστρωση.
Παράλληλα, δεν άργησε να διαπιστωθεί ότι η ολισθηρότητα του οδοστρώματος, που είναι συνάρτηση των φυσικών ιδιοτήτων του αδρανούς, ήταν σημαντικός παράγοντας πρόκλησης ατυχημάτων. Και ως εκ τούτου τέθηκαν κανόνες.

Οι μελέτες και οι έρευνες ακολούθησαν  η μία την άλλη με εντατικό ρυθμό και θα συνεχίσουν μέχρις ότου η επιλογή του κατάλληλου αδρανούς αποτελέσει μονόδρομο και τεθούν προδιαγραφές στην κατασκευή αντιολισθηρού τάπητα.

Αντιολισθηρά Υλικά Για Ασφαλτόστρωση by tzeferisp

 Στην παρούσα εργασία των καθηγητών ΕΜΠ Α. Φραγκίσκου και Κ. Τσακαλάκη,   γίνεται μια ανασκόπηση γύρω από την οδήγηση και την συμπεριφορά των οχημάτων κατά την τροχοπέδηση, που αφορά στη συγκράτηση του αυτοκινήτου, από την αντιολισθηρότητα του οδοστρώματος. Δίνονται στοιχεία από τα τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη και το ρόλο και την ωφέλεια του αντιολισθηρού υλικού στο οδόστρωμα.

Σε συνοπτική περιγραφή δίνονται τα διεθνή πρότυπα (BSS, ASTM και AASHO) που εφαρμόζονται στις διάφορες φυσικές ιδιότητες των υλικών και τα όρια διακύμανσης που έχουν υιοθετηθεί για να γίνει δεκτό ένα υλικό ως αντιολισθηρό. Επειδή οι μεταβλητές (φυσικές ιδιότητες) που μετρούνται είναι πολλές και τα επιτρεπόμενα όρια διακύμανσης των δεικτών είναι ευρεία, δεν εξασφαλίζουν και την απόλυτη καταλληλότητα του επιλεχθέντος αδρανούς ως αντιολισθηρού. Ορισμένοι ερευνητές διαμόρφωσαν μια σχέση με τις κυριότερες μεταβλητές, αλλά εξαιτίας των ορίων διακύμανσης των τιμών, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι και βέβαιο ότι δίνει και την καλύτερη επιλογή αντιολισθηρού.

Περιγράφεται η έννοια της αντιολισθηρής επιφάνειας και η σημασία της στην αποτροπή τροχαίων ατυχημάτων. Επίσης, δίνονται πίνακες με αντιολισθηρά υλικά από τον Ελλαδικό χώρο.

Ως φαίνεται, και ως συμπεραίνεται άλλωστε από την παρούσα μελέτη, απομένει ακόμη έρευνα για να βρεθεί συγκεκριμένη μέθοδος σύγκρισης ή σχέση που θα συνδέει τις τιμές των δεικτών και να καταλήγει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα ή λύση, ώστε μεταξύ των εξεταζομένων υλικών, να υποδεικνύει το πιο κατάλληλο αντιολισθηρό υλικό ασφαλτόστρωσης.

Η επιλογή ενός αντιολισθηρού υλικού για αυτοκινητόδρομους, ακολουθώντας τις εφαρμοζόμενες δοκιμές (BSS, ASTM κά), δεν εξασφαλίζει απόλυτα και την απόλυτη καταλληλότητα του αδρανούς.

Επειδή η επιλογή δεικτών ανάμεσα σε όρια τιμών είναι μια εκτίμηση, μπορεί τελικά να μην οδηγεί και στο καταλληλότερο από τα συγκρινόμενα και εξεταζόμενα αδρανή. 

Αυτό κύρια οφείλεται στο μεγάλο αριθμό διαφορετικών δοκιμών που πρέπει να εκτελεστούν, αλλά και από τα ευρεία όρια αποδοχής που έχουν υιοθετηθεί για τις τιμές των υπολογισθέντων δεικτών.

Ορισμένοι ερευνητές έκαναν μια προσπάθεια αλληλοεξάρτησης των φυσικών ιδιοτήτων σε μία σχέση, αλλά και πάλι, με το μειονέκτημα των ορίων που έχουν οι αποδεκτές τιμές καταλληλότητας των δεικτών, μειώνεται η συγκριτική ικανότητα του υπολογισμού.

Απαιτείται ακόμη συμπληρωματική ερευνητική εργασία, προκειμένου ο τεχνικός να μπορεί να επιλέγει το καταλληλότερο αντιολισθηρό αδρανές με μια συγκεκριμένη μέθοδο η οποία θα του παρέχει μία συγκεκριμένη τιμή, που να συγκρίνεται άμεσα με τις τιμές που θα προκύψουν από όλα τα εξεταζόμενα αδρανή.

Ως τότε, μια πρακτική μέθοδος θα ήταν, σε αυτοκινητόδρομους μεγάλης κυκλοφορίας να υπάρχουν ασφαλτοστρωμένα τμήματα με διάφορα αντιολισθηρά υλικά και κατά διαστήματα να εξετάζεται η αντιολισθηρότητα το οδοστρώματος 

.Ας ενημερωθούμε όμως απο την  μελέτη που εκπονήθηκε από την ΕΛΕΒΜΕ ΑΕ. για το γνεύσιο Σερίφου, για τις ανάγκες των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων. 

Στην εργασία αυτή περιγράφεται η μελέτη που εκπονήθηκε (το 1988) από την τ. ΕΛΕΒΜΕ. ΑΕ (Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών και Μεταλλευτικών Επενδύσεων), για το γνεύσιο της Σερίφου, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως αντιολισθηρό υλικό στους αυτοκινητόδρομους.

Πράγματι, ο γνεύσιος της περιοχής Μαλεάδικο, ευρέθη σημαντικότατος σε αποθέματα (πάνω από 15.000.000 τόνους), μακριά από κάθε οικιστική ή τουριστική περιοχή, είχε ευνοϊκότερη θέση για εκμετάλλευση και επεξεργασία και ήταν εύκολη η πρόσβαση σε πλοία για θαλάσσιες μεταφορές.

Η σκοπιμότητα του έργου ήταν σαφής. Τόσο από κοινωνική άποψη (μείωση των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων-εργασία σ’ ένα νησί με 900 κατοίκους το χειμώνα) όσο και από οικονομική άποψη το έργο ήταν επιβεβλημένο να εκτελεσθεί και να παράσχει τα οφέλη του στην Ελληνική Κοινωνία και Εθνική Οικονομία.

Δυστυχώς η επένδυση αυτή ουδέποτε πραγματοποιήθηκε και συνεπώς ουδέποτε εξυπηρέτησε το σκοπό της. Πρόκειται για μια πονεμένη ιστορία που περιγράφεται αδρά από τον καθηγητή Α. Φραγκίσκο στην παρούσα εργασία, στην οποία γράφονται πολλές αλήθειες τόσο για την συγκεκριμένη περίπτωση, όσο και γενικότερα για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι επενδυτικές προσπάθειες διαχρονικά στον τόπο μας.

 Δείτε τον παρακάτω σύνδεσμο

Α.Ζ.Φραγκίσκος Ο Γνεύσιος Σερίφου ως αντιολισθηρό αδρανές για αυτοκινητόδρομους. Η πρόταση για τη μελέτη κα... by tzeferisp

Πέραν από τα τεχνικά ζητήματα  ως προς την ορθή εφαρμογή της μελέτης που εκπονήθηκε, το θέμα ξεσήκωσε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού του νησιού, το οποίο φοβόταν τις επιπτώσεις που θα έχει στο οικοσύστημα του νησιού και στην υγεία των κατοίκων!.

