Συρρικνώνεται ο ελληνικός αλιευτικός στόλος

Συνεχίζει η μείωση του ελληνικού αλιευτικού στόλου, σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Αλιείας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 

 Παρά το γεγονός, ότι η Ελλάδα συνεχίζει να είναι πρωτοπόρος σε ό,τι αφορά το μέγεθος του αλιευτικού της στόλου στην Ευρώπη, η έκθεση που αναρτήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Αλιείας του ΥΠΑΑΤ αναφέρει, πως η μείωση του στόλου την τελευταία δεκαετία υπήρξε σημαντικότατη, κυρίως μετά και την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την έξοδο αλιευτικών σκαφών με οικονομική ενίσχυση.

 Εντούτοις, τονίζεται πως ο αλιευτικός κλάδος, κατά μέσο όρο παρουσιάζει αυξημένα κέρδη, σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, ο στόλος παραμένει ο μεγαλύτερος και πιο ενεργός σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ σύμφωνα με τη μελέτη παρατηρείται η πλήρης συμμόρφωση με το καθεστώς εισόδων-εξόδων και τήρηση των επιπέδων αναφοράς του ελληνικού αλιευτικού στόλου. 

 Πολυειδική και πολυσυλλεκτική η αλιεία στην Ελλάδα 

 Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, ο ελληνικός αλιευτικός στόλος χαρακτηρίζεται από έναν μεγάλο αριθμό αλιευτικών σκαφών (14.123 σκάφη στις 31.12.2018) με μικρή χωρητικότητα και ισχύ μηχανών (66.748,11 GT, και 395.170,51 KW), που αλιεύουν παράκτια αποθέματα κατά μήκος της εκτεταμένης ακτογραμμής της ηπειρωτικής χώρας, καθώς και των πολυάριθμων ελληνικών νησιών. Το μεγαλύτερο τμήμα του αλιευτικού στόλου (96,54%) αποτελείται από σκάφη που αλιεύουν με στατικά εργαλεία στην παράκτια ζώνη και η αλιεία είναι πολυειδική και πολυσυλλεκτική. 

Εκ των αλιευτικών σκαφών, μόνον τo 1,69% (239 σκάφη) φέρουν πρώτο αλιευτικό εργαλείο γρι-γρι (PS) και στοχεύουν πελαγικά είδη, κυρίως γαύρο και σαρδέλα, ενώ το 1,77% (250 σκάφη) φέρουν πρώτο αλιευτικό εργαλείο τράτα βυθού με πόρτες (μηχανότρατα (OTB)) και στοχεύουν βενθικά είδη, κυρίως κουτσομούρες, μπαρμπούνια, μπακαλιάρους και καρκινοειδή. Σημειώνεται, πως ο ελληνικός αλιευτικός στόλος δραστηριοποιείται, σχεδόν στο σύνολο του, στη Μεσόγειο Θάλασσα, αποτελεί τον πολυπληθέστερο αλιευτικό στόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

 Όσον αφορά την κατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων, καθώς και την ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων των αλιευτικών δραστηριοτήτων, έχουν συνυπολογιστεί στα παλαιότερα δεδομένα και τα δεδομένα που έχουν προκύψει από την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Συλλογής Αλιευτικών Δεδομένων των ετών 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, καθώς και από άλλα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Επί πλέον, διαπιστώνεται πλήρης συμμόρφωση με το καθεστώς εισόδων-εξόδων και τήρηση των επιπέδων αναφοράς του ελληνικού αλιευτικού στόλου. 

 Η έξοδος με οικονομική ενίσχυση “ψαλίδισε” το στόλο 

 Όπως τονίζεται στο πλαίσιο της έκθεσης, από το 2003 μέχρι σήμερα ο ελληνικός αλιευτικός στόλος έχει μειωθεί σημαντικά, στα πλαίσια της εφαρμογής των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, κυρίως μέσω της εφαρμογής του μέτρου της οριστικής παύσης των αλιευτικών δραστηριοτήτων, με οικονομική ενίσχυση, από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα Αλιείας. 

Σύμφωνα με στοιχεία της Ενότητας 3, το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης παρατηρείται σε μικρότερα σκάφη (ολικού μήκους < 12μ.). O συνολικός αριθμός των ελληνικών αλιευτικών σκαφών μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, και συνεχίζει να μειώνεται έως και σήμερα, τονίζει η έκθεση, ενώ σημειώνεται πως γενικά, η αριθμητική μείωση του ελληνικού στόλου κατά τα προηγούμενα έτη οφειλόταν κυρίως στην έξοδο αλιευτικών σκαφών με οικονομική ενίσχυση, στο πλαίσια εφαρμογής του Κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ) 1198/2006. 

 Κατά το έτος 2017 ενεργοποιήθηκε η πρόβλεψη του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ) 2014 - 2020 για την οριστική παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων, με την προκήρυξη του σχετικού Μέτρου, σύμφωνα και με τα όσα προβλέπει το Σχέδιο Δράσης που υποβλήθηκε με την Έκθεση Στόλου έτους 2016, και την ένταξη σημαντικού αριθμού σκαφών. 

 Η υλοποίηση των διαλύσεων πραγματοποιήθηκε κυρίως κατά το έτος 2018. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΕΠΑΛΘ, αλλά και τις αντίστοιχες εγγραφές στο Εθνικό Αλιευτικό Μητρώο, στο πλαίσιο του ΕΠΑΛΘ 2014-2020 κατά το 2018 πραγματοποιήθηκαν 647 έξοδοι με οικονομική ενίσχυση από τον ελληνικό αλιευτικό στόλο, και συνεπώς υπήρξε σημαντική μείωση της αλιευτικής ικανότητας του στόλου από αυτή την περίπτωση. 