(Απόσπασμα από Εφημερίδα ελευθεροτυπία, 3-5-2003). "Ο γνεύσιος αποτελεί ορυκτό αδρανές υλικό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αντιολισθητικής ασφάλτου και σιδηρροραγών, ορισμένες δε μορφές του, κυρίως οι ινώδεις , περιέχουν αμίαντο, ενώ οι επιπτώσεις από την παιπάλη -δηλ. της σκόνης που παράγεται κατά την εξόρυξή του- στο έδαφος, θεωρούνται δεδομένες σε χλωρίδα και πανίδα. Η Σέριφος έχει ενταχθεί στο δίκτυο ΝATURA 2000 γεγονός που την καθιστά οικολογικά προστατευόμενη περιοχή και κάθε έργο απαιτεί την αυστηρή τήρηση ορισμένων προϋποθέσεων. Το προεδρικό διάταγμα (24-10-2000-ΦΕΚ.930) ορίζει την περιοχή χωροθέτησης του λατομείου ως…ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους!…και σύμφωνα με ορισμένους κατοίκους θίγει τη -βιτρίνα- του νησιού, τις παραλίες αναψυχής και τα αξιοθέατα (Λευκός Πύργος- σπήλαιο Κουταλά κ.ά.) και συνεπώς την όποια ελπίδα για την τουριστική αξιοποίηση του νησιού"

Εντούτοις, όπως τεκμηριώνεται στην εργασία, ο γνεύσιος, από τη γένεσή του δεν περιέχει αμίαντο και δεν έχει ινώδη μορφή, αλλά σχιστότητα. Περιέχει χαλαζία, αστρίους και βιοτίτη, τρία ορυκτά με διαφορετική σκληρότητα που του εξασφαλίζουν την αντιολισθηρή συμπεριφορά της επιφάνειας. Το κοκκώδες και η διαφορά της σκληρότητας διαμορφώνουν με την τριβή από τα λάστιχα των αυτοκινήτων, συνεχώς αδρή επιφάνεια για την αντιολισθηρή ιδιότητα.

Η παιπάλη κατά την εξόρυξη δεν αποτελούσε πρόβλημα στην πανίδα και τη χλωρίδα γιατί στην εξόρυξη δεν θα ήταν σημαντική ποσότητα. Στην εγκατάσταση θραύσης, που θα παραγόταν μεγαλύτερη ποσότητα σκόνης, αυτή μπορούσε να ελεγχθεί, να συγκεντρωθεί και να χρησιμοποιηθεί ως βελτιωτικό εδάφους γιατί περιέχει και κάλιο. Για την πανίδα, ας είναι καλά οι εποχιακοί λάτρεις του νησιού, που αρματωμένοι με φισεκλίκια και σκύλους πηγαίνουν στη Σέριφο για να εξαφανίσουν τις ταλαίπωρες πέρδικες που απόμειναν στο νησί! Οσο για την χλωρίδα, αρκεί η απλή λογική, στο Μαλεάδικο είναι μάλλον ανύπαρκτη η χλωρίδα γιατί δεν φυτρώνουν πολλά φυτά πάνω  στα μάρμαρα, στους γνευσίους και στα σιδηρομεταλλεύματα!!

Τόσο ο  Λευκός Πύργος όσο και το σπήλαιο Κουταλά, δεν σχετίζονταν με τις σχεδιαζόμενη επένδυση. Η σπηλιά του Κουταλά αποτελεί ένα ενδιαφέρον αξιοθέατο για περιηγητές (τουρίστες) αλλά η προσπέλαση του είναι επικίνδυνη. Η σπηλιά έχει κι αυτή την δική της πονεμένη ιστορία με την εξής επωδό: Την επισκέπτονται μόνο αυτοί που την λεηλατούν! Γιατί αλήθεια οι πολιτιστικοί φορείς δεν ενδιαφέρονται για την πραγματική αξιοποίησή του;

Η Σέριφος είναι ένα από τα πιο όμορφα κυκλαδονήσια και έχει πολλά αξιοθέατα για ανάπτυξη και αξιοποίηση και σε καμιά περίπτωση η μονάδα θα έβαζε «ταφόπλακα». Αντίθετα, η παρουσία του λατομείου και της εγκατάστασης θα ήταν (με κάποιες ενδεχομένως ορθές παρεμβάσεις μεταλλευτικής περιήγησης) πόλος έλξης επισκεπτών που θα θέλανε να μάθουν για την εξόρυξη και την επεξεργασία του αδρανούς που σώζει ζωές.

Πηγή : ΟΡΥΚΤΟς ΠΛΟΥΤΟς GR