 Στην έκθεση υπογραμμίζεται, ότι συνολικά από 01-01-2003 έως και 31-12-2018, ο αλιευτικός στόλος μειώθηκε λόγω οριστικής παύσης αλιευτικής δραστηριότητας, τόσο με οικονομική ενίσχυση όσο και χωρίς οικονομική ενίσχυση, κατά 3.320 σκάφη (15,06%) ενώ η αλιευτική ικανότητά του μειώθηκε κατά 27,05% και 24,75%, από άποψη ολικής χωρητικότητας και ισχύος αντίστοιχα (η μείωση του στόλου από τις 01-07-1991, ημερομηνία πρώτης καταγραφής, έως τις 31-12-2018 ανέρχεται στο 23%). 

 Στο πλαίσιο εφαρμογής των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, η χώρα διαχειρίζεται την αλιευτική ικανότητα του αλιευτικού στόλου με τρόπο ώστε να διατηρείται σε ελεγχόμενα επίπεδα η ισχύς και η χωρητικότητα των σκαφών της σε σχέση με τα επίπεδα αναφοράς.

Η είσοδος νέας αλιευτικής ικανότητας, χωρίς οικονομική ενίσχυση, πραγματοποιείται πάντα με την υποχρεωτική έξοδο αντίστοιχης αλιευτικής ικανότητας, χωρίς οικονομική ενίσχυση.  

Αυξημένα τα καθαρά κέρδη των αλιέων 

 Στο οικονομικό σκέλος της έκθεσης τονίζεται, ότι τα έσοδα της θαλάσσιας αλιείας προκύπτουν σχεδόν αποκλειστικά από την πώληση των αλιευμάτων, ενώ οι άμεσες επιδοτήσεις αποτελούν ένα ελάχιστο ποσοστό των συνολικών εσόδων. Για το έτος 2017, τα συνολικά έσοδα του ελληνικού αλιευτικού στόλου φτάνουν τα 468.539.588 ευρώ. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, προκύπτει καθαρό κέρδος για τα αλιευτικά σκάφη (96.824.948 ευρώ). 

Βέβαια, επισημαίνεται, ότι τα οικονομικά αποτελέσματα του στόλου εμφανίζουν συνεχή βελτίωση μετά το 2013, με τη βελτίωση της κερδοφορίας σε σχέση με το έτος 2016, να οφείλεται στη μείωση των δαπανών. Στον αντίποδα, το σύνολο των δαπανών του στόλου ανέρχεται στα 373.416.242 ευρώ παρουσιάζοντας αισθητή μείωση σε σχέση με το 2016 στα περισσότερα είδη δαπανών, γεγονός που αναδεικνύει τη στρατηγική των αλιευτικών επιχειρήσεων να ελαχιστοποιούν τη χρήση εισροών ώστε να αυξήσουν τη ρευστότητά τους. 

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η μόνη δαπάνη που παρουσιάζει αύξηση αφορά την αξία της τεκμαρτής εργασίας, γεγονός που δείχνει ότι οι Έλληνες αλιείς επιδιώκουν να αντικαταστήσουν τις δαπάνες τους (κυρίως της αμειβόμενης εργασίας αλλά και των παρεχόμενων υπηρεσιών) με ίδια εργασία.

 Επίσης, αξίζει να αναφερθεί, πως ο συνολικός αριθμός απασχολούμενων παρουσιάζει σημαντική αύξηση στην αλιεία μικρής κλίμακας, ενώ εμφανίζεται μειωμένος στην περίπτωση της αλιείας μεγάλης κλίμακας. Συμπερασματικά, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έκθεσης, την περίοδο 2012-2017, ο αριθμός των σκαφών, ο συνολικός αριθμός απασχολούμενων ακολουθούν πτωτική πορεία.

 Η παραγωγή παρουσίασε μία σημαντική αύξηση στη μέση αλιεία και μία αντίστοιχη μείωση στην παράκτια αλιεία σε σχέση με το 2016. Για τα επιμέρους τμήματα του στόλου, είναι σημαντικό το γεγονός ότι στα 13 από τα 17 τμήματα του στόλου παρουσιάζονται καθαρά κέρδη, κάτι που ισχύει και για το σύνολο του στόλου. 

Μία πιθανή ερμηνεία των αποτελεσμάτων αυτών μπορεί να είναι η έξοδο από τον κλάδο της θαλάσσιας αλιείας των λιγότερο κερδοφόρων σκαφών αλλά και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ενεργών σκαφών αναφορικά κυρίως με τη μείωση χρήσης εισροών. 

 Η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και των οικονομικών δεικτών βέβαια αφορά μόνο στην μέση αλιεία, με δεδομένο ότι η παράκτια αλιεία παρουσιάζει αθροιστικά μικρές ζημίες. Ωστόσο, και στην περίπτωση της παράκτιας αλιείας, σε πέντε από τα εννιά επιμέρους τμήματα, παρουσιάζονται καθαρά κέρδη. 

Επίσης, το άθροισμα του κέρδους και της αμοιβής της τεκμαρτής εργασίας στην περίπτωση της παράκτιας αλιείας είναι θετικό σε όλα τα επιμέρους τμήματά της και αρκετά υψηλό συνολικά. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα προσφέρει στους αλιείς ένα θετικό εισόδημα.

 Πηγή : https://www.koinignomi.gr